Nhà khoa học Eric Betzig là công dân Mỹ, sinh năm 1960 tại Miami. Ông có bằng tiến sĩ năm 1988 tại Trường đại học Cornell.

Hiện ông là trưởng nhóm nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu Janelia, Virginia, Mỹ.

Nhà khoa học Stefan W. Hell mang quốc tịch Đức, sinh năm 1962 tại Romania. Ông có bằng tiến sĩ năm 1990 tại Trường đại học Heidelberg.

Hiện ông đang làm giám đốc Viện Nghiên cứu hóa sinh Max Planck (Đức) và cũng đang công tác tại Trung tâm Nghiên cứu ung thư Đức.

William E. Moerner là công dân Mỹ, sinh năm 1953 tại California. Ông có bằng tiến sĩ năm 1982 tại Trường đại học Cornell.

Hiện ông là giáo sư hóa học và giáo sư vật lý ứng dụng tại Trường đại học Stanford, California, Mỹ.

* PGS.TS Vũ Anh Tuấn (phó viện trưởng Viện Hóa học - Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ VN):

Mở ra tiềm năng ứng dụng cho nhiều lĩnh vực

Giá trị của phát minh đoạt giải thưởng Nobel hóa học 2014 không chỉ thuần túy về hóa học mà mang hình ảnh của khoa học hiện đại khi các lĩnh vực nghiên cứu không còn biên giới, nghiên cứu liên quan kiến thức đa ngành.

Công trình nghiên cứu của ba nhà khoa học đến từ Đức, Mỹ chắc chắn là phát minh được cả thế giới nghiêng mình.

Hãy xem khả năng ứng dụng của nghiên cứu thuộc lĩnh vực này, không giới hạn ở phạm vi hóa học đơn thuần mà có khả năng đi sâu vào nghiên cứu cấu trúc hóa học ở nhiều lĩnh vực liên ngành hóa - sinh, hóa - dược và nhiều lĩnh vực ứng dụng khác.

Nhờ phát minh này, những liên kết lâu nay không thể tiệm cận được thì nay có thể quan sát được.

Kính hiển vi huỳnh quang siêu phân giải này đã được chỉ ra khả năng giúp các nhà khoa học hình dung được quá trình mà các phân tử đơn lẻ bên trong các tế bào sống, theo dõi được protein liên quan đến các bệnh như Parkinson, Alzheimer là những việc mà trước đây các nhà khoa học vẫn bị giới hạn.

Điều đáng nói là từ phát minh này còn mở ra nhiều tiềm năng mới để ứng dụng giá trị của kính hiển vi huỳnh quang siêu phân giải trong các lĩnh vực nghiên cứu khác nhau, phục vụ cuộc sống của cả nhân loại.

* GS.TSKH Nguyễn Đình Đức (ĐH Quốc gia Hà Nội):

Họ đã vượt qua những thách thức trong nghiên cứu

Trước đây, để đạt được độ siêu phân giải khi quan sát các cấu trúc nano, chỉ đạt được trên kính hiển vi điện tử, mà kính hiển vi điện tử không áp dụng được cho các tế bào sống (vì các chùm tia điện tử sẽ giết chết các tế bào sống và ta không thể nhận biết được các thành phần của tế bào sống trên kính hiển vi điện tử).

Do vậy, việc phát minh ra kính hiển vi huỳnh quang ở độ siêu phân giải này là một bước đột phá rất lớn, vượt qua cả giới hạn về độ phân giải của nhà khoa học Ernst Abbe từ năm 1873.

Phát minh này có ý nghĩa rất to lớn trong khoa học sự sống cũng như khoa học vật liệu ứng dụng trong các lĩnh vực về khoa học sự sống, y - sinh học... Chẳng hạn như nghiên cứu chế tạo các vật liệu nano đưa vào trong tế bào sống phục vụ nghiên cứu y - sinh, chữa các bệnh hiểm nghèo...

Kết quả này đã mở ra các hướng nghiên cứu liên ngành giữa các ngành khoa học cơ bản như hóa học - vật lý - sinh học, khoa học sự sống và thậm chí cả khoa học tính toán y - sinh (mô hình hóa ở mức nano, nay được quan sát, kiểm chứng).

Phát minh của các nhà khoa học đoạt giải Nobel hóa học 2014 tạo điều kiện cho các nhà khoa học nói chung, trong đó có các nhà khoa học VN, có thêm công cụ hữu hiệu để không chỉ nghiên cứu mà còn có thể can thiệp vào những cấu trúc siêu nhỏ như tế bào.

Từ đây, giới khoa học sẽ có những kết quả mới, sản phẩm mới không chỉ trong nghiên cứu cơ bản mà còn cả trong ứng dụng xa hơn.

Cũng có thể nói đây là một minh chứng cho những nỗ lực không mệt mỏi của cả cộng đồng khoa học nói chung và các nhà hóa học nói riêng đã vượt qua các thách thức trong nghiên cứu để ngày càng tiếp cận sâu đến thế giới khách quan như thế nào.

Việc vinh danh công trình này là nguồn động viên cổ vũ tinh thần rất lớn cho những nhà khoa học đang hi sinh quên mình và táo bạo đi tìm lời giải cho các vấn đề khó, hóc búa, tưởng chừng không có lời giải của khoa học.

NGỌC HÀ ghi