TTCT - Quãng tháng 6-1911, Jaroslav Hašek, người sau đó trở thành tượng đài văn chương của Séc, trước khi lên giường đi ngủ đã nguệch ngoạc bằng bút chì ra một mẩu giấy: “Một thằng đần trong đại đội. Anh ta tự đi khám [để chứng minh] rằng mình đủ khả năng làm một người lính đích thực”. Cái ý tưởng tưởng đầy thô sơ này hơn chục năm sau được chính tác giả phát triển thành cuốn tiểu thuyết đồ sộ được dịch ra hơn 60 thứ tiếng, Vận mệnh người lính tốt Švejk trong Đại chiến thế giới, mà như Joseph Heller - tác giả một tác phẩm phản chiến đương đại xuất sắc khác - thú thật: Nếu không có Švejk thì không có Bẫy-22.
