Tổng thống Donald Trump phát biểu trong cuộc họp báo về virus corona tại Nhà Trắng ngày 20-4-2020 - Ảnh: AP

Trong đoạn tweet đưa lên tối 20-4 giờ Mỹ, ông Trump tuyên bố vì những lo ngại cho sức khỏe cộng đồng và để bảo vệ việc làm cho công dân Mỹ, ông sẽ tạm dừng toàn bộ thủ tục cho phép nhập cư vào nước Mỹ lúc này.

Tổng thống Trump dự kiến chính thức ký sắc lệnh này vào ngày 22-4 (giờ Mỹ). 

Căn cứ pháp lý của ông Trump

Quyết định trên của ông Trump chắc chắn sẽ đối mặt với những phản ứng, thậm chí sẽ có những cuộc tranh tụng tại tòa như nhiều sắc lệnh cấm nhập cảnh, đi lại trước đó ông Trump từng đưa ra, nhưng theo Đài NBC News, sẽ rất khó bác bỏ được quyết định này của ông Trump.

Bà Andrea Flores thuộc Liên đoàn Tự do dân sự Mỹ lên án kế hoạch tạm dừng cho phép nhập cư của ông Trump. Bà Flores cho rằng ông Trump "dường như quan tâm tới việc thổi bùng ngọn lửa chống người nhập cư hơn là cứu sống các sinh mạng".

"Chúng ta không thể cho phép Tổng thống Trump lợi dụng đại dịch này để đẩy cao chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và bài ngoại của ông ấy", bà Flores nói.

Tuy nhiên tổng thống có thể sẽ dẫn ra thẩm quyền pháp lý tương tự mà ông đã từng dùng làm căn cứ cho sắc lệnh hành pháp ngày 11-3 của ông khi hạn chế nhập cảnh vào Mỹ với hành khách các nước để ngăn chặn dịch bệnh.

Đó là một điều khoản trong luật liên bang tức Đạo luật Di trú và quốc tịch, cho phép tổng thống có thẩm quyền rất rộng khi đưa ra các quyết định trong vấn đề này.

Đạo luật này nêu: "Bất cứ khi nào tổng thống nhận thấy việc nhập cảnh của người nước ngoài hay của nhóm người nước ngoài nào đó vào Mỹ sẽ gây tổn hại cho lợi ích nước Mỹ, ông ấy có thể tuyên bố, và trong một khoảng thời gian ông ấy cho là cần thiết, tạm dừng việc cho phép vào nước Mỹ với tất cả những người nước ngoài, hay bất cứ nhóm người nước ngoài là người nhập cư hay không phải người nhập cư".

Các tòa án liên bang Mỹ cho rằng những từ ngữ nêu trong đạo luật này đặt ra rất ít giới hạn với quyền của tổng thống trong việc hạn chế việc nhập cảnh/nhập cư vào Mỹ. Chưa kể đạo luật này cũng không nói gì về những nhân tố nào một tổng thống cần xem xét, cân nhắc khi đưa ra sắc lệnh, cũng như thời hạn tạm dừng đó nên kéo dài bao lâu.

Chưa rõ những ai sẽ bị ảnh hưởng

Ông Steve Vladeck, giáo sư tại Trường luật ĐH Texas, nhận định mức độ phản ứng pháp lý với sắc lệnh của ông Trump sau khi được chính thức công bố sẽ tùy thuộc vào quy mô đối tượng tác động của nó.

Nói cách khác, các phản ứng tiếp theo sẽ căn cứ vào việc sắc lệnh đó có áp dụng với các cư dân thường trú hợp pháp (những người có thẻ xanh) và những người đang có các tình trạng cư trú khác hiện tại không, hay chỉ áp dụng với những người chưa có mối liên hệ nào trước đó với nước Mỹ.

Trước đó, theo báo New York Times, phát biểu ngày 21-4 ông Trump nói ông sẽ ban hành sắc lệnh tạm ngừng cấp thẻ xanh trong 60 ngày để ngăn việc nhập cư vào Mỹ.

Tuy nhiên đối tượng cụ thể bị ảnh hưởng sẽ chỉ thực sự rõ ràng sau khi ông Trump chính thức công bố những điều khoản cụ thể trong sắc lệnh này, theo truyền thông Mỹ vào ngày 22-4 giờ Mỹ.

Dù vậy theo trang Politico, nguồn tin của họ là 3 đại diện trong các lĩnh vực ngành nghề cho rằng lệnh cấm nhập cư mới sẽ không ảnh hưởng tới việc cấp visa cho lao động nước ngoài làm việc tại các nông trường, trang trại. Đây cũng là một trong những nhóm chiếm tỉ lệ lớn nhất trong các đối tượng nhập cư Mỹ lúc này.

Ông Trump tuyên bố sẽ ‘tạm dừng nhập cư vào Mỹ’ vì COVID-19

TTO - Tổng thống Mỹ Donald Trump tối 20-4 giờ Mỹ bất ngờ thông báo trên Twitter việc ông sẽ cho 'tạm dừng nhập cư' vào Mỹ vì đại dịch COVID-19 và để bảo vệ việc làm cho công dân Mỹ.