Tổng thống Donald Trump phát biểu tại cuộc họp Hiệp hội Thống đốc Quốc gia ở Nhà Trắng ngày 27-2 - Ảnh: Reuters

Reuters dẫn lời một quan chức ngân sách Nhà Trắng ngày 27-2 cho biết ông Trump sẽ đề nghị Quốc hội tăng chi tiêu của Lầu Năm Góc trong năm tài chính tiếp theo lên thêm 54 tỉ USD và cắt giảm cùng số tiền này đối với các chi tiêu phi quốc phòng, bao gồm giảm viện trợ nước ngoài.

Tuy nhiên tổng thống Mỹ không có tiếng nói cuối cùng về vấn đề chi tiêu liên bang. Kế hoạch của ông Trump đối với chi tiêu quốc phòng là một phần của dự thảo ngân sách cho Quốc hội và sẽ không nhất thiết theo đúng mong muốn của ông Trump.

Cuộc đàm phán về ngân sách liên bang của các nghị sĩ quốc hội Mỹ có thể mất đến vài tháng để đi đến quyết định cuối cùng.

Tổng thống Mỹ đã nói với các thống đốc liên bang tại Nhà Trắng rằng kế hoạch ngân sách của ông bao gồm việc "tăng lịch sử trong chi tiêu quốc phòng để tái xây dựng quân đội đang bị suy yếu của Mỹ".

"Đây là một sự kiện mang tính bước ngoặt và là thông điệp cho thế giới tại những thời điểm nguy hiểm này, về sức mạnh, an ninh và cách giải quyết của nước Mỹ" - ông Trump tuyên bố.

Ông Trump từng nói ông sẽ mở rộng Lục quân từ 480.000 lên 540.000 binh lính tại ngũ, tăng từ 23 lên 36 tiểu đoàn Thủy quân Lục chiến, đẩy mạnh Hải quân từ 276 lên 350 tàu và tàu ngầm,.. Ông Trump cũng cho biết ông sẽ thúc đẩy phát triển về phòng thủ tên lửa và công nghệ mạng. 

Các quan chức biết kế hoạch ngân sách của ông Trump nói rằng việc tăng chi tiêu quốc phòng sẽ phụ thuộc một phần vào việc cắt giảm chi tiêu tại Bộ Ngoại giao, Cơ quan Bảo vệ Môi trường và các chương trình phi quốc phòng khác.

Một quan chức khác liên quan đến kế hoạch của ông Trump cho biết tổng thống muốn cung cấp cho Lầu Năm Góc nhiều tiền hơn để đóng tàu, máy bay quân sự và tạo "sự hiện diện mạnh mẽ tại các tuyến đường thủy quan trọng của quốc tế" như eo biển Hormuz và biển Đông.

Trong khi đó nghị sĩ đảng Dân chủ Nancy Pelosi tại Hạ viện Mỹ cho rằng: "Tổng thống đang từ bỏ vai trò lãnh đạo của Mỹ trong đổi mới, giáo dục, khoa học và năng lượng sạch" khi tăng chi tiêu quốc phòng.

Ngoài ra một quan chức cấp cao khác nói rằng ngân sách của Bộ Quốc phòng có thể bị cắt giảm đến 30%. Điều này có thể buộc Bộ phải tái cơ cấu và cắt giảm một số chương trình của Bộ.

Thêm vào đó, hơn 120 tướng về hưu của Mỹ tối ngày 27-2 đã kêu gọi Quốc hội hãy tài trợ đầy đủ cho Bộ Ngoại giao và các gói viện trợ nước ngoài. Họ nói rằng "việc nâng cao và tăng cường và phát triển ngoại giao bên cạnh quốc phòng và rất quan trọng để giữ cho nước Mỹ an toàn".