Vào lúc 21h tối 27-6 (giờ miền đông của Mỹ, tức 8h sáng nay 28-6 theo giờ Việt Nam), cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên giữa ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden và ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump diễn ra trong sự mong chờ của cả dân Mỹ và giới quan sát bên ngoài.

Mở đầu cuộc tranh luận, những người điều phối chương trình là Jake Tapper và Dana Bash (cả hai đều là người dẫn chương trình tin tức nổi tiếng của CNN) công bố các quy định cơ bản cho cuộc tranh luận giữa ông Trump - Biden.

Bước vào màn "so găng" trên Đài CNN mà không có một cái bắt tay nào, ông Biden (81 tuổi) và ông Trump (78 tuổi) đã tranh luận về nhiều vấn đề từ kinh tế, phá thai, nhập cư... cho tới xung đột Israel - Hamas và xung đột Nga - Ukraine. 

Cuộc tranh luận đã diễn ra có trật tự hơn, không ồn ào và hỗn loạn như những gì diễn ra trong cuộc tranh luận của họ vào năm 2020.

Theo Đài CNN, 2 thành viên Đảng Dân chủ (một người ở vị trí cao cấp) đã bày tỏ lo ngại về phần tranh luận của Tổng thống Joe Biden. Sau khoảnh khắc run rẩy của ông Biden khi ông dường như mất đi dòng suy nghĩ về chương trình Medicare, một quan chức bình luận: "Không có gì tốt".

Ông Van Jones, nhà bình luận chính trị của CNN và từng là cố vấn đặc biệt của cựu tổng thống Mỹ Barack Obama, bình luận phần tranh luận của Tổng thống Joe Biden thật "đau đớn". Ông nhận xét: "Tôi yêu quý ông Joe Biden. (Nhưng) Ông ấy chẳng làm tốt chút nào".

Trong khi đó, chiến dịch tranh cử của ông Trump tuyên bố chiến thắng. Các đồng quản lý chiến dịch tranh cử của ông Trump là Susie Wiles và Chris LaCivita đã tuyên bố chiến thắng từ trước khi ông Trump và ông Biden đưa ra các phát biểu cuối cùng tại cuộc tranh luận tổng thống. Họ cho rằng ông Biden "đã cho thấy chính xác lý do tại sao ông ấy (Biden) đáng bị sa thải".

Wiles và LaCivita cho biết trong thông cáo báo chí: "Tối nay, ông Trump đã mang đến màn tranh luận tuyệt vời nhất và đây là chiến thắng lịch sử dành cho lượng cử tri lớn nhất trong lịch sử".

Sau đây là một số chủ đề nổi bật trong cuộc tranh luận giữa ông Trump - Biden:

(Nội dung cuộc tranh luận được cập nhật theo trình tự diễn tiến mới nhất)

Cuộc tranh luận kết thúc sau 90 phút

Sau khi mỗi ứng cử viên đưa ra phát biểu kết thúc kéo dài 2 phút, cuộc tranh luận kết thúc nhanh chóng và các ứng cử viên bước ra khỏi sân khấu gần như ngay lập tức. 

Về phía ông Trump, trong hai phút cuối, ông cáo buộc Tổng thống Biden đã để chiến tranh nổ ra trên khắp thế giới và để vấn đề nhập cư diễn biến phức tạp.

"Giống như nhiều chính trị gia khác, người đàn ông này (chỉ ông Biden) chỉ là một người hay phàn nàn. Tất cả những gì ông ta làm là khiến đất nước chúng ta trở nên không an toàn, bằng cách cho phép hàng triệu người tràn vào" - ông Trump nói.

Về phía ông Biden, trong phần phát biểu khép lại màn tranh luận, ông Biden nói rằng nước Mỹ đã đạt được "tiến bộ đáng kể" về các vấn đề như thuế và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sau "thất bại" trong thời gian ông Trump nắm quyền. Ông cũng cam kết sẽ tiếp tục giảm lạm phát.

Ông còn đánh giá đề xuất tăng thuế quan 10% của ông Trump sẽ tương đương với một loại "thuế" đánh vào người dân thường và rằng ông Trump sẽ làm đảo lộn nỗ lực của ông Biden nhằm tăng khả năng của Medicare trong việc thương lượng giá một số loại thuốc dành cho người cao tuổi.

Ông Trump thách thức ông Biden làm bài kiểm tra nhận thức

Cựu tổng thống Trump đã thách thức ông Biden thực hiện một bài kiểm tra nhận thức. Ông không tin ứng viên tổng thống đảng Dân chủ có thể vượt qua bài kiểm tra này.

"Tôi đã làm hai bài kiểm tra, đều là các bài kiểm tra nhận thức. Tôi đã vượt qua cả hai bài, và như bạn biết đấy, chúng tôi đã công khai. Ông ấy (Biden) không làm bài kiểm tra nào. Tôi muốn thấy ông ấy làm một bài kiểm tra, chỉ một bài, một bài thực sự dễ. Ông ấy không thể làm được" - ông Trump nói.

Tuy nhiên, ông Trump không cho biết ông đã làm bài kiểm tra gì và điểm số là bao nhiêu, gây khó khăn cho việc xác minh tuyên bố của ông.

Áp thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc

Ông Trump nói: "Các bạn có để ý là ông ấy (Biden) chưa bao giờ xóa bỏ thuế quan của thời tôi hay không? Bởi vì chúng ta thu về rất nhiều tiền từ các mức thuế mà tôi áp lên Trung Quốc".

Ông Trump đã áp thuế đối với vô số hàng hóa Trung Quốc trong nhiệm kỳ tổng thống của mình. Ông Biden nhìn chung đã giữ nguyên những mức thuế đã được ông Trump thông qua. 

Hôm 14-5, chính quyền Tổng thống Biden đã công bố mức thuế quan mới với xe điện do Trung Quốc sản xuất, theo đó tăng gấp 4 lần mức thuế hiện tại từ 27,5% lên 102,5%, cũng như áp các mức thuế mới đối với pin năng lượng mặt trời, thép và nhôm. 

Các mức thuế mới sẽ tác động đến 18 tỉ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Ông Biden đánh giá nước Mỹ "mạnh nhất" thế giới

Tổng thống Biden đã phản pháo ông Trump khi ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa cho rằng nước Mỹ đang "suy". Theo ông Biden, Mỹ hiện là quốc gia mạnh nhất trên thế giới.

"Tôi chưa bao giờ nghe một vị tổng thống nào nói như thế này trước đây. Chúng ta là niềm ao ước của thế giới. Hãy nêu tên một quốc gia lớn nào mà không muốn đổi chỗ với Mỹ" - ông Biden nói.

Khủng hoảng biên giới Mỹ 

Khi được hỏi tại sao cử tri nên tin tưởng ông về việc xử lý cuộc khủng hoảng biên giới, Tổng thống Biden nói chính quyền của ông đã nỗ lực rất nhiều để đạt được thỏa thuận biên giới lưỡng đảng, đồng thời chỉ trích hành động của ông Trump về vấn đề nhập cư trong thời gian ông làm tổng thống. 

"Khi ông ấy còn là tổng thống, ông ấy đã tách trẻ sơ sinh khỏi mẹ của chúng, nhốt chúng vào lồng, đảm bảo rằng gia đình chúng bị chia tách. Đó không phải là cách làm đúng đắn" - ông Biden nói. 

Ông Trump đã đáp trả, tuyên bố rằng vào cuối nhiệm kỳ của mình, nước Mỹ đã có "biên giới an toàn nhất trong lịch sử trong vài tháng cuối cùng". Ông cũng lặp lại tuyên bố rằng "số lượng những kẻ khủng bố lớn nhất" từ khắp nơi trên thế giới "đang tiến vào đất nước chúng ta ngay bây giờ". 

"Bây giờ chúng ta có đường biên giới tồi tệ nhất trong lịch sử. Chưa bao giờ có điều gì giống như vậy và nhiều người đang chết ở khắp nơi" - ông Trump nói.

Ông Trump cảnh báo ông Biden có thể "bị kết tội" sau khi rời nhiệm sở

Ông Trump đã nói rằng ông Biden có thể bị giám sát pháp lý sau khi rời nhiệm sở, gọi ứng viên tổng thống đảng Dân chủ là "tội phạm".

Ông Trump nói rằng bản thân ông "không làm gì sai" nhưng đã bị một tòa án "gian lận" kết tội.

Hồi cuối tháng 5, bồi thẩm đoàn gồm 12 thành viên tại tòa án ở New York đã tuyên ông Trump phạm tất cả 34 tội danh trong vụ kiện ông làm giả hồ sơ kinh doanh để che đậy khoản thanh toán nhằm "bịt miệng" ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Trong khi đó, Tổng thống Biden nói ông Trump "sai lầm" khi ám chỉ rằng ông có thể trả thù các đối thủ chính trị.

Xung đột Nga - Ukraine

Ông Trump nói rằng nếu ông là tổng thống Mỹ, thì Nga sẽ đã không phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine vào tháng 2-2022. Ông tuyên bố việc Mỹ rút lực lượng ra khỏi Afghanistan là vô trật tự, đến mức khuyến khích ông Putin có hành động quân sự ở Ukraine.

Ông Trump cũng nói rằng đáng lẽ cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7-10-2023 sẽ không bao giờ diễn ra dưới sự giám sát của ông, bởi vì "Iran đã phá sản" nếu ông còn là tổng thống Mỹ.

Trong khi đó, ông Biden lại có lập trường cứng rắn đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cáo buộc nhà lãnh đạo Nga đã gây ra cái chết cho hàng ngàn người.

"Các bạn nghĩ ông ấy (Putin) sẽ dừng lại ở đó sao? Các bạn nghĩ ông ta sẽ dừng lại khi kiểm soát được Ukraine?" - ông Biden nói.

Tranh luận nảy lửa về cựu chiến binh

Ông Biden và ông Trump đã đưa ra những lời cáo buộc nhau về cách đối xử của họ với các cựu chiến binh, khi cuộc tranh luận chuyển nhanh chóng từ vấn đề nhập cư sang các vấn đề liên quan cựu chiến binh.

Nhưng ông Trump lại cố gắng chuyển sang hướng khác khi nói về việc người di cư và người xin tị nạn được che chở trong các cơ sở tạm thời.

"Họ đang sống trong những khách sạn sang trọng ở thành phố New York và những nơi khác" - ông nói và lưu ý các cựu chiến binh trong khi đó đang sống trên đường phố. "Ông ấy (Biden) không quan tâm đến các cựu chiến binh của chúng ta".

Tuy nhiên, ông Biden lại nhắc đến các thông tin trên phương tiện truyền thông, nói rằng ông Trump gọi những cựu binh đã chết trong chiến tranh là "những kẻ ngu ngốc và thất bại".

“Con trai tôi không phải là kẻ thua cuộc hay kẻ ngu ngốc. Ông mới là kẻ thua cuộc. Ông mới là kẻ ngu ngốc" - ông Biden nói, đề cập đến người con trai quá cố của ông là Beau.

Ông Trump đáp: "Ông ấy đã bịa ra chuyện những kẻ ngu ngốc và thua cuộc, vì vậy ông ấy nên xin lỗi tôi ngay bây giờ".

Ngay cả khi cuộc tranh luận chuyển sang quan hệ với Nga, ông Trump vẫn tiếp tục công kích về vấn đề cựu chiến binh: "Các cựu chiến binh và binh sĩ của chúng ta không thể chịu đựng được gã này".

Ông Biden nói "thúc đẩy tăng thuế đối với giới siêu giàu", ông Trump cho rằng "lạm phát đang 'giết chết' nước Mỹ"

Ông Biden cho biết việc tăng thuế đối với các tỉ phú có thể giúp tài trợ cho các chương trình xã hội mở rộng như chăm sóc trẻ em và chăm sóc sức khỏe, đồng thời giảm nợ nần cho nước Mỹ.

Trong khi đó, ông Trump cáo buộc: "Ông ấy (Biden) đã không làm tốt công việc. Ông ấy đã làm việc yếu kém. Và lạm phát đang giết chết đất nước chúng ta. Nó hoàn toàn đang giết chết chúng ta".

Theo một cuộc thăm dò gần đây của công ty tư vấn Gallup có trụ sở tại Mỹ, người Mỹ coi lạm phát hoặc chi phí sinh hoạt là "vấn đề tài chính quan trọng nhất mà gia đình họ phải đối mặt" trong ba năm qua.

Ông Trump công kích ông Biden về vấn đề nhập cư

Ông Trump đã cố gắng chuyển hướng các câu hỏi về nền kinh tế, trong đó có chuyển cuộc trò chuyện sang vấn đề nhập cư - vốn được coi là điểm yếu của phía ông Biden.

Ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa cáo buộc ông Biden cho phép nhập cư không có giấy tờ, do đó gây quá tải cho các chương trình dịch vụ xã hội.

Ông nói: "Họ sẽ phá hủy an sinh xã hội. Những gì người đàn ông này (chỉ ông Biden) đã làm là hoàn toàn phạm tội".

Ông Biden nói nền kinh tế Mỹ "hỗn loạn" vào thời điểm ông Trump rời nhiệm sở

Mở đầu tranh luận, ông Biden, với giọng khàn, là người phát biểu đầu tiên trong cuộc tranh luận. "Nền kinh tế của chúng ta đã lao dốc không phanh" - ông Biden nói về nhiệm kỳ của ông Trump.

Tổng thống Biden cũng cáo buộc người tiền nhiệm chiều theo "lòng tham của doanh nghiệp" thông qua việc cắt giảm thuế cho người giàu. "Vào thời điểm ông ấy rời đi, mọi thứ đã hỗn loạn. Vì vậy, chúng tôi đã sắp xếp lại mọi thứ" - ông Biden nói.

Tuy nhiên, ông Trump phản bác rằng chính quyền của ông đã giúp nền kinh tế Mỹ phục hồi trong đại dịch COVID-19.

Ông Trump nỗ lực thu hút cử tri da màu, tiết lộ đã chọn ứng viên phó tổng thống

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã có một ngày 22-6 (giờ địa phương) bận rộn với hai bài phát biểu tại Philadelphia, thành phố lớn nhất thuộc bang chiến trường Pennsylvania.