Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 27-3 - Ảnh: Reuters

Lần đầu tiên từ khi ông Donald Trump bước chân vào Nhà Trắng, chỉ số S&P 500 của thị trường chứng khoán Mỹ đã bị giảm đến 1,4% trong tuần rồi, dù có hồi phục chút ít khi đóng cửa cuối ngày 27-3.

Lý do được cho là thất bại của dự luật Chăm sóc sức khỏe Mỹ (AHCA) do phe Cộng hòa bảo trợ sẽ khiến người ta đặt câu hỏi về những dự luật khác mà Tổng thống Trump đã hứa trong kỳ tranh cử.

Nghị sĩ Paul Ryan, chủ tịch Hạ viện Mỹ, cũng thừa nhận rằng thất bại của việc bãi bỏ Obamacare "đang khiến cho kế hoạch cải cách thuế và tài chính thêm khó khăn".

Thị trường nóng ruột

Giờ đây thị trường đang ngóng xem ông chủ Nhà Trắng sẽ làm thế nào với dự luật cải cách thuế và tài chính trong đó có việc giảm thuế mạnh cho các công ty (ông từng hứa giảm từ mức 35% hiện nay xuống 15%) và những chương trình đầu tư xây dựng hạ tầng trị giá nhiều trăm tỉ USD.

“Thật ra đã có một phần kỳ vọng trên các chính sách của ông Trump đã được chuyển hóa thành lợi ích cụ thể trên thị trường”, ông Lieven Jacobs - giám đốc điều hành của công ty Quilvest AM - nhận xét.

Còn ông Terry Haines, nhà phân tích tài chính của công ty Evercore ISI, cho rằng chính quyền ông Trump sẽ sớm khởi động qui trình thông qua cải cách tài chính và “cả thị trường đang xem đây là tín hiệu lạc quan”.

Thực tế là Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tập trung thúc đẩy các đề xuất cải cách thuế để kế hoạch này có thể được Quốc hội lưỡng viện thông qua.

Ngày 26-3, Nhà Trắng đã cảnh báo các nghị sĩ phái bảo thủ nên ủng hộ chương trình nghị sự của Tổng thống Trump, nếu không ông chủ Nhà Trắng có thể sẽ bỏ qua ý kiến của họ trong các "cuộc chiến" lập pháp trong tương lai, trong đó có chương trình cải cách thuế.

Phát biểu trong chương trình "Fox News Sunday", Chánh Văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus đã đề cập đến việc dự luật Chăm sóc sức khỏe Mỹ (AHCA) do phe Cộng hòa bảo trợ không được đưa ra bỏ phiếu tại Hạ viện do thiếu sự ủng hộ.

Ông cho rằng đây là một điều hổ thẹn khi các nghị sĩ phái bảo thủ không ủng hộ văn kiện nhằm thay thế Obamacare này.

Ông để ngỏ khả năng sẽ hợp tác với các nghị sĩ ôn hòa thuộc đảng Dân chủ cùng các nghị sĩ đảng Cộng hòa nhằm đảm bảo các lĩnh vực khác trong chương trình nghị sự của Tổng thống Trump có thể được thông qua, như dự thảo ngân sách, cải cách thuế và nỗ lực mới trong vấn đề cải cách y tế.

Theo đó, mặc dù khẳng định chính quyền Washington sẽ nỗ lực hợp tác nếu có thể đạt được một dự luật chỉ đáp ứng mục tiêu của Tổng thống Trump và phe Cộng hòa, song ông Priebus cũng cảnh báo "sẵn sàng hợp tác với bất kỳ ai" để thúc đẩy mục tiêu của mình.

Những tín hiệu tích cực

Liên quan vấn đề cải cách thuế, Chánh Văn phòng Priebus cho biết Tổng thống Trump không có ý định rút lại quan điểm rằng dự luật cải cách thuế cần bao gồm việc áp đặt thuế biên giới (dự tính đem lại cho ngân sách gần 1.000 tỉ USD).

Quan chức này cũng tiết lộ chương trình cải cách thuế cũng sẽ bao gồm việc cắt giảm thuế cho tầng lớp trung lưu - một biện pháp có thể giúp lôi kéo sự ủng hộ của các nghị sĩ đảng Dân chủ ôn hòa.

Cùng ngày, Chủ tịch Ủy ban Thuế và An sinh xã hội của Hạ viện Kevin Brady cho biết rằng ủy ban này đang tích cực hoàn thiện kế hoạch cải cách thuế song song với nỗ lực thúc đẩy việc cải cách y tế sau thất bại vừa qua.

Ông khẳng định ủy ban đã lên kế hoạch xây dựng dư luật cải cách thuế vào mùa Xuân này, đồng thời hy vọng kế hoạch chi tiết của Hạ viện sẽ là nền tảng cho kế hoạch cải cách thuế của Tổng thống Trump, thay vì các đề xuất khác từ Bộ Tài chính và Nhà Trắng.

Trong khi đó, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer cảnh báo phe Cộng hòa sẽ giẫm lại những sai lầm của cải cách bảo hiểm y tế trong chương trình cải cách thuế, cho rằng phe Cộng hòa sẽ phải đối mặt với những trở ngại từ các thành viên bảo thủ trong nhiều vấn đề khác. Nghị sĩ này hối thúc Tổng thống Trump nên có cách tiếp cận khác, đó là bỏ qua khối tự do trong Hạ viện và hợp tác với các nghị sĩ Dân chủ.

Trước đó vài ngày, Tổng thống Trump đã buộc phải rút dự luật AHCA vào phút chót trước giờ bỏ phiếu khi nội dung của văn kiện không thể giành được sự ủng hộ của các nghị sĩ bảo thủ thuộc khối tự do trong Hạ viện (nhóm gồm 30 thành viên đảng Cộng hòa cực hữu vốn phản đối mạnh mẽ AHCA) để được thông qua.

Đây được xem là thất bại nặng nề đối với ông chủ Nhà Trắng trong nỗ lực bãi bỏ và thay thế Obamacare - di sản của chính quyền người tiền nhiệm Barack Obama.

Hiện ông Trump đang coi vấn đề cải cách thuế là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của mình sau khi dự luật AHCA gặp thất bại.

Bộ trưởng tài chính Steven Mnuchin cũng tỏ ra tự tin: "Bảo hiểm y tế là một vấn đề rất, rất phức tạp. Trong góc độ nào đó, kế hoạch cải cách tài chính đơn giản hơn nhiều".

Trong động thái được xem là tích cực đối với ông Trump, ngày 26-3, Hạ nghị sĩ Ted Poe đã tuyên bố rút khỏi khối tự do để trở thành một "thành viên tích cực hơn của Quốc hội", đồng thời nhấn mạnh đã đến lúc các nhà lập pháp cần hợp tác để tìm kiếm những giải pháp nhằm đưa nước Mỹ tiến lên.

Vấn đề là dự luật sắp tới phải chứng minh được tính khả thi của nó bởi dự luật AHCA đã thất bại vì không tính toán được số tiền có thể bù đắp.

“Nhà Trắng không có được phần giảm chi tiêu đủ lớn (ở các lĩnh vực khác) để bù đắp cho những thâm hụt trong ngân sách quốc gia nếu thực thi cải cách thuế hoặc đầu tư lớn vào hạ tầng’’, công ty tư vấn tài chính Aurel BGC nhận định.

Aurel BGC tin rằng chính các nghị sĩ Cộng hòa sẽ không để cho những dự án gây thâm hụt ngân sách vô tội vạ có thể lọt ải.