Ông Daniel Russel - trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, tại cuộc họp báo ở Hà Nội sáng 10-5 - Ảnh: Quỳnh Trung

Tại cuộc họp báo ở Hà Nội sáng 10-5, Trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel đã cho biết như trên. 

Ông Russel cho biết trong cuộc gặp gần đây ở Washington, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có một cuộc thảo luận vô cùng hiệu quả về vấn đề Biển Đông.

Bản thân ông Russel cũng bày tỏ tin tưởng với các quan chức Việt Nam rằng chủ đề Biển Đông sẽ được đề cập trong chuyến thăm Việt Nam trong tháng này.

Quan ngại khi Trung Quốc quân sự hóa biển Đông

Trả lời câu hỏi liệu Hoa Kỳ sẽ có cam kết cụ thể hơn về vấn đề tranh chấp ở Biển Đông trong cuộc gặp giữa ông Obama và các lãnh đạo Việt Nam sắp tới hay không, ông Daniel Russel cho biết tình hình Biển Đông hiện đang khiến tất cả các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế lo ngại, không chỉ đối với những quốc gia có tuyên bố chủ quyền như Việt Nam, Malaysia, Philippines, Brunei.

“Câu hỏi các đảo này là của tôi hay của bạn chỉ là câu hỏi giữa hai chúng ta nhưng câu hỏi phải hành xử như thế nào trong vùng biển quốc tế là mối quan tâm của toàn thể thế giới. Nhiều quốc gia đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về một số hành vi của Trung Quốc như cải tạo đất, xây dựng quy mô lớn, và quân sự hóa các đồn bốt ở Biển Đông” - ông Daniel Russel nói.

Mỹ không đứng về phía nào trong tranh chấp biển Đông

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ kể rằng mới đây ông có thảo luận với các quan chức cấp cao của các nước ASEAN và các quốc gia Đông Á mới đây ở thành phố Luang Prabang, Lào nhân cuộc họp Quan chức cấp cao (SOM) thuộc Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF).

Ông Russel cho biết tại các cuộc thảo luận, gần như tất cả các nước đều bày tỏ lo ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng gia tăng ở Biển Đông và kỳ vọng các bên tranh chấp phải tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng quyền của tất cả các nước dựa theo luật pháp quốc tế.

Ông Daniel tái khẳng định Hoa Kỳ không đứng về phía nào trong tranh chấp Biển Đông nhưng chúng tôi đứng về phía luật pháp quốc tế, đặc biệt là luật biển quốc tế.

Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ cho biết thêm Hoa Kỳ đang hợp tác chặt chẽ với Việt Nam và Trung Quốc và những quốc gia tuyên bố chủ quyền khác, cũng như là với ASEAN để giảm căng thẳng cũng như khuyến khích tiến trình ngoại giao.

Ông nhấn mạnh các hành động kiềm chế sẽ đóng góp quan trọng cho sự thịnh vượng của khu vực.

Về hoạt động tuần tra bảo đảm an ninh hàng hải ở Biển Đông, ông Daniel Russel khẳng định đó là chính sách lâu dài và nhất quán của Hoa Kỳ nhằm ủng hộ một hệ thống quốc tế mở.

“Hoa Kỳ không tuyên bố chủ quyền và cũng không mong muốn chiếm giữ bất kỳ đảo hay khu vực hàng hải nào ở Biển Đông. Chúng tôi chỉ chú trọng vào hai việc: một là giữ cho đại dương luôn tự do cho tất cả mọi người, hai là ngăn chặn các hành động làm xói mòn các quyền lợi chính đáng của các nước. Các hoạt động tuần tra của chúng tôi không phải là khiêu khích mà đó chính là quyền công dân toàn cầu” - ông Daniel Russel khẳng định.