Khắc phục sự cố vỡ đường ống nước Sông Đà lần thứ 13 - Ảnh: Tuấn Anh

Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa kết thúc điều tra vụ án “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (Vinaconex), đề nghị truy tố chín bị can về tội danh trên.

Các bị can bị đề nghị truy tố gồm:

Hoàng Thế Trung, nguyên giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước Sông Đà - Hà Nội thuộc Vinaconex; Nguyễn Văn Khải, nguyên phó giám đốc ban quản lý; Trương Trần Hiển, nguyên trưởng phòng vật tư, thiết bị thuộc ban quản lý;

Trần Cao Bằng, nguyên giám đốc Công ty cổ phần ống sợi thủy tinh Vinaconex; Vũ Thanh Hải, nguyên phó giám đốc, nguyên trưởng phòng sản xuất, nguyên quản đốc phân xưởng Công ty cổ phần ống sợi thủy tinh Vinaconex;

Đỗ Đình Trì, nguyên trưởng đoàn tư vấn giám sát thi công của Công ty cổ phần Nước và môi trường Việt Nam (Viwase) tại dự án này cùng ba bị can đều nguyên là kỹ sư của đoàn tư vấn giám sát.

Dự án nghìn tỉ vỡ đường ống 14 lần

Theo kết luận điều tra, dự án hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông (dự án cấp nước Sông Đà - Hà Nội) do Vinaconex làm chủ đầu tư, xây dựng từ năm 2003 - 2009, đưa vào vận hành khai thác sử dụng với công suất thiết kế 300.000m³ nước/ngày đêm.

Dự án có tám hạng mục chính, trong đó hạng mục tuyến ống truyền tải nước sạch dài 46km, sử dụng vật liệu composite cốt sợi thủy tinh, có nhiệm vụ dẫn, chuyển nước sạch từ Nhà máy xử lý nước mặt Sông Đà (huyện Kỳ Sơn, Hòa Bình) đi qua một số địa phận thuộc tỉnh Hòa Bình, Hà Tây (cũ) và Hà Nội, có tổng giá trị quyết toán được duyệt giai đoạn 1 là 1.450 tỉ đồng.

Ban đầu dự án được thiết kế đường ống gang dẻo, nhưng sau đó thay đổi thành composite cốt sợi thủy tinh.

Quá trình điều tra làm rõ các cá nhân trên đã cho sản xuất, tiếp nhận và đưa các sản phẩm ống và phụ kiện ống composite cốt sợi thủy tinh không đảm bảo tiêu chuẩn vào lắp đặt cho các hạng mục công trình. Điều này dẫn đến việc tuyến ống liên tục vỡ từ sau khi vận hành đến nay.

Chỉ tính 14 lần vỡ đường ống nước Sông Đà - Hà Nội, cơ quan điều tra đã làm rõ có 18 cây ống cốt sợi thủy tinh bị phá hủy.

Tuy nhiên, thiệt hại lớn hơn là việc doanh nghiệp phải chi số tiền hơn 13,4 tỉ đồng để khắc phục và dừng cấp nước sinh hoạt đối với 177.000 hộ dân trong thời gian dài (tổng cộng 14 lần ngừng cấp nước là 343 giờ) với lượng nước ngừng cấp trên 1,5 triệu m³.

Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt của người dân Hà Nội và các vùng lân cận. Bên cạnh đó, doanh nghiệp khai thác đường ống còn phải chi khẩn cấp 1.000 tỉ đồng xây dựng ngay một đường ống mới.

Trong vụ án này, bị can Trần Cao Bằng bị xác định là người có trách nhiệm chính trong việc sản xuất, cung cấp sản phẩm không đảm bảo chất lượng. Bị can Hoàng Thế Trung là người đã để xảy ra việc tiếp nhận và sử dụng các sản phẩm không đảm bảo chất lượng vào thi công.

Các bị can còn lại đều có vai trò, trách nhiệm liên quan trong việc cung ứng, thi công, giám sát và nghiệm thu công trình.

Nhiều cá nhân liên quan chưa bị xử lý

Kết luận điều tra cũng nêu rõ qua điều tra vụ án, năm 2004 HĐQT Vinaconex gồm các ông Phí Thái Bình (chủ tịch); Nguyễn Văn Tuân (tổng giám đốc); Tô Ngọc Thành, Hoàng Hợp Thương, Vũ Đình Chầm (đều là ủy viên HĐQT) khi thực hiện vai trò, nhiệm vụ của chủ đầu tư dự án đã không thực hiện đúng các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư và xây dựng công trình.

Từ đó dẫn đến quyết định cho thay đổi vật liệu tuyến ống, đưa vào dự án đầu tư loại vật liệu composite cốt sợi thủy tinh khi chưa thẩm định hiệu quả sử dụng.

Bên cạnh đó là việc lựa chọn nhà thầu thiếu năng lực và kinh nghiệm để cung cấp sản phẩm composite cho dự án, sản phẩm cung cấp không đảm bảo chất lượng nên công trình liên tục bị vỡ khi vận hành khai thác, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Cơ quan điều tra xác định việc làm của các thành viên HĐQT Vinaconex vi phạm quy định tại các nghị định của Chính phủ quy định về quản lý và đầu tư xây dựng công trình, quy chế đấu thầu và Luật xây dựng 2003.

Những hành vi này có dấu hiệu của tội “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, nên quan điểm của cơ quan điều tra là cần phải được điều tra làm rõ và đề nghị xử lý.

Tuy nhiên, thời điểm hiện tại ông Nguyễn Văn Tuân là người chịu trách nhiệm chính đang nằm viện nên cơ quan điều tra chưa có điều kiện làm rõ.

Các cá nhân khác gồm các ông Phí Thái Bình, Tô Ngọc Thành, Hoàng Hợp Thương, Vũ Đình Chầm đều có hành vi vi phạm tương tự nhưng do thời hiệu điều tra vụ án đã hết nên cơ quan điều tra sẽ tiếp tục phối hợp với Viện KSND tối cao làm rõ, đề nghị xử lý sau.