Ông Lý Quang Diệu, bà Kha Ngọc Chi và ba người con - Ảnh: Singaporepolitics

Ông Lý Quang Diệu và phu nhân Kha Ngọc Chi sinh hạ được hai con trai và một con gái. Cả ba người con của ông đều rất tài năng và thành đạt.

Người con cả trai Lý Hiển Long, 63 tuổi, đã quá nổi tiếng, từng nắm các chức bộ trưởng thương mại, bộ trưởng tài chính và phó thủ tướng trước khi trở thành thủ tướng Singapore từ năm 2004.

Con trai thứ hai của ông Lý Quang Diệu là Lý Hiển Dương, 58 tuổi, từng giữ chức chủ tịch và tổng giám đốc tập đoàn truyền thông khổng lồ Sing Tel trước khi trở thành chủ tịch Cục Hàng không dân dụng Singapore (CAAS).

Cô con gái Lý Vỹ Linh, 60 tuổi, không đi theo con đường chính trị hay kinh doanh như anh em trai, mà là một nhà khoa học nổi tiếng. Bà hiện là giám đốc Viện Khoa học thần kinh Singapore.

Người cha nghiêm khắc

Bài học đầu tiên mà ông Lý Quang Diệu truyền cho ba người con là sự tự hào về nguồn gốc. Ông Lý Quang Diệu có cái tên nửa Tây nửa Tàu là Henry Lý Quang Diệu, xuất phát từ việc Singapore từng là thuộc địa của Anh.

“Tôi luôn cảm thấy khó chịu khi người ta gọi tôi là Henry Lý” - ông Lý Quang Diệu cho biết. Vì vậy ông không hề đặt tên tiếng Anh cho con cái mình để quyết rũ bỏ cái quá khứ thuộc địa. Và ông Lý Hiển Long và Lý Hiển Dương cũng không hề đặt tên tây cho con cái.  

Trong hồi ký của mình, ông Lý Quang Diệu kể cha của ông là một người cực kỳ nghiêm khắc và khó tính, thỉnh thoảng vẫn dùng đòn roi để dạy dỗ con cái.

Khi ông Lý Quang Diệu mới bốn tuổi, ông làm vỡ một chiếc bình quý của cha. Nổi giận đùng đùng, cha ông lôi con ra ngoài, kéo tai cậu bé trước một miệng giếng. “Đó là hồi ức đầu đời của tôi. Không hiểu sao cái tai của tôi khỏe thế, nó không bị đứt ra khiến tôi rơi xuống giếng?” - ông Lý Quang Diệu kể.

Đòn roi của người cha có ảnh hưởng rất lớn đối với Lý Quang Diệu. Từ trải nghiệm của bản thân, ông chủ trương không dùng roi vọt để dạy con. Khi ba người con không nghe lời, ông Lý Quang Diệu chỉ dùng một biện pháp là mắng con. Nhưng ông cũng là một người cha cực kỳ nghiêm khắc.

Trong cuốn hồi ký của mình, bà Ouyang Huan Yan, người giúp việc nhà ông Lý Quang Diệu, cho biết ngay từ khi còn nhỏ, ba người con của ông đều rất nghe lời cha mẹ, ngoan ngoãn, khiêm tốn chứ không kiêu căng như con cái các gia đình quyền quý khác.

Ông Lý Quang Diệu, phu nhân Kha Ngọc Chi và con trai Lý Hiển Long - Ảnh: Tributes

Khi con cái mắc sai lầm hoặc ương bướng, ông Lý Quang Diệu gọi con vào phòng riêng để “kỷ luật”. Không ai dám vào can thiệp, kể cả phu nhân Kha Ngọc Chi. Và cả ba người con đều không dám cãi một lời.

Bà Huan Yan nhớ có lần cậu bé Lý Hiển Long chỉ đạt điểm số đủ để đứng thứ ba trong lớp học. Ông Lý Quang Diệu không hài lòng và gọi cậu con trai vào phòng, xạc cho một trận. Khi đó, cậu  bé sợ phát khiếp.

Ông Lý Quang Diệu yêu cầu cậu con cả phải đứng nhất lớp và sau đó Lý Hiển Long đã đạt được kết quả này. Ông Lý Quang Diệu cũng nghiêm khắc và đòi hỏi cao tương tự với cô con gái Lý Vỹ Linh.

Ông cấm người giúp việc đưa con ông đến trường. Khi học lớp ba, cậu bé Lý Hiển Long phải đến trường bằng xe buýt thay vì có người lái xe đưa đến trường.

Tôn trọng sự độc lập

Gia đình ông Lý Quang Diệu - Ảnh: Singaporepolitics

Bà Huan Yan kể khi làm việc cho gia đình ông Lý Quang Diệu, bà và các người giúp việc khác không bao giờ phải gọi ông và phu nhân Kha Ngọc Chi là “ông chủ, bà chủ”, mà chỉ gọi đơn giản là “ông Lý, bà Lý”.

Kể cả khi ông Lý Quang Diệu lên làm thủ tướng thì điều này vẫn không thay đổi. Các người giúp việc cũng gọi ba người con ông Lý bằng tên riêng chứ không phải là “cậu chủ, cô chủ” như trong các gia đình quyền quý ở Singapore.

Vì vậy, cả ba người con của ông Lý Quang Diệu đều rất thân thiện và gần gũi với người giúp việc trong nhà chứ không tỏ ra kênh kiệu và hống hách.

Vợ chồng ông Lý Quang Diệu yêu cầu cả ba con phải biết sống độc lập, không dựa dẫm vào cha mẹ. Khi cả ba lớn lên, bà Kha Ngọc Chi muốn các con phải tự kiếm tiền để mua đồ dùng cho bản thân chứ không phải xin tiền cha mẹ.

Năm ngoái, Thủ tướng Lý Hiển Long kể cha của ông “luôn ở bên cạnh hỗ trợ con cái”. “Kể cả khi tôi đã trưởng thành thì cha tôi vẫn luôn dạy cho tôi những bài học quý giá. Điều quan trọng nhất mà ông dạy tôi là không bao giờ lùi bước hay đầu hàng dù tình hình có khó khăn đến mấy. Ông ấy nói với tôi rằng nếu con tư duy quyết liệt thì sẽ tìm ra cách xử lý mọi vấn đề. Và đừng bao giờ quên nguồn gốc của mình” - ông Lý Hiển Long khẳng định.

Thủ tướng Singapore cho biết cha ông để cho con cái chọn con đường riêng của chính mình chứ không can thiệp. Bà Lý Vỹ Linh cũng kể ông Lý Quang Diệu luôn tôn trọng các quyết định cá nhân của con cái, cho dù có thể ông không đồng  ý với những quyết định đó.

Khi bà Lý Vỹ Linh đã lớn tuổi mà vẫn không chịu lấy chồng, ông Lý Quang Diệu nói với con gái rằng ông hiểu và tôn trọng con và chỉ đưa ra một lời cảnh báo: “Con sẽ cô đơn đấy”.

Với những gì mà ba người con của ông đã làm được, Lý Quang Diệu hoàn toàn có quyền tự hào.

Kỳ 1: Phong cách lãnh đạo độc đáo của Lý Quang Diệu
Kỳ 2: Lý Quang Diệu - người chồng lý tưởng