Nhà bà Nữ, Đất rừng phương Nam, Kẻ ăn hồn và chuyện kiểm duyệt, thảm họa phim Việt... và không thể thiếu cái tên Trấn Thành - điện ảnh Việt năm 2023 tiếp tục để lại nhiều ồn ào và không ít kinh nghiệm thấm thía cho người trong cuộc, ngoài cuộc.

Trấn Thành: Bao nhiêu người yêu, bấy nhiêu kẻ ghét

Trong một buổi giao lưu của Trấn Thành vào tháng 2-2023, diễn viên kiêm đạo diễn tự nhận: 

"Tôi là nghệ sĩ bị chửi nhiều nhất Việt Nam. Một khi người ta ghét, tôi làm gì cũng bị ghét. Nhưng tôi không bận tâm nhiều. Tôi chỉ muốn mang hạnh phúc cho những người quan tâm, cần mình".

Đó là thời điểm phim Nhà bà Nữ của anh công phá các rạp chiếu mùa Tết và sau Tết, nhưng đồng thời cũng là bộ phim bị ghét nhất thị trường lúc đó.

Bộ phim bị chỉ trích vì âm thanh quá ồn ào, tính cách nhân vật chính đáng ghét và triết lý gây tranh cãi...

Các bộ phim của Trấn Thành, cũng như bản thân nhà làm phim này, luôn đứng giữa lằn ranh: bao nhiêu người yêu, bấy nhiêu kẻ ghét.

Về kẻ ghét thì đã quá rõ, chính Trấn Thành cũng nhiều lần tự nhận bị ghét. Tuy nhiên, một số nhà làm phim thừa nhận với Tuổi Trẻ Online rằng có thể nói Trấn Thành cũng có rất nhiều fan, nhiều nhất nhì trong số các nhà làm phim Việt Nam.

Cũng trong năm 2023, Trấn Thành vấp phải một số lùm xùm cá nhân như chuyện anh bị một khán giả tố "giành quyền bao rạp xem phim", về sau được làm rõ chỉ là hiểu lầm; và đỉnh điểm là phát ngôn về "hào quang rực rỡ" khiến anh bị nhiều khán giả cho là ngạo mạn.

"Hãy nếm bốn chữ "hào quang rực rỡ" đi rồi biết nó là cái gì" - Trấn Thành vừa nói, vừa khóc nấc trong sự kiện giới thiệu phim của ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng. Vụ việc khiến từ khóa "hào quang rực rỡ" thành xu hướng, nhiều nghệ sĩ cũng tham gia bình luận.

Từ Đất rừng phương Nam, nhà làm phim có bài học đắt giá

Theo thống kê của đơn vị Younet về xu hướng xã hội, từ khóa nóng nhất về phim ảnh ở Việt Nam trong năm 2023 là "Đất rừng phương Nam".

Dữ liệu được thống kê từ các nền tảng Facebook, TikTok, YouTube, Instagram... và các trang thông tin khác.

Cũng dễ hiểu vì đây là bộ phim tạo nên vô số cuộc tranh luận từ khi mới công bố dự án, trước, trong và rất lâu sau khi đã ra rạp vào tháng 11-2023.

Đến nỗi, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng từng đăng một tâm thư dài, cho rằng bộ phim của anh bị vùi dập, thóa mạ.

Có những chủ đề quan trọng như yếu tố lịch sử trong phim điện ảnh, mức độ hư cấu và quyền được hư cấu của điện ảnh, cũng như việc lấy cảm hứng từ tác phẩm văn học nổi tiếng, việc bị so sánh với một phim nổi tiếng đã được sản xuất từ trước (Đất phương Nam)...

Chủ đề Đất rừng phương Nam cũng được nhắc đến ở Quốc hội, tạo nên cuộc thảo luận. Ở nhiều sự kiện điện ảnh sau đó, vấn đề của phim cũng được xới lên.

Về những tranh cãi của điện ảnh Việt trong năm 2023, cụ thể là của một số bộ phim, đạo diễn - nhà sản xuất lâu năm Charlie Nguyễn nhận xét với Tuổi Trẻ Online:

"Nhà làm phim cũng ghi nhận những thiếu sót của mình và rút ra những bài học đắt giá. Hiện nay, người làm phim cũng không thể ngây thơ muốn làm gì thì làm, mà phải ý thức về khán giả, quan tâm đến phản hồi của khán giả để hiểu thị hiếu, quan điểm của họ.

Trước đây, mọi người nghĩ đơn giản là cứ cố gắng làm phim, ai thích thì đi xem. Nhưng về sau, mọi người ý thức được là mọi thứ không đơn giản như vậy".

Kẻ ăn hồn và chuyện kiểm duyệt

Việc phim kinh dị Kẻ ăn hồn lùi lịch chiếu một tuần vì chậm trễ trong khâu kiểm duyệt không phải là chủ đề quá nóng, nhưng cũng đáng chú ý đối với điện ảnh Việt.

Việc lùi lịch mang lại thiệt hại nhất định cho nhà sản xuất, nhưng vẫn là tốt so với việc phim không được ra rạp. Kẻ ăn hồn được áp dụng phương thức chỉnh sửa ít thấy trước nay: làm mờ hình ảnh rối nước truyền thống có thể gây tranh cãi.

Điều này tạo nên luồng dư luận hai chiều. Một mặt, một số khán giả hơi mất hứng khi một hình ảnh quan trọng lại bị làm mờ. Mặt khác, nhiều khán giả đồng tình nếu cách chỉnh sửa này giúp phim ra rạp, không gây thiệt hại quá lớn cho nhà làm phim.

Bớt thảm họa phim Việt

Năm 2023, phim kinh dị Bến phà xác sống ra rạp với mong muốn tiếp nối thành công doanh thu của phần một, Cù lao xác sống.

Thế nhưng, vì phần một đã bị gán mác thảm họa, Bến phà xác sống thất bại trong việc lôi kéo khán giả ra rạp, và bản thân phim này cũng là thảm họa.

Năm 2023 tiếp tục có một số phim dở, nhảm ra rạp, nhưng đã bớt số phim đạt mức thảm họa và trở thành "hiện tượng mạng" vì quá dở như Cù lao xác sống.

Phim nghệ thuật Việt làm rạng danh xứ sở khi bước ra thế giới

Dòng phim nghệ thuật Việt có một năm 2023 tự hào vì các giải thưởng quốc tế uy tín của Bên trong vỏ kén vàng, Những đứa trẻ trong sương, Tro tàn rực rỡ.