Chàng trai 20 tuổi Lil Nas X thành công bất ngờ với ca khúc Old Town Road - Ảnh: BILLBOARD

1 Nhưng với một ngôi sao cỡ Swift, mọi thành tích ngoài vị trí số 1 đều xem như thất bại. Và ca khúc cản đường Me!, thật thú vị, lại là một ca khúc ban đầu được phát hành độc lập mang tên Old Town Road.

Đúng 5 năm trước, Swift "thoái vị" khỏi tước hiệu nàng công chúa nhạc đồng quê (country). "Vắng mợ thì chợ vẫn đông", dòng nhạc vẫn đều đều ghi dấu ấn.

Đầu năm, Kacey Musgraves giành giải album của năm tại Grammy. Và giờ đây với Old Town Road, thứ văn hóa Viễn Tây của những chàng cao bồi trên lưng ngựa đã say ngủ từ lâu bỗng thức dậy, trong một hóa thân hoàn toàn mới của country mang tên country rap.

Country rap trong Old Town Road tượng trưng cho một sự chuyển giao.

Tiếng guitar thùng cùng giọng ca tự sự của Billy Ray Cyrus - chàng cao bồi da trắng của thời đã qua - mở màn, rồi thôi miên người nghe vào một không gian bụi bặm, bất cần của Lil Nas X - chàng cao bồi da màu của hôm nay.

Lil Nas X - 20 tuổi - là một chàng cao bồi khác hẳn với hình tượng cao bồi kinh điển của John Wayne cao quý và can đảm mà Hollywood tôn thờ.

Và một khi ngay đến cả country - dòng nhạc truyền thống của dân da trắng thủ cựu - còn có thể kết hợp nhuần nhuyễn với rap - dòng nhạc của người da đen - thì không còn nghi ngờ gì nữa, chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên "đột biến gen" của các thể loại nhạc.

Những năm qua, ta đã chứng kiến Willie Nelson hợp tác với Snoop Dogg, Paul McCartney và Rihanna, Jay Z và Linkin’ Park, Norah Jones và rapper Outkast, tất cả đều tưởng như rất không liên quan.

2 Và sự "đột biến gen" của âm nhạc không chỉ gói gọn trong âm nhạc phương Tây. Ngay cả một ngách nhỏ như âm nhạc Việt Nam, chuyện này cũng hiển hiện. Mỹ Linh hợp tác với Hà Lê. Suboi hợp tác cùng diva Nhật Utada Hikaru.

Và tình cờ, trong khi Old Town Road thống trị các bảng xếp hạng nước ngoài thì ở Việt Nam cũng có một trường hợp khá tương đồng, đó là bộ đôi ca khúc Hồng nhan và Bạc phận đang làm mưa làm gió với tổng cộng gần 150 triệu view trên YouTube của Jack - nghệ sĩ thuộc thế giới ngầm.

Nếu Old Town Road hòa nhập country và rap thì hai ca khúc V-pop trên cũng nỗ lực, dù còn vụng về, quyện hai âm hưởng nhạc khác nhau như mặt trời mặt trăng là rap và bolero.

Có điều, vì những ca từ sầu muộn nức nở được rap hóa chưa thực điêu luyện, nếu nghe không quen sẽ giống như uống bò húc cùng rượu nếp, chỉ có thể dừng lại là một món ăn là lạ.

3 Mặc dù thế, xu hướng "bốc hơi" của các ranh giới thể loại là điều tất yếu, khi mà nếu chỉ loanh quanh trong địa giới của dòng nhạc duy nhất, như jazz chẳng hạn, chẳng lẽ còn ai đó có thể sáng tạo ra cái gì thuần jazz và xuất sắc hơn Charlie Parker hay Duke Ellington?

Mặt khác, những dòng nhạc tạp lẫn này phải chấp nhận chịu đựng là những đứa con lạc bầy, không được xếp vào đâu cả. Lil Nas X có thể xếp số 1 Billboard Hot 100, nhưng lại bị loại thẳng cẳng khỏi bảng xếp hạng của Billboard dành cho nhạc đồng quê với lý do không đủ tiêu chuẩn để xếp loại.

Sẽ cần rất nhiều Old Town Road nữa để các nhà phê bình thực sự thấy cần một sự xếp loại nghiêm túc cho dòng nhạc mới này. Cuối cùng, một dòng nhạc nếu muốn được ghi nhận trong tiến trình phát triển của âm nhạc, dù là country rap hay bolero rap, chúng phải chứng minh được mình không chỉ là một xu hướng nhất thời.

TTO - Liên hoan các ban nhạc toàn quốc (Band Fest) 2019 đã bế mạc đêm 20-4 tại Hà Nội. Sau 27 năm giải thưởng này mới quay trở lại sân khấu.