Đại biểu Phạm Đình Cúc phát biểu ở Quốc hội chiều 22-5 - Ảnh: Quochoi.vn

Đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng việc phạm nhân lao động ngoài trại giam nếu được tổ chức tốt sẽ tạo ra nhiều của cải vật chất nhằm góp phần xây dựng cơ sở giam giữ, tuy nhiên cần hết sức cân nhắc.

"Không ai lường trước hết tâm tư suy nghĩ của phạm nhân, khi đưa phạm nhân ra ngoài chắc chắn sẽ có những nguy cơ như phạm nhân bỏ trốn, mất an ninh trật tự...", ông Cúc băn khoăn.

Tù để cải tạo hay để tạo ra giá trị kinh tế?

Dự định cho phép trại giam tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam của dự thảo Luật thi hành án hình sự sửa đổi đã gây ra khá nhiều tranh cãi từ khi được trình ra cuối năm 2018.

Đại biểu Phạm Đình Cúc nhận định rằng hiện nay có nhiều trại giam có quy mô giam giữ lớn, nếu tổ chức lao động ngoài trại giam cho phạm nhân thì số tiền thu được sẽ là không hề nhỏ, thậm chí mỗi năm hàng chục tỉ đồng.

"Vậy quản lý số tiền này như thế nào", ông Cúc đặt vấn đề.

Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) thì lo ngại nếu quy định này thành hiện thực, liệu có đảm bảo sự công bằng cạnh tranh giữa các doanh nghiệp sử dụng lao động từ trại giam và doanh nghiệp sử dụng lao động bình thường.

Đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) thì không đồng tình cho phạm nhân lao động ngoài trại giam, vì đó là những đối tượng đã có hành vi gây hại cho xã hội, và bản chất của tù là cải tạo để nhận ra tội lỗi chứ không phải để tạo ra giá trị kinh tế.

"Nếu để phạm nhân đi lao động, tạo ra tiền thì tôi e rằng việc đi tù sẽ không mang tính răn đe", ông Hùng bày tỏ.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) có ý kiến tương tự: Đã là phạm nhân thì phải cách ly, ngay cả việc thăm nom đối với người thân cũng phải có sự giám sát, theo quy định rất nghiêm ngặt. 

"Việc đưa phạm nhân đi làm việc là vô cùng phức tạp. Chúng ta bắt phạm nhân đi ra ngoài lao động, tức là bắt họ đi kiếm tiền, như thế có hợp lý không?", ông Nhưỡng đặt vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Ảnh: Quochoi.vn

Cần tôn trọng quyền của phạm nhân

Ở chiều ngược lại, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) ủng hộ quy định này, chỉ ra rằng thời gian qua Bộ Công an đã tổ chức thí điểm cho phạm nhân lao động ngoài trại, tạo ra nhiều cơ hội hành nghề, và số lượng phạm nhân bỏ trốn rất ít.

"Việc lao động ngoài trại giam không mang mục đích kinh tế mà là tạo cơ hội cho phạm nhân cải tạo, sớm được về với gia đình. Nhiều e ngại đối với quy định này là đúng nhưng Quốc hội không nên vì e ngại mà bỏ qua cơ hội cho phạm nhân vừa cải tạo, vừa có niềm vui lao động sản xuất", bà Thủy phát biểu.

"Lao động không chỉ là nghĩa vụ mà còn là quyền của phạm nhân. Tôi đề nghị chấp thuận như dự thảo".

Chia sẻ quan điểm này, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) cho rằng phạm nhân có thể đồng ý hoặc không đồng ý với việc ra ngoài lao động, vì đây là quyền của họ. Hiện nay có nhiều trại giam đã thí điểm việc này, trên thực tế không có vấn đề gì và hoàn toàn hợp lý, theo ông Hồng.

Có nhiều quan điểm khác nhau như vậy nên một số đại biểu đề nghị Quốc hội lấy phiếu xin ý kiến về quy định cho phạm nhân ra lao động ngoài trại giam.

TTO - Đa số ý kiến thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với quy định này trong dự án Luật thi hành án hình sự (sửa đổi).