Trẻ em tìm chai nhựa ven bờ sông bị ô nhiễm nặng ở Kathmandu, Nepal - Ảnh: REUTERS

Trong báo cáo công bố ngày 6-3, WHO cho biết trong tổng số trường hợp tử vong trên toàn cầu do môi trường không lành mạnh hoặc ô nhiễm - bao gồm ô nhiễm nguồn nước và không khí bẩn, hút thuốc thụ động và thiếu vệ sinh, có đến 1/4 là trẻ dưới 5 tuổi.

Theo báo cáo, việc tiếp xúc với các yếu tố nguy hiểm có thể bắt đầu từ khi trẻ còn trong bụng mẹ, sau đó tiếp tục ở giai đoạn sơ sinh và mới biết đi, với "thủ phạm" không ai khác là ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời, hút thuốc thụ động...

Điều này làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phổi ở trẻ em cũng như các bệnh hô hấp mạn tính như hen suyễn. Ô nhiễm không khí cũng làm tăng nguy cơ bệnh tim, đột quỵ và ung thư, và đây là nguy cơ suốt đời chứ không phải ngày một, ngày hai.

Báo cáo cũng lưu ý trong các hộ gia đình không có nước sạch và thiếu vệ sinh, hoặc bị ô nhiễm bởi khói từ các nguồn nhiên liệu không sạch như than đá hoặc phân (dùng để nấu ăn và sưởi ấm), trẻ em có nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy và viêm phổi cao hơn.

Trẻ em cũng có thể bị phơi nhiễm hóa chất độc hại thông qua thực phẩm, nước, không khí và các sản phẩm xung quanh.

Bà Maria Neira, chuyên gia về Y tế công cộng của WHO, cho biết đây là một tổn thất nặng nề, cả về số trường hợp tử vong, tỷ lệ mắc bệnh và bệnh tật kéo dài. Bà kêu gọi các chính phủ hành động nhiều hơn nữa để mọi nơi đều an toàn đối với trẻ em.

Một trong những việc mà các chính phủ có thể làm là cải thiện chất lượng nước hoặc sử dụng các nhiên liệu sạch, vừa mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe vừa góp phần bảo vệ môi trường.