Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: REUTERS

Theo trang Quartz của Mỹ, Bộ Tài chính Mỹ cam kết sẽ giãn thêm thời gian 90 - 180 ngày để các công ty đa quốc gia có thể chấm dứt các thỏa thuận làm ăn với Iran và tránh trừng phạt của Mỹ khi Washington chính thức khôi phục trở lại các lệnh trừng phạt kinh tế với cộng hòa Hồi giáo.

Sau ngày 4-11, "mọi lệnh trừng phạt liên quan hạt nhân của Mỹ đã từng được gỡ bỏ theo JCPOA ( với Iran) sẽ được áp đặt trở lại và có hiệu lực hoàn toàn", Bộ Tư pháp Mỹ tuyên bố.

Dĩ nhiên khoảng thời gian mà phía Mỹ nói là sẽ "từ từ" chấm dứt này không đủ để giảm nhẹ thiệt hại cho các doanh nghiệp châu Âu khi mà thời gian qua họ đã đổ nhiều tỉ USD vào các hợp đồng kinh doanh với quốc gia có 80 triệu dân là Iran.

Các "ông lớn" trong lĩnh vực năng lượng như Total và Roy Dutch Shell là những tập đoàn có các hợp đồng "khủng" nhất với Iran, trong khi hãng xe hơi Renault đã thành lập một công ty liên doanh tại cộng hòa Hồi giáo để sản xuất 150.000 chiếc mỗi năm.

Cùng với đó thì nhà sản xuất máy bay Airbus cũng chỉ mới bàn giao được 3 trong số 100 máy máy bay trong hợp đồng ký kết với Iran trị giá nhiều tỉ USD.

Trong 3 năm qua, giá trị giao dịch thương mại của EU với Iran đã tăng rất mạnh và đặc biệt tăng vọt trong năm 2017 với tổng giá trị thương mại là 19,9 tỉ euro.

Trong số các đối tác thương mại lớn nhất của Iran năm 2017, đứng đầu là Trung Quốc với 23,8 tỉ euro, tiếp đó là Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (20,4 tỉ euro), thứ 3 là EU (19,9 tỉ euro), tiếp nữa là Ấn Độ (9,8 tỉ euro), Thổ Nhĩ Kỳ (9,1 tỉ euro), Hàn Quốc (9 tỉ euro)….

Cách duy nhất để lách khỏi trừng phạt lúc này là chính quyền của ông Trump phải cấp riêng cho các doanh nghiệp châu Âu những quyền miễn trừ ngoại lệ.

Được biết các lãnh đạo hãng Total đã gặp giới chức chính quyền Pháp để hối thúc có những vận động hành lang với Washington về vấn đề này.

Hãng máy bay Boeing của Mỹ thoạt đầu đã được miễn trừng phạt với một thỏa thuận bán 110 máy bay cho Iran trị giá 20 tỉ USD. Hiện chưa rõ sau quyết định của ông Trump về thỏa thuận hạt nhân Boeing có phải đối mặt với nguy cơ bị trừng phạt hay không.

Trong cuộc họp báo ngày 8-5, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bloton từ chối bình luận về việc các công ty có được miễn trừ khỏi lệnh trừng phạt của Mỹ với Iran hay không.

TTO - Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran mà chính quyền Barack Obama đã tham gia ký kết vào năm 2015.