Từ vụ án này, phân tích kỹ sẽ có nhiều câu trả lời cho người quan tâm đến vàng như vì sao vàng trong nước quá đắt, chênh lệch chảy vào túi ai...?

Thực ra, Mười Tường không là "đường dây" mà là một trong nhiều "nhà nhập khẩu… lậu" vàng cho thị trường trong nước. 

Nhiều năm qua Việt Nam không nhập vàng. Thị trường vàng chỉ trông vào nhập lậu, vì thế người mua phải nắm dao đằng lưỡi. Dù truyền thông luôn thông tin diễn biến giá thế giới nhưng chỉ cho vui chứ dân nào mua được vàng theo giá thế giới. 

Giá vàng luôn cao hơn thế giới, như hiện nay là 6-7 triệu đồng/lượng, khoản chênh lệch này rơi vào túi giới buôn lậu và doanh nghiệp bán vàng. Người mua vàng có lời chỉ là may mắn, chủ yếu nhờ giá vàng thế giới tăng đột biến. 

Như vậy, ngoài rủi ro do giá vàng thế giới trồi sụt chẳng ai đoán được, người mua vàng còn chịu thêm rủi ro do phụ thuộc vào buôn lậu. Chống buôn lậu, vàng lậu khó về, bị bắt, mất hàng, tất cả tính vào giá vàng, bất lợi cho người mua vàng.

Nhưng còn có một sự thật khác là buôn lậu vàng đang đánh vào những người thích giữ USD. Những người này thường có "niềm tin" giá USD tăng là do "tiền Việt mất giá". 

Thực ra giá USD tại thị trường tự do "nháo nhào" chủ yếu do giới buôn lậu gom USD để nhập vàng. Hoạt động này kéo dài nhiều năm càng củng cố thói quen mua USD của người dân. 

Mới đây, Công an Cà Mau đã điều tra vụ việc từ chục năm trước khi tiệm vàng nộp thuế khoán dưới 10 triệu đồng/tháng ở thị trấn Đầm Dơi (Cà Mau) nhưng trong ba năm đã bán cho doanh nghiệp ở TP.HCM 680.000 lượng vàng. 

Tiệm vàng này khai vàng mua trong dân. Thực hư thế nào phải chờ kết luận điều tra. Nhưng giới làm vàng đều rõ buôn lậu vàng ở phía tây nam diễn ra nhiều năm, đem lại lợi nhuận kếch xù cho người kinh doanh vàng. 

Hệ lụy là giá vàng và USD nhảy múa gây sốc cho người dân. Chỉ đến khi Ngân hàng Nhà nước trực tiếp quản lý sản xuất vàng miếng thương hiệu SJC, chuyện tiệm vàng ở tỉnh bán hàng chục tấn vàng không còn nữa và người dân thành thị cũng bớt "lên ruột" do giá USD tại thị trường tự do không còn nhảy múa.

Muốn xóa chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới, qua đó chống buôn lậu vàng, cách tốt nhất là cho xuất nhập khẩu vàng. 

Giới kinh doanh vàng sẽ hoan nghênh quyết định này. Nhưng Ngân hàng Nhà nước cũng có lý khi vẫn hạn chế nhập và bán vàng ra thị trường. Vì khi đó hằng năm phải chi vài trăm triệu, thậm chí cả tỉ USD/năm nếu xả cảng nhập vàng. 

Đâu chỉ vậy, vàng nhập về nhiều, giá giảm thấp hơn thế giới, vàng lại bị gom để xuất ngược qua biên giới. Lúc đó không còn nhập lậu mà là xuất lậu vàng, mất ngoại tệ, chênh lệch lại rơi vào túi dân buôn lậu vàng. 

Trong khi kinh tế Việt Nam thời gian qua ổn định, giá cả không biến động một phần nhờ tích lũy tăng dần của quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia. Nếu dự trữ ngoại hối mỏng, thiếu ngoại tệ, tỉ giá VND/USD tăng không kiểm soát, giá hàng hóa nhảy múa, lạm phát tăng, người tiêu dùng chịu thiệt.

Về lý, không nên hạn chế xuất nhập khẩu vàng. Nhưng đặt lên bàn cân, chưa cho nhập vàng "hại ít, lợi nhiều", lợi cho nền kinh tế, cho mọi người khi tỉ giá VND/USD ổn định, ngoại tệ từ xuất khẩu nằm trong quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia hơn là nhập vàng về rồi cất trong két sắt nhà dân hoặc tái xuất lậu qua biên giới. 

Biết rằng còn hạn chế nhập là còn buôn lậu, còn "Mười Tường" khác, nhưng nếu chống buôn lậu quyết liệt như An Giang đã làm, tỉ giá VND/USD ổn định, người giữ vàng không còn có lợi, đất diễn cho những đường dây như Mười Tường không còn nữa.

Bắt bà trùm buôn lậu 'Mười Tường' trong vụ 51kg vàng

TTO - Ngày 10-7, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an An Giang cho biết đã bắt bà trùm buôn lậu 'Mười Tường' và 7 đàn em trong vụ vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới liên quan đến vụ buôn lậu 51kg vàng 9999.