Nhà ga Bến Thành của tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Nội dung này được thể hiện trong bức thư Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam - ông Umeda Kunio - vừa gửi Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân.

Trong thư, Đại sứ Umeda Kunio cho biết dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị (metro) TP.HCM tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên được triển khai thực hiện bằng vốn vay ODA của Nhật Bản từ năm 2007. Tuy nhiên, do chậm phê duyệt quyết định đầu tư điều chỉnh nên dự án không được Chính phủ phân bổ ngân sách từ tháng 10-2017.

Ông Umeda Kunio cho biết TP.HCM đã cam kết sẽ tạm ứng thanh toán bằng ngân sách của TP cho đến khi trung ương phân bổ ngân sách cho dự án. Tuy nhiên, do một số vấn đề nên thủ tục thanh toán cho các nhà thầu trên thực tế đã không tiến triển. 

Số tiền chậm thanh toán cho nhà thầu thi công và nhà thầu tư vấn đến nay đã lên đến hơn 100 triệu USD.

"Áp lực lên các nhà thầu cũng đã đến mức giới hạn, nếu đến cuối tháng 12-2018, các vấn đề này không được giải quyết, tôi rất lấy làm tiếc về việc dự án sẽ buộc phải ngừng thi công", Đại sứ Umeda Kunio nhấn mạnh trong thư.

Ông Umeda Kunio chỉ ra một số vấn đề vướng mắc khiến việc thanh toán bị chậm như sau:

Thứ nhất là hợp đồng tư vấn quản lý thi công dự án metro Bến Thành - Suối Tiên của liên danh NJPT đã hết thời hạn vào tháng 4-2017. Mặc dù các bên liên quan đã nhiều lần tiến hành đàm phán để gia hạn hợp đồng nhưng đến nay hợp đồng vẫn chưa được sửa đổi. 

Do đó, nhà thầu tư vấn buộc phải thực hiện công việc tư vấn mà không được chi trả thù lao trong 19 tháng qua.

Mặc dù TP.HCM đã thành lập tổ công tác hướng tới việc ký kết sửa đổi hợp đồng theo ý kiến chỉ đạo của phó chủ tịch UBND Trần Vĩnh Tuyến, đáng tiếc là việc nghiên cứu xem xét sửa đổi hợp đồng không có tiến triển. 

Đến nay, số tiền chậm thanh toán cho nhà thầu NJPT là 20 triệu USD, ảnh hưởng đến việc nhà thầu này thanh toán cho các nhà thầu khác.

Thứ hai là gói thầu CP2 do liên danh nhà thầu Sumitomo - Cienco 4 đang thực hiện vì vướng mắc giải phóng mặt bằng nên việc thi công bị chậm trễ. Việc này dẫn tới liên danh nhà thầu đã thi công vượt quá ngày hoàn thành gói thầu theo hợp đồng hiện tại (hoàn thành vào tháng 1-2018). 

Tuy nhiên Sở Tài chính TP.HCM đã đưa ra ý kiến không thể thanh toán chi phí thi công sau ngày hoàn thành gói thầu theo hợp đồng nên việc thanh toán chi phí thi công từ sau tháng 1-2018 đang bị dừng lại.

Thứ ba, từ năm 2018, các gói thầu cần phải được Sở GT-VT TP.HCM phê duyệt thiết kế. Mặc dù việc thi công các gói thầu vẫn đang tiến triển nhưng việc thanh toán cho phần khối lượng công việc đã hoàn thành đang bị dừng lại. 

Ngày 29-6-2018, lãnh đạo UBND TP.HCM đã chỉ đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị ký biên bản ghi nhớ và tạm ứng thanh toán 80% giá trị khối lượng công việc cho đến khi thiết kế được phê duyệt nhưng việc này chưa được thực hiện.

Theo Đại sứ Umeda Kunio, các nhà thầu đang nỗ lực tối đa để có thể đưa tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên vận hành đúng kế hoạch vào năm 2020. Vì vậy, Đại sứ Umeda Kunio trân trọng đề nghị Bí thư Nguyễn Thiện Nhân chỉ đạo để sớm thực hiện giải ngân cho dự án.

TTO - Từ đầu năm 2018, do vướng thủ tục pháp lý nên ngân sách trung ương đã dừng cấp vốn cho tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên (TP.HCM).