Kỳ 1: Phun thuốc độc vào tai ám sát thủ lĩnh

Thủ lĩnh Hamas Khaled Mashaal, người suýt thiệt mạng vì chất độc của Israel - Ảnh: ITV

Cơ quan Tình báo Israel Mossad từng vài lần dùng thuốc độc để ám sát các thủ lĩnh Hamas là một sự thật đã được chứng minh. 

Một trong những chiến dịch đầu độc khét tiếng nhất mà Mossad từng thực hiện là âm mưu ám sát thủ lĩnh Hamas Khaled Meshaal tại thành phố Amman, thủ đô Jordan ngày 25-9-1997. Khi đó, đích thân Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và nội các an ninh quyết định tiêu diệt ông Meshaal, người đứng đầu chi nhánh của Hamas ở Jordan.

Chính quyền Tel Aviv quyết trả thù vụ các tay súng Hamas thực hiện hai đợt đánh bom liều chết ở chợ Mahane Yehuba tại Jerusalem ngày 30-7-1997 khiến 16 người thiệt mạng và 178 người khác bị thương.

Trước đó cả Israel và Mỹ đều coi ông Mashaal là một kẻ khủng bố nguy hiểm, từng nhúng tay vào hàng loạt vụ đánh bom liều chết và tổ chức những đợt bắn tên lửa sang Israel.

Tiêu diệt Meshaal sẽ là lời cảnh báo chết chóc đối với Hamas. Và Mossad đã cử năm điệp viên Israel đến Jordan bằng hộ chiếu Canada giả vào ngày 18-9-1997 để thực hiện sứ mệnh ám sát ông Meshaal. Họ chia làm ba nhóm, bay tới sân bay Hoàng hậu Alia của Jordan từ Amsterdam (Hà Lan), Toronto (Canada) và Paris (Pháp).

Hôn mê sau bốn ngày bị phun thuốc

Sáng 25-9-1997, hai điệp viên Mossad nấp bên ngoài văn phòng của ông Mashaal tại thủ đô Amman.

Khi ông xuất hiện và chuẩn bị bước vào tòa nhà, một điệp viên lặng lẽ xuất hiện từ phía sau, phun loại thuốc giảm đau fentanyl đặc chế thành thuốc độc vào tai người thủ lĩnh Hamas bằng một thiết bị giấu trong cánh tay cuốn băng trắng.

Kế hoạch của Mossad là ông Mashaal sẽ rơi vào hôn mê và và chết trong vòng từ hai đến năm ngày. Còn các điệp viên Israel sẽ lẩn trốn thành công, không để lại bất kỳ dấu vết nào.

Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị phát hiện. Các vệ sĩ của ông Mashaal phát hiện thấy hai kẻ lảng vảng bên ngoài văn phòng Hamas buổi sáng hôm đó nên đã đề phòng.

Dù không kịp phải ứng khi ông Mashaal bị phun thuốc độc, nhưng nhóm vệ sĩ này đã lập tức truy đuổi hai điệp viên Mossad và bắt giữ họ. Ba điệp viên còn lại của Israel phải chui vào Đại sứ quán Israel ở Amman để trú ẩn. Chính quyền Jordan đã triển khai lực lượng an ninh vây kín tòa Đại sứ. Và như vậy, nhóm sát thủ Mossad bị mắc kẹt ở Jordan không có lối thoát.

Ban đầu ông Mashaal cho rằng những kẻ ám sát ông đã thất bại. “Tôi nghe một tiếng động lớn ở tai như một cú sốc điện. Rồi cả cơ thể tôi run rẩy” - ông Mashaal nói trong bộ phim tài liệu Kill him silently (Giết hắn một cách lặng lẽ) do kênh Al-Jazeera sản xuất và phát sóng năm 2013. Nhưng buổi chiều cùng ngày, ông Mashaal bắt đầu bị đau đầu nghiêm trọng và nôn mửa.

Ông Mashaal lập tức được đưa vào một bệnh viện quân đội tại Amman. Trong vòng bốn ngày sau đó, ông Mashaal rơi vào hôn mê và sức khỏe ngày càng xấu đi.

Ngay buổi tối 25-9-1997, vua Jordan Hussein được thông báo tình hình. Ông nổi trận lôi đình và gọi điện cho Thủ tướng Israel Netanyahu yêu cầu ông phải giao thuốc giải độc ngay lập tức.

Vua Hussein đe dọa nếu ông Netanyahu không chấp nhận, Jordan sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Israel và truy tố năm điệp viên Israel thực hiện vụ ám sát. Nếu bị kết án, năm điệp viên này sẽ bị xử tử hình. Khi đó ông Netanyahu nói không.

Sáng sớm hôm sau, Thủ tướng Israel gọi điện cho ông Dennis Ross, cố vấn Trung Đông của Tổng thống Mỹ Bill Clinton để tiết lộ toàn bộ câu chuyện. Ông Netanyahu đề nghị được nói chuyện trực tiếp với ông Clinton.

Thuốc giải và quả đắng của ông Netanyahu

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người ra lệnh đầu độc ông Mashaal - Ảnh: Reuters

Theo cuốn hồi ký The missing peace (Hòa bình thất lạc) của ông Ross xuất bản năm 2004, khi đó ông rất choáng váng khi nghe câu chuyện.

“Ông nghĩ gì khi làm như vậy? - ông Ross hỏi ông Netanyahu - Ông không nghĩ rằng kế hoạch này có thể sai sót sao?”. Và ông Netanyahu trả lời: “Không. Tôi hoàn toàn ngỡ ngàng” - ông Ross kể.

Vua Hussein cũng gọi điện cho ông Clinton để thông báo tình hình. Kết thúc cuộc điện thoại, ông Clinton rất giận dữ và nói câu “Ông ta thật là quá quắt” để mô tả ông Netanyahu.

Trong vài ngày sau đó, quan hệ Jordan - Israel xấu đi trầm trọng. Vua Hussein đe dọa sẽ hủy thỏa thuận hòa bình lịch sử mà hai nước ký kết năm 1994. Lo ngại nguy cơ xung đột ở Trung Đông, Tổng thống Clinton đã mạnh mẽ yêu cầu ông Netanyahu phải trao thuốc giải độc cho phía Jordan.

Trước sức ép từ nhiều phía, cuối cùng ông Netanyahu phải đầu hàng. Ông ra lệnh cho giám đốc Mossad Danny Yatom bay tới Amman để đưa thuốc giải.

Trước đó các bác sĩ ở Trung tâm Y tế vua Hussein đã phát triển một phương pháp cứu chữa cho ông Mashaal. Thuốc giải do ông Yatom cung cấp càng chứng minh rằng cách thức của họ là chính xác. Và ông Mashaal đã tỉnh lại sau cơn hôn mê sâu.

Để đảm bảo việc chính quyền Jordan trả tự do cho năm điệp viên Mossad, ông Netanyahu thậm chí chấp nhận trả tự do cho chín tù nhân Jordan, 61 tù nhân Palestine, và đau đớn nhất là phải thả Sheikh Ahmed Yassin, thủ lĩnh tinh thần của Hamas và là kẻ thù số 1 của Israel.

Trước đó ông Yassin bị chính quyền Israel xử tù chung thân. Chỉ khi đó vua Hussein mới thả năm điệp viên Mossad về lại Israel.

Ông Yassin trở về dải Gaza với tư cách một người anh hùng. Ông Mashaal cũng được tôn vinh như một người hùng của người dân Palestine.

Trả lời tạp chí Third Way sau khi tỉnh lại, ông Mashaal khẳng định: “Những đòn đe dọa của Israel dẫn tới hai hậu quả. Một số người sợ hãi nhưng một số khác càng quyết tâm. Tôi thuộc loại sau”.  

Đây là một thời khắc mang tính bước ngoặt trong quá trình trỗi dậy của tổ chức Hamas. Ngược lại, đối với Israel thì đây là một thảm họa chính trị.

Giới tình báo quốc tế đánh giá vụ ám sát ông Mashaal là một trong những thất bại tồi tệ nhất trong lịch sử của các chiến dịch bí mật.

Sau khi vua Hussein qua đời năm 1999, ông Mashaal bị trục xuất khỏi Jordan. Ông đến Qatar rồi Syria.

Ông trở về Qatar vào năm 2012. Hiện tại ông là nhà lãnh đạo chính trị cao cấp nhất của Hamas. Với việc ông Netanyahu trở lại cương vị thủ tướng Israel từ tháng 9-2009, hai kẻ tử thù này lại tiếp tục cuộc đối đầu không khoan nhượng.

Đón đọc kỳ tới: Cái chết bất ngờ và chất độc polonium