Phóng to

Dự án thư viện di động của nữ họa sĩ Pháp Matali Crasset đưa sách ra biển để “khuyến khích thói quen không chỉ đọc sách mà còn cho mượn sách” - Ảnh: fastcodesign.com

Lagerfeld tự nhận xét về đam mê của mình: “Tôi điên vì sách... Đó là căn bệnh bất trị của tôi. Sách là bi kịch của đời tôi. Tôi muốn học mọi thứ, biết mọi thứ, nhưng tôi không phải là trí thức”. Trung bình mỗi năm ông mua hơn 4.000 cuốn sách! Nhắc đến Lagerfeld và sách, báo chí Pháp thường nói vui rằng chỉ mỗi mình ông cũng đủ để cứu sống cả nền công nghệ in ấn của nước này.

Nhưng thẩm phán Nelson Wolff ở hạt Bexar, bang Texas (Mỹ) còn đáng nể hơn. Lagerfeld thỏa mãn “cơn điên” bằng tiền túi, còn Wolff lại dùng tiền... thiên hạ. Là người yêu văn chương, Wolff có tủ sách riêng sưu tập hơn 1.000 bản in lần đầu tiên của các tiểu thuyết hiện đại. Không nhiều tiền như Lagerfeld, Wolff vận động chính quyền xây dựng... thư viện. Thập niên 1990, khi còn làm thị trưởng San Antonio, thành phố trung tâm của hạt Bexar, ông đã dốc sức thúc đẩy dự án thư viện công cộng ở đây - một công trình sáu tầng, hơn 20.000m2, tốn sơ sơ 50 triệu USD và có khoảng 600.000 cuốn sách.

Hai mươi năm sau, ở cương vị thẩm phán, Wolff lại khởi xướng một dự án nữa - thư viện không sách! Bexar County Digital Library chính thức hoạt động hôm 7-9-2013 là thư viện ebook công cộng đầu tiên trên thế giới. Không có một bản in nào. Ông trả lời báo chí: “Hai mươi năm trước ai mà biết tương lai sẽ ra sao?” nên bây giờ ông già 73 tuổi này... tiết kiệm hơn. Thư viện số gọi tắt là BiblioTech đó chỉ tốn có 2,4 triệu USD với 1,9 triệu USD từ tiền thu thuế và 500.000 USD do tư nhân hiến tặng. Cũng nằm ở San Antonio, BiblioTech là một không gian khoảng 370m2 với 10.000 bản sách điện tử mà công chúng có thể đọc qua 500 máy đọc ebook, 48 máy tính cùng 20 iPad và laptop. BiblioTech có khu vực dành riêng cho trẻ em, các phòng đọc và một góc cà phê kiểu Starbucks. Vị thẩm phán này vận động được ngân sách 1,2 triệu USD để mỗi năm có thể bổ sung cho BiblioTech 10.000 bản ebook mới.

Sự hiện diện của sách ở những nơi bất ngờ nhất càng khơi gợi niềm ham muốn đọc. Với ý tưởng đó, nữ họa sĩ thiết kế công nghiệp người Pháp Matali Crasset (sinh năm 1965) quyết định đưa sách ra bãi biển. Nước mặn, gió cát, nắng chói trên bãi biển là kẻ thù của những thiết bị đọc sách điện tử. Crasset thiết kế cho thành phố Istres ở miền nam nước Pháp một kiểu thư viện di động. Dự án Bibliotheque de plage (thư viện bãi biển) của bà là một dạng nhà xếp bằng gọng thép căng bạt màu sắc tươi vui, có những mái che bên ngoài và những tấm đệm cao su để người tắm biển có thể tránh nắng, thoải mái nằm ngồi đọc sách. Và bên trong ngôi nhà di động là khoảng 350 cuốn sách. Sách thật, loại bìa mềm, mời gọi óc hiếu kỳ của mọi người.

Đó là giấc mơ đã thành sự thật của bà Crasset về một kỳ nghỉ hè lý tưởng. Bibliotheque de plage được đặt trên bãi biển Romaniquette suốt mùa hè Địa Trung Hải, chào đón những độc giả tình cờ cho đến hết tháng 9 vừa qua. Các tựa sách do thư viện thành phố Istres và nữ họa sĩ cùng chọn lựa. Có cả một thủ thư thường trực để giúp người đi biển chọn sách đúng nhu cầu. “Tôi thích thú dự án này vì sự tương quan của nó với đời thực - bà nói với tạp chí Fast Company - Xét theo bối cảnh sử dụng, tôi đã có thể phát triển được một dự án đáp ứng một nhu cầu có thật, rất nhân văn và sinh động”.

Sách in hay sách điện tử có hề chi, miễn là còn đam mê đọc sách. Khó mà tin người như Wolff lại có thể khởi xướng dự án thư viện ebook công cộng vì bản thân ông chỉ đọc sách in. Còn lúc này họa sĩ Crasset lại đang đề xuất thành phố Istres cho đặt thư viện di động của bà ở một vị trí cố định vào mùa đông để tiếp tục đem sách đến với mọi người. Dẫu cuồng si như Lagerfeld, táo bạo như Wolff, hay tinh tế như Crasset, sách luôn rộng lòng đón nhận mọi cách tỏ tình. Ta có thể gọi họ là những người tình vĩ đại của sách.