Muốn xây sân golf ắt phải có đất. Muốn có đất ắt phải thu hồi. Mà thu hồi ở đâu nếu không phải từ những ruộng lúa, ruộng màu? (mặc dù Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 đã nêu rõ “đất trồng lúa, đất màu... không được dùng cho việc phát triển sân golf")

Chạnh lòng, tôi nghĩ về những người nông dân sẽ mất đất. Đất nông nghiệp khác hẳn đất thổ cư bởi đất không chỉ là đất mà còn là kế sinh nhai, là nồi cơm của cả gia đình người nông dân. Do thế, định giá đền bù đất thổ cư có thể xác đáng nhưng làm sao có thể định giá được giá trị của thửa đất nông nghiệp?

Với người nông dân, đất là “bờ xôi ruộng mật”. Trên mảnh đất đó, họ có thể đổi những giọt mồ hôi, những nhọc nhằn gian khó để nuôi dưỡng cha mẹ già, gửi gắm ước mơ nơi những đứa con đến trường. Có thể định giá được những tảo tần khuya sớm, những một nắng hai sương, những ấp yêu cây trái chăng?

Nông dân không còn đất thì sẽ xoay xở cuộc sống vốn đã không mấy dư dả của họ ra sao? Số tiền đền bù có thể nuôi sống họ được bao lâu khi cùng với tỷ lệ lạm phát ngày càng lớn, đồng tiền ngày càng mất giá? Những sân golf mới đó có thể tuyển dụng được bao nhiêu người – nông - dân – không – còn – đất? Và sau bao lâu sẽ sa thải họ với lý do “năng lực không phù hợp”? Những người chưa đủ già để an dưỡng nhưng cũng không còn trẻ để học một ngành nghề mới sẽ ra sao? Hay cứ mãi lạc lõng bơ vơ thương nhớ đồng quê trong dĩ vãng?

Rồi “chợ người” thành phố sẽ đông đúc thêm những người bán sức lao động. Rồi sẽ thêm những em bé cô đơn vì mẹ phải đi làm ô sin, đi buôn đồng nát. Rồi sẽ thêm những em bé bỏ học, ôm tập vé số hay hộp đánh giày. Rồi sẽ thêm những bà mẹ già cô độc chiều chiều ngóng tin con đang kiếm ăn ở một nơi xa xôi nào đó. Rồi sẽ thêm nhiều lời than phiền rằng người nhà quê làm nhếch nhác hình ảnh văn minh đô thị.

Biết buồn là vậy, nhưng những người – nông - dân – không – còn – đất kia sẽ biết phải làm sao?

Chạnh lòng, tôi nghĩ đến những người đã quyết tâm xin cho được quy hoạch để thu hồi đất làm sân golf phục vụ cho nhu cầu giải trí của những người giàu. Đâu có quá khó để cân nhắc giữa một bên là cuộc mưu sinh của hàng ngàn người lao động và một bên là nhu cầu giải trí của số ít người có tiền? Những nhà đầu tư nước ngoài nếu không chơi golf thì họ còn rất nhiều hình thức giải trí khác. Nhưng với những người nông dân, đất là phương tiện duy nhất giúp họ duy trì được cuộc sống của mình. Đâu có quá khó để lựa chọn giữa vô vàn và duy nhất?

Dẫu giá trị kinh tế của đất đó khi làm sân golf sẽ hơn rất nhiều lần làm nông nghiệp. Nhưng, trên đời không phải bất cứ thứ gì cũng quy ra được thành tiền.