Những nền bóng đá nhà nghèo

Xét thứ tự trên bảng xếp hạng FIFA, họ lần lượt là Bồ Đào Nha, Ireland, Việt Nam, Philippines, Panama, Haiti, Morocco và Zambia. Nếu ở Việt Nam, bóng đá nữ hàng thập niên vẫn được cho là chịu nhiều bất công, thì với các nền bóng đá như Haiti hay Zambia, cảnh khổ lại càng rõ ràng. 

Xét về thực lực, những cô gái đến từ các nền bóng đá kém tên tuổi không hề kém cỏi. Morocco đã gây sốc với chiến thắng ấn tượng trước Hàn Quốc, còn Zambia cũng đánh bại Costa Rica. Haiti cũng chỉ chịu thua sát nút ứng viên vô địch Anh.

Nhưng họ khó lòng cải thiện được thành tích trên bảng xếp hạng FIFA khi hầu như không có điều kiện để cọ xát. Với rất nhiều cô gái Haiti, Morocco hay Zambia, được chơi bóng đã là cả một giấc mơ.

"Phần đông tuyển bóng đá nữ Haiti hiện có độ tuổi dưới 27. Điều đó đồng nghĩa, khi cơn động đất kinh hoàng vào năm 2010 xảy ra tại thủ đô Port-au-Prince, họ đang là những đứa trẻ", rất nhiều tờ báo Mỹ như New York Times hay Athletic đã mào đầu như thế trong các bài viết về đội tuyển nữ Haiti. 

Cơn động đất được miêu tả là "thảm họa lớn nhất lịch sử hiện đại" này khiến đất nước Haiti - vốn đã nghèo khó và oằn mình dưới đủ thứ thiên tai, địch họa, những di chứng của chế độ nô lệ, thực dân và tình trạng tham nhũng tràn lan - càng là nơi ít cơ hội cho phụ nữ nói chung và bóng đá nữ nói riêng.

Nhưng trong cảnh khốn cùng vẫn có những tia sáng hy vọng. Sự hỗ trợ mà cộng đồng thế giới gửi đến Haiti trong những năm tiếp theo đã giúp quốc gia này vực dậy ở một số lĩnh vực, bao gồm bóng đá nữ. 

FIFA đã giúp Liên đoàn Bóng đá Haiti (FHF) xây dựng trung tâm đào tạo bóng đá Camp Nous - đại bản doanh giúp hiện thực hóa giấc mơ bóng đá của hàng ngàn đứa trẻ Haiti. Bóng đá cũng là một cách để các gia đình thoát nghèo.

Morocco không phải đội tuyển châu Phi đầu tiên dự World Cup nữ, nhưng lại là đội bóng nữ đầu tiên của thế giới Ả Rập góp mặt tại ngày hội của hành tinh. Đó là kết quả từ hàng thập niên tranh đấu ở những xứ sở mà quyền tự do của phụ nữ còn hạn chế. Cũng tại World Cup 2023, Nouhaila Benzina đã trở thành cầu thủ đầu tiên ra sân với chiếc khăn trùm đầu hijab của người theo đạo Hồi. Cô thi đấu ấn tượng, góp công lớn giúp Morocco tạo nên chiến thắng gây sốc trước Hàn Quốc - đất nước vốn có nền bóng đá nữ rất phát triển.

Nhiều trụ cột của tuyển Haiti hiện tại xuất thân từ những gia đình kiều bào ở Mỹ. Một bộ phận khác trưởng thành từ Camp Nous, để rồi ngay sau đó được các CLB Pháp săn đón. Đội trưởng Mondesir và ngôi sao trẻ Dumornay là ví dụ tiêu biểu. 

Rời lò đào tạo trẻ Camp Nous vào năm 18 tuổi, Mondesir chuyển ngay sang Montpellier - một CLB trong tốp đầu của Giải vô địch Pháp, và trụ lại đến nay.

Trong khi đó, chuyện đời Dumornay khá giống với những cô gái đá bóng Việt Nam. Khi thảm họa động đất xảy ra, cô mới 7 tuổi và sống trong cảnh nghèo khó cùng cực thường thấy ở vùng ngoại ô thủ đô Port-au-Prince. 

Dumornay nuôi dưỡng đam mê qua những trận bóng đường phố với các cậu con trai đồng trang lứa, trước khi tình cờ được một HLV phát hiện và đưa đến Camp Nous. Rất nhanh chóng, cô chứng tỏ được tiềm năng đặc biệt và khi mới 18 tuổi, chuyển đến Pháp thi đấu cho Reims, nơi Dumornay đã tỏa sáng rực rỡ. 

Mùa hè này, tiền vệ trẻ người Haiti đã ký hợp đồng với Lyon - CLB mạnh nhất lịch sử bóng đá nữ châu Âu, từng vô địch Champions League 8 lần.

Bóng đá nữ Haiti vẫn còn nhiều vất vả và những câu chuyện buồn, như vụ bê bối xâm hại tình dục của Yves Jean-Bart - chủ tịch FHF, người đã bị FIFA cấm đến dự World Cup 2023. Những cáo buộc tương tự cũng hướng đến HLV Bruce Mwape của tuyển Zambia.

Nhưng tất cả những điều đó không thể che mờ câu chuyện đẹp mà các nền bóng đá nghèo khó mang đến World Cup 2023. 

Cũng chính nhờ ngày hội bóng đá hành tinh, các vấn đề của họ càng được quan tâm hơn. Giờ đây cả thế giới đều biết rằng hóa ra những cô gái từng không đủ ăn, không đủ mặc ở Haiti, ở Zambia cũng có thể chiến đấu ngang ngửa với các nền bóng đá hùng mạnh, đi trước họ hàng mấy chục năm phát triển.■