Cây hải đới ở biển. Ảnh: vladnews

Bướu cổ đơn thuần hay sưng tuyến giáp trạng đơn thuần, gọi là "cổ to" hay Đông y gọi nó là "ảnh". Nó là tổn thương bệnh lý khi tình trạng hấp thu i-ốt không đầy đủ, tăng sinh dạng phản ứng bù đắp phát sinh ở tổ chức tuyến giáp trạng mà dẫn tới. 

Khi trong ăn uống thiếu i-ốt dài ngày, không đáp ứng đầy đủ nhu cầu hợp thành chất của tuyến giáp trạng, gây suy tuyến giáp, khiến nó kích thích tuyến giáp trạng tiết quá nhiều dài ngày, kích thích tổ chức tuyến giáp trạng tăng sinh, sưng to, đến giai đoạn cuối, tế bào tuyến giáp phì đại, có thế phát sinh hoại tử, xuất huyết hoặc vôi hóa.

Sưng tuyến giáp dạng địa phương thường do ăn uống thiếu i-ốt gây nên, vì thế cần bổ sung thêm thức ăn có hàm lượng i-ốt cao như sò, ngao, hải đới (còn được gọi là côn bố, nga chưởng thái, là cây khô của một loại tảo dẹt có tên khoa học là Laminaria japonica),... và quan trọng nhất là muối i-ốt cần dùng thường xuyên.

Sưng tuyến giáp trạng dạng phân tán tiêu hao i-ốt trong cơ thể, trong các thời kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai, giai đoạn dậy thì,... thường phát sinh bệnh, do đó, trong thời kỳ này cần bảo đảm cung cấp đủ i-ốt cho cơ thể qua các thức ăn có nhiều i-ốt nhất là hải sản và sử dụng muối i-ốt thường xuyên.

Nguyên nhân bệnh sưng tuyến giáp trạng dạng đơn thuần, Đông y cho rằng, đó là sự ngưng kết của đờm ẩm; cách chữa nên tiêu đờm, làm mềm khối rắn, tan kết, thức ăn như tảo, sò biển, hàu, xuyên bối,... Một vài thức ăn có thể dẫn tới phát sinh bệnh nên ăn ít như cải củ, rau cải trắng...

Sau đây là những bài thuốc - món ăn từ hải sản:

- Bài 1: Hải đới l00g, rửa sạch, nấu chín, ăn mỗi ngày 1 lần, dùng chữa sưng tuyến giáp trạng dạng địa phương.

- Bài 2: Sứa 50g, rửa sạch, thịt mẫu lệ (thịt hàu) 50g, thêm gia vị, có thể ăn thường xuyên, dùng chữa sưng tuyến giáp trạng dạng địa phương.

- Bài 3: Đậu tương 150g, thịt mẫu lệ (thịt hàu) 50g, thêm gia vị, nấu ăn thường xuyên, dùng chữa bướu cổ đơn thuần.

- Bài 4: Sò biển 50g, tử thái 50g, rửa sạch cho vào nồi nấu canh, có thể ăn thường xuyên, dùng cho người bị sưng tuyến giáp trạng dạng địa phương.

- Bài 5: Hẹ 150g, thịt ngao sò l00g, rửa sạch thái vụn, xào chín, dùng cho người bướu cổ rõ rệt.

- Bài 6: Hồng xanh l.000g, rửa sạch giã nát, nước hồng cho vào nồi đun tới chín đặc, thêm mật ong bằng số lượng nước hồng vào, sắc tới đặc, đợi nguội thì ăn, ngày 1 lần, mỗi lần 1 muỗng canh, liệu trình 1 tháng, dùng cho người sưng tuyến giáp trạng rõ rệt.

Bệnh bướu cổ đơn thuần hay sưng tuyến giáp trạng dạng đơn thuần, việc phòng bệnh và điều trị không thể coi nhẹ. Lấy ăn uống để phòng và chữa trị có hiệu quả rất tốt, lấy nguyên tắc là tăng thêm hấp thu thức ăn chứa i-ốt làm mềm khối rắn kết tụ, thông khí giải uất.