Đặc biệt, chỉ có sữa mẹ mới cung cấp “chính hiệu” sữa non giúp bé tăng cường miễn dịch chống lại nhiều bệnh nhiễm trùng (hô hấp, tiêu hóa...), giúp tăng trưởng tốt.

Sữa non từ loài bò, dê... không thể nâng cao đề kháng vì sự khác biệt về loài cũng như các kháng thể sẽ bị phân hủy và mất tác dụng do quá trình sản xuất. Nên cho bé bú ngay sau khi sinh nếu mẹ không dùng thuốc trị bệnh, vì sữa non chỉ được tiết ra trong vài ngày đầu sau sinh. Sữa non có màu vàng, dính, đặc, số lượng tiết ra khoảng 30-90ml ở đa số các bà mẹ, đủ cho bé bú những ngày đầu đời.

Phương pháp cho bú

Hầu hết trẻ sơ sinh biết chính xác cách bú mẹ ngay từ lúc mới sinh ra đời. Bé bú đúng khi những lợi răng gắn sâu trên quầng vú chứ không phải đầu vú. Tất cả tư thế cho bé bú đều theo những nguyên tắc chung giống nhau:

- Nâng đỡ phần trên lưng bé.

- Cho đầu bé quay một ít sao cho cằm bé tiếp cận vú mẹ để đường nối hai vú cao hơn môi/mũi bé. Tư thế này sẽ kích thích phản xạ nguyên thủy của bé và bé sẽ mở rộng miệng để bao phủ bầu vú. (Phản xạ nguyên thủy xảy ra khi bạn sờ ngón tay hoặc đưa đầu vú vào môi hoặc má, bé sẽ quay đầu về phía đó và há miệng ra để sẵn sàng bú).

- Giúp bé giữ chặt bầu vú với đầu vú sâu trong miệng bé bằng vòm miệng.

Những tư thế phổ biến khi cho bé bú mẹ

- Bế bé như nằm nôi: đầu bé tựa trên khuỷu tay mẹ, lưng bé được nâng bằng cánh tay người mẹ.

- Bế bé như ôm bóng: dùng bàn tay mẹ để giữ đầu bé, cho thân bé tựa trên cánh tay người mẹ.

- Nằm nghiêng một bên: tư thế này mẹ và bé cùng nằm bên cạnh nhau và đặc biệt ích lợi khi cho bú ban đêm và mẹ sinh mổ.

- Bé nằm trên bụng mẹ/mẹ nằm ngửa: cho bé nằm sấp và đầu bé nằm giữa ngực mẹ. Khi sẵn sàng bú, bé sẽ dùng phản xạ nguyên thủy, khứu giác và sờ tìm thấy bầu vú mẹ để bú.

Cung cấp sữa mẹ cho bé thế nào là hợp lý?

Khi bé mới sinh chỉ cần lượng sữa rất ít. Dung tích dạ dày bé sơ sinh lúc đầu khoảng 7ml và sẽ tăng lên sau vài ngày để đạt sức chứa khoảng 30ml, tương thích với số lượng sữa non của mẹ. Nếu bé bú 8-12 lần mỗi ngày là đạt nhu cầu.

- Tuần đầu: những ngày đầu bé bú nhiều lần, đây là cách tự nhiên để bạn có sữa, vì sữa được kích thích tiết ra nhờ bầu vú rỗng và tần suất bú. Khi bạn có sữa đầy đủ và bé lên cân tốt, các bé sẽ tự động xác lập khoảng cách bú thưa hơn. Cách để bạn biết bé bú đủ khi phân của bé chuyển từ màu đen như hắc ín sang màu xanh lá và rồi sang màu vàng.

- Tuần thứ hai: thông thường bé tăng 250g trong thời gian này và tự đòi bú sau mỗi 2-3 giờ. Tiếp tục cho bú khi bé muốn bú (khóc nhiều, đầu quay sang hai phía và há miệng khi chạm vào da hoặc tay bạn).

- Một tháng: bú tiếp tục hiệu quả hơn và thời gian bú nhanh hơn so với lúc mới sinh. Một số bé đi ngoài ít hơn, giảm xuống còn một lần/ngày hoặc thậm chí một lần mỗi tuần. Miễn sao bé tăng cân tốt. Một số bé có thể có thời gian bú lộn xộn, thường nhất là ban đêm. Nhưng nếu bé bú lộn xộn cả ngày lẫn đêm nên cho bé khám bác sĩ ngay để tìm nguyên nhân.

- Vào những tháng sau: thiếu tự tin là lý do phổ biến nhất khiến nhiều người mẹ thay thế sữa mẹ bằng những thực phẩm bổ sung khác khi bé chưa tròn 6 tháng tuổi. Nên nhớ rằng hầu hết bà mẹ đều đủ sữa cho con bú theo nhu cầu. Đôi lúc bé bú không đủ sữa do ngậm vú mẹ không đúng cách nên bú không hiệu quả hoặc thời lượng bú không thích hợp. Khi bú không đủ, có hai dấu hiệu quan trọng để phát hiện là bé tăng cân kém và nước tiểu vàng đậm.