MATE 14, bản cải tiến dựa trên GNOME 2 có thể dễ dàng cài đặt từ kho ứng dụng

Trễ hai tháng so với thời điểm phát hành dự kiến để "trau chuốt" cho bộ cài đặt (installer) Anaconda, bản phân phối hệ điều hành Linux Fedora 18 đã ra mắt cộng đồng mã nguồn mở với tên mã Spherical Cow.

Giao diện cài đặt thay đổi hiện đại hơn, đơn giản hóa công đoạn cài đặt cho người dùng, chỉ yêu cầu những yếu tố chủ chốt để vận hành như mật khẩu quản trị (root password), thiết lập cho thời gian, bàn phím.

Thiết lập nhanh cho bàn phím, thời gian... trong phần cài đặt mới (Anaconda) của Fedora 18

Thiết lập phân vùng (partition) cho ổ đĩa nhanh khi cài đặt

Bảng phân phối mới sử dụng nhân Linux 3.6, ngoài ra nhóm phát triển cũng đã phát hành bản cập nhật dựa trên nhân Linux 3.7 cho Fedora 18. Bản cập nhật sẽ sớm đến tay người dùng. Giao diện đồ họa người dùng (GUI) được xử lý bởi X Server 1.13, trình điều khiển OpenGL được cung cấp bởi Mesa 3D 9.0.

Secure Boot: gia tăng bảo mật

Với phiên bản mới, Fedora đã tham gia cùng nhóm các bản phân phối Linux khác cũng hỗ trợ UEFI Secure Boot. Theo đó, Fedora 18 có thể khởi động trên một máy tính dành riêng cho Windows 8 mà không gặp trở ngại gì.

Trong bản phân phối Ubuntu 12.10, Canonical có hỗ trợ Secure Boot nhưng một số thiết lập đánh dấu khi vận hành hệ thống vẫn có thể cho phép mã độc thực thi trước khi hệ điều hành khởi động. Fedora 18 khai thác tối đa sức mạnh bảo vệ từ Secure Boot, đánh dấu toàn bộ những thành phần hệ thống và chỉ có những thành phần đáng tin cậy này mới được tải khi khởi động.

Điều này cũng có một bất tiện đi kèm khi các môđun từ những nguồn khác không được tải như các trình điều khiển (driver) đồ họa từ AMD hay NVIDIA. Người dùng phải đánh dấu cho chúng và bổ sung vào cơ sở dữ liệu hoặc tắt tùy chọn cài đặt Secure Boot.

Giao diện Desktop

Trong phiên bản chính của Fedora 18, giao diện desktop sẽ dùng GNOME 3.6, cung cấp bản cải tiến cho Messaging Tray, hỗ trợ Microsoft Exchange và SkyDrive. Tùy thói quen sử dụng, người dùng có thể nạp các gói giao diện khác như KDE Software Compilation (SC) 4.9 hay Xfce 4.10 thành mặc định, hoặc Cinnamon và MATE.

Fedora 18 có những cải tiến thú vị trong chức năng quản lý mạng. Giao diện mới của Network Manager cho phép cấu hình trạm phát sóng Wi-Fi (hotspot) dễ dàng hơn. Khi sử dụng GNOME mặc định, hệ thống sẽ kích hoạt Avahi zeroconf, phần mềm MDSN (Multicast DNS) cho phép các thiết bị có thể được tìm thấy trên một mạng, nhưng không phơi bày thông tin hệ thống.

Cấu hình nhanh hotspot Wi-Fi trong Network Manager

Fedora 18 bao gồm một phiên bản Cinnamon có thể cài đặt từ kho ứng dụng, tuy nhiên chưa thể thiết lập Cinnamon trở thành chuẩn desktop

Những cập nhật đáng chú ý

Fedora 18 trang bị công cụ quản lý DNF dựa trên mã nguồn Yum 3.4, và được thiết kế để thay thế cho Yum (mã lệnh cập nhật). DNF hiện cũng đang được thử nghiệm trong bản phân phối OpenSUSE.

Đối với người dùng đang sử dụng các phiên bản trước của Fedora, không còn phải cần PreUpgrade hay cài đặt từ DVD để nâng cấp lên Fedora 18. Thay vào đó, công cụ FedUp sẽ xử lý vấn đề này, nó tải các gói cài đặt phiên bản mới và tạo một tùy chọn khởi động. Khi được chọn kích hoạt, tùy chọn sẽ dẫn trực tiếp đến phần cài đặt các bản cập nhật đó nhờ Dracut và systemd, trước khi hệ thống khởi động. Fedora 18 cũng tạm biệt PreUpgrade.

Cần lưu ý FedUp chỉ hỗ trợ nâng cấp từ Fedora 17.

Một số điểm mới khác đáng chú ý

• Tích hợp Samba 4, quản lý tên miền cho Active Directory.
• Fedora 18 sử dụng phiên bản systemd 195, cung cấp các chương trình cấu hình hệ thống mới. Ví dụ như câu lệnh timedatectl cho phép cấu hình thời gian hệ thống và múi giờ, hay hostnamectl cấu hình tên hệ thống.
• Tường lửa được điều khiển thông qua D-Bus có thể tạo các quy luật, hỗ trợ nhiều phân vùng bảo mật như cho phép tự động triển khai các quy luật khác nhau trên một mạng Wi-Fi công cộng, mạng tại gia hay mạng công ty. Có thể quản trị tường lửa thông qua chương trình giao diện đồ họa hay thông qua câu lệnh.

Cấu hình cho tường lửa

• Dữ liệu tạm trong thư mục /tmp/ không còn được "gửi gắm" vào phân vùng gốc (root), thay vào đó chúng sẽ nằm trong bộ nhớ RAM. Hiệu chỉnh này của nhóm phát triển gặp nhiều ý kiến thảo luận nhưng nó vẫn được áp dụng trong Fedora 18.
• Fedora đã có công cụ quản lý lưu trữ hệ thống qua câu lệnh System Storage Manager, cơ sở dữ liệu Riak NoSQL.
• Cuối cùng, đối với người dùng muốn vận hành "đám mây" riêng của mình, Fedora mang tới Eucalyptus 3.2 và OpenStack Folsom.

Chi tiết những tính năng mới, các thay đổi trong Fedora 18 có thể tham khảo tại đây.

Nhìn chung, Fedora 18 đem đến khá nhiều công nghệ mới, đưa bản phân phối hệ điều hành Linux này vượt lên trên, nhỉnh hơn so với các đối thủ khác. Phần Secure Boot gia tăng độ bảo mật hệ thống nhưng cũng tạo ra các giới hạn cho người dùng. Hi vọng nhóm phát triển sẽ sớm đưa ra giải pháp thay thế dành cho những người dùng không yêu cầu mức độ bảo mật mở rộng tương tự phiên bản hệ điều hành Ubuntu 12.10 đã làm.

Bộ cài đặt đã cải thiện nhưng vẫn còn nhiều chi tiết chưa hoàn thiện, đặc biệt là chức năng tạo phân vùng ổ đĩa còn khá rối, chưa trực quan. Bạn đọc có thể tải về sử dụng theo các liên kết bên dưới:

• Fedora 18 phiên bản cho hệ thống x86 64-bit gồm GNOME
• Fedora 18 32-bit x86 gồm KDE, Xfce hay LXDE là giao diện mặc định cho desktop.
• Tải bản cài đặt trên DVD hay ổ USB.