Phóng to

Các khách mời giao lưu tại đầu cầu TP.HCM, từ trái sang Th.S, BS Đỗ Châu Việt - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng II TP.HCM, BS Trương Hữu Khanh - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM - Ảnh: Thanh Đạm

Khách mời của chương trình :

- Th.S, BSTRƯƠNG HỮU KHANH - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM

- PGS, TS BÙI VŨ HUY - phó chủ nhiệm bộ môn nhiễm ĐH Y Hà Nội

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng II TP.HCM

Phóng toCác khách mời giao lưu tại đầu cầu TP.HCM, Th.S, BS Đỗ Châu Việt (bìa trái) - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng II TP.HCM và BS Trương Hữu Khanh - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM - Ảnh: Thanh Đạm

Phóng to

PGS. TS Bùi Vũ Huy - phó chủ nhiệm bộ môn nhiễm ĐH Y Hà Nội (bìa trái)

NỘI DUNG BUỔI GIAO LƯU:

* Viêm màng não thì trẻ phải có dấu hiệu ói, có phải không? Viêm màng não có sốt không? Khác với sốt ở những loại bệnh khác như thế nào?(Lục Hân, 45 tuổi, hanhanhh@)

- Th.sBS TRƯƠNG HỮU KHANH (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM): Viêm màng não đúng là có dấu hiệu sốt, ói. Ngoài ra còn có dấu hiệu đau đầu nặng hơn sẽ co giật hôn mê.

Sốt hay ói cũng thường gặp ở nhiều bệnh khác như viêm họng, sốt siêu vi, sốt xuất huyết.

Muốn phân biệt, cần theo dõi sát dấu hiệu sốt và ói, đa số trẻ viêm màng não các dấu hiệu này sẽ ngày càng nặng hơn. Do đó nếu trẻ có dấu hiệu sốt, ói mà ngày càng nặng dù đã điều trị thì nên đến bác sĩ nhi khoa để xem có viêm màng não không.

* Viêm màng não thường dễ gặp nhất vào thời điểm nào, môi trường nào? (Trúc Lâm, 34 tuổi, lam73@....)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng II TP.HCM): Viêm màng não có thể xuất hiện quanh năm, thường gặp nhất vào thời điểm Đông - Xuân. Bệnh tập trung nhiều ở những nơi đông dân cư, điều kiện vệ sinh kém.

* Con tôi, trong mồm có nổi mụn nhỏ. Khi phát hiện, cô giáo đã cách ly cháu ra ngồi một góc trong lớp mầm - dành cho các cháu 3 đến 4 tuổi. Cô giáo điện thoại báo tin cho tôi và giải thích phải cách ly như vậy vì sợ cháu bị bệnh tay chân miệng sẽ lay lan cho các cháu khác trong lớp. cô giáo hành xử như vậy có đúng không? Khi có dấu hiệu như vậy thì giáo viên và phụ huynh phải làm sao? (Tran Duc, 45 tuổi, dongthapmuoi@...)

- PGS, TS BÙI VŨ HUY: Tôi rất thông cảm với suy nghĩ của bạn và hoàn cảnh của cô giáo. Trong trường hợp này cô giáo đã cố gắng thực hiện các biện pháp cách ly nhưng chưa phù hợp. Tốt nhất trong trường hợp các cháu bị bệnh, nhà trường nên thông báo cho phụ huynh đưa các cháu đi khám và được tư vấn, điều trị, cách ly kịp thời, đúng phương pháp.

* Viêm màng não nói chung và viêm não Nhật Bản loại nào nguy hiểm hơn, hai bệnh khác nhau như thế nào?(Nguyễn, 36 tuổi, vanmay15@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Bộ não được bao quanh bởi nhiều cái màng, viêm màng não và viêm não là hai bệnh khác nhau. Viêm não thường để lại di chứng và tác nhân là siêu vi, trong khi viêm màng não là do vi trùng và ít di chứng hơn. Bệnh nào cũng nguy hiểm như nhau.

* Con tôi 7 tuổi lúc nhỏ đã tiêm ngừa não mô cầu (tiêm 1 mũi), vậy tôi xin hỏi bác sĩ cần tiêm nhắc lại cho bé không vì tôi thấy giờ phải tiêm 2 mũi? (Huỳnh Văn Chánh, 45 tuổi, huynhvchanh@..) - PGS, TS BÙI VŨ HUY: Não mô cầu chỉ cần tiêm 1 mũi, và có tác dụng phòng bệnh trong vòng 3-5 năm, hết thời gian trên thì cần tiêm ngừa lại.

* Tại sao viêm não mô cầu lại nhanh tử vong? Có vắcxin cho bệnh này không? (Nguyễn Thị Nga Loan, 32 tuổi, loanngoc45@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Vi khuẩn não mô cầu gây ra nhiều loại bệnh từ nhẹ đến nặng, ở trẻ em thường gặp nhất là nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não mủ. Hai loại bệnh này thường diễn tiến nặng và có khả năng tử vong.

10-20% nhiễm khuẩn huyết thể tối cấp sẽ gây suy hô hấp và suy tuần hoàn, tử vong nhanh nếu phát hiện và điều trị trễ.

Hiện nay đã có vắcxin phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu, các bạn có thể liên hệ với viện Pasteur, Trung tâm y tế dự phòng, Bệnh viện Nhi đồng I, II để chích ngừa.

* Theo người quen của tôi có con mắc viêm não mô cầu thì triệu chứng ban đầu không khác gì viêm họng, đến khi có dấu hiệu ói thì đã không còn kịp nữa. Vậy làm sao chúng tôi có thể trở tay kịp trong khi viêm họng có thể chữa trị tại nhà? (cha me, 34 tuổi, chameyeucon@....)

- Th.s ,BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Từ chính xác không phải là viêm não mô cầu mà là nhiễm não mô cầu ("viêm não" là từ một số phương tiện thông tin đã dùng nhầm).

Triệu chứng ban đầu đúng là viêm họng do vi khuẩn này cũng có thể gây viêm họng và rất nhạy cảm với kháng sinh. Do vậy nếu viêm họng do não mô cầu thì chỉ cần uống kháng sinh sẽ khỏi. Điều quan trọng là có một số trẻ do sức đề kháng hay không điều trị viêm họng kịp thời, vi khuẩn này mới tấn công vào máu gây ra bệnh cảnh nặng hơn như nhiễm trùng huyết, viêm màng não.

Do đó nếu trẻ ban đầu viêm họng (nóng, ho, sổ mũi) ta cần theo dõi ngay. Nếu trẻ sốt cao li bì, nôn ói và đặc biệt là ở da xuất hiện các chấm hay mảng xuất huyết thì nên đến ngay bệnh viện để điều trị kịp thời vì lúc này trẻ có khả năng bị nhiễm trùng huyết do não mô cầu.

* Tôi bị viêm gan siêu vi B. Khi sinh em bé có chích ngừa rồi. Khi bé được 12 tháng có đi xét nghiệm BS bảo sức khỏe cháu tốt. Xin hỏi, giờ cháu có phải xét nghiệm để kiểm tra lại không? (vu the hien, 33 tuổi, vunguyenmot@... )

- PGS-TS BÙI VŨ HUY: Nếu cháu chưa bị nhiễm viêm gan B từ chị là điều may mắn. Cần chắc chắn cháu đã được tiêm phòng viêm gan B, như vậy là đầy đủ cho cháu, không cần phải lo lắng nhiều.

* Bệnh não mô cầu, có vắcxin ngừa không? Nếu được tiêm ngừa, thì trẻ có thể chống lại bệnh não mô cầu không? (Đào Nữ Minh Loan, 30 tuổi, dnmloan0604@....)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Bệnh não mô cầu đã có vắcxin ngừa từ lâu. Từ 2 tuổi trở lên có thể đưa bé đi tiêm ngừa, mỗi 3 năm chích nhắc 1 lần. Khi tiêm ngừa, trẻ có khả năng chống lại bệnh não mô cầu.

* Xin bác sĩ cho biết khi trẻ viêm họng vào mùa này, có phải nhanh chóng đưa đến bệnh viện không hay có thể chăm sóc tại nhà? (hailua, 30 tuổi, hailua@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Viêm họng là bệnh thường gặp ở trẻ em, mùa nào cũng vậy mùa lạnh thì dễ bệnh hơn, đây là bệnh lành tính có thể điều trị tại nhà không nhất thiết phải đến bệnh viện ngay.

Chỉ khi nào bé sốt cao không hạ hay bỏ ăn, co giật hoặc đã điều trị ba ngày mà không bớt hãy đến bệnh viện. Bệnh này có thể điều trị tại địa phương, y tế phường, xã, huyện.

* Con gái tôi hơn 3 tuổi rưỡi. Bé đã tiêm ngừa viêm não mô cầu A C tại BV Nhi Đồng 2. Được biết ở VN cũng có vắcxin ngừa viêm não mô cầu B C, nhưng không biết tại TP.HCM thì tiêm ở đâu?

Xin hỏi thêm bé đã tiêm ngừa như thế thì có thể yên tâm hoàn toàn không vì qua báo chí tôi thấy viêm não mô cầu do nhiều type virus gây ra. Xin chân thành cảm ơn. (Hà Phạm Anh Thư, 33 tuổi, phuwaco@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Tại Việt Nam đã có vắcxin ngừa viêm não mô cầu B C. Bạn có thể đưa con đến chích ở các trung tâm y tế dự phòng các quận, huyện. Bất kì loại thuốc chích ngừa nào cũng không thể ngừa 100% và não mô cầu cũng vậy, bệnh viêm não mô cầu do có nhiều type virut nên không chỉ mắc bệnh một lần.

* Như thế nào gọi là ổ dịch viêm não mô cầu, nếu trong lớp học có một trẻ bị thì chúng tôi phải làm gì để bảo vệ con, nhà trường phải làm gì? (Vân Ánh, 38 tuổi, trantrongmien@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Ổ dịch nhiễm não mô cầu (chứ không phải viêm não mô cầu) là khi trong cùng một gia đình, lớp học, khu vực công nhân sinh hoạt và làm việc chung có 2 trường hợp xác định là nhiễm não mô cầu mà hai trường hợp này cách nhau 24 tiếng.

Khả năng xuất hiện ổ dịch nhiễm não mô cầu là rất khó. Tuy nhiên việc khống chế cũng rất dễ. Nếu chúng ta phát hiện sớm ca đầu tiên và cho những người có tiếp xúc gần với ca bệnh này dùng một liều kháng sinh đặc hiệu sẽ diệt được tất cả vi khuẩn não mô cầu tồn tại trong họng những người tiếp xúc. Việc này sẽ được điều trị theo hướng dẫn của trung tâm y tế dự phòng.

* Bệnh viêm họng, viêm não mô cầu, tay chân miệng không nổi mụn nước có biểu hiện bệnh gần giống nhau. Xin bác sĩ chỉ phát hiện 3 bệnh trên ở giai đoạn mới phát bệnh và cách xử lý? (Đoàn Thanh Thủy, 33 tuổi, thuydoan_4323@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Viêm họng là bệnh thông thường ở trẻ em, có nhiều tác nhân gây bệnh viêm họng trong đó có vi khuẩn não mô cầu, nếu trẻ có tiếp xúc gần với người bị bệnh não mô cầu thì cần tầm soát và điều trị não mô cầu.

Bệnh tay chân miệng không có biểu hiện hồng ban, bóng nước hoặc loét họng chỉ chiếm tỉ lệ rất ít, những trường hợp này gây nhiều khó khăn không chỉ cho người dân mà cho cả nhân viên y tế.

Ngoài những biểu hiện hồng ban, bóng nước, trẻ còn có những biểu hiện về thần kinh, tim mạch. Nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

* Xin hỏi khi chích ngừa viêm màng não mũ thì có cần chích ngừa viêm não mô cầu không? Nếu ngừa viêm não mủ rồi thì khi bị bệnh viêm não mô cầu có nặng không? (Nguyen Phuoc, 36 tuổi, nguyenphuoc555@... )

- PGS-TS BÙI VŨ HUY: Bạn cần lưu ý, hiện có các loại vắcxin phòng viêm màng não do não mô cầu và Hib để phòng nhiễm trùng đường hô hấp và viêm màng não do Hib. Nếu tiêm ngừa vắcxin nào thì chỉ phòng được bệnh đó. Bạn cần xem lại vắcxin đã tiêm cho cháu và vắcxin cần bổ sung.

* Thế nào là bệnh viêm màng não mũ, và bệnh não mô cầu? Có phải hai bệnh này là một không? Con tôi hiện nay 23 tháng tuổi đã chích ngừa bệnh viêm màng não mũ có cần chích ngừa bệnh não mô cầu nữa không?(Lê Thị Hằng, 28 tuổi, hplehang@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Viêm màng não mủ là bệnh do vi trùng sinh mủ tấn công vào màng não, đây là bệnh rất nguy hiểm.

Vi trùng não mô cầu cũng là một tác nhân gây viêm màng não mủ nhưng trẻ viêm màng não mủ do vi trùng não mô cầu ít gặp hơn và dễ điều trị hơn các tác nhân khác.

Các chuyên gia khuyên rằng không cần thiết phải chích ngừa não mô cầu khi không có dịch, chỉ nên chích cho các đối tượng miễn dịch kém và khi có dịch.

* Tôi ở An Giang, có cháu 8 tháng tuổi. Khoảng 5 ngày nay bé bị nổi mẩn đỏ ở vùng mông, khuỷu tay, đầu gối và nổi bóng nước ở bàn chân, bàn tay nhưng không bị sốt cao. Tôi đã đưa bé đi bệnh viện Đa khoa An Giang khám. Bác sĩ nói bé bị viêm da và cho thuốc về uống. Buổi chiều sau khi uống thuốc bé bị ói (bé bú sữa ngoài).

Tôi đưa bé đi khám lại thì bác sĩ cho thử máu, nói bé chỉ mới bị cấp độ 1 (kiểm tra trong miệng không phát hiện bóng nước hay mụn). Xin hỏi, như vậy bé có bị bệnh tay chân miệng? Mong được sự trả lời của bác sĩ. Chân thành cảm ơn! (Vũ Kim Thoa, 29 tuổi, vukimthoa.vn07@... )

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Bệnh tay chân miệng điển hình sẽ có những hồng ban, bóng nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông và đầu gối, có những vết loét ở trong miệng. Tuy nhiên, có những trường hợp không điển hình, chỉ cần có một trong những biểu hiện như vậy thì có thể chẩn đoán tay chân miệng.

Bệnh tay chân miệng có 4 mức độ, từ mức độ 2 là phải nằm bệnh viện để được chăm sóc và điều trị. Con của bạn được bác sĩ chẩn đoán mức độ 1 nên có thể điều trị tại nhà và theo dõi sát, có dấu hiệu nặng cần phải tái khám ngay.

* Nếu con tôi bị trái rạ sẽ có những biểu hiện đầu tiên nào? Làm sao để chăm sóc bé không để lại sẹo?(HOÀNG, 28 tuổi, ngochoanglan@...)

- PGS- TS BÙI VŨ HUY (Phó chủ nhiệm Bộ môn Truyền nhiễm, ĐH Y Hà Nội): Những biểu hiện đầu tiên của bệnh thường là biểu hiện quấy khóc, khó chịu, chán ăn, mệt mỏi, hắt hơi, chảy nước mũi. Tuy nhiên ở các cháu lớn hơn (trên 3 tuổi) có thể các cháu biết phàn nàn về tình trạng trên.

Tiếp theo, các cháu có biểu hiện sốt, thường là sốt cao (39-40 độ C), 1-2 ngày sau bắt đầu xuất hiện các nốt phát ban dạng phỏng nước. Các nốt phỏng nước ban đầu nhỏ như các loại ban thông thường, sau vài giờ bắt đầu tạo thành phỏng nước, ấn thấy mềm, 2-3 ngày sau phỏng nước vỡ và đóng vẩy. Các vẩy sau đó sẽ tự bong.

Nói chung bệnh trái rạ thường diễn biến trong vòng 7 ngày và tự ổn định. Tuy nhiên trong những trường hợp sức đề kháng kém, chế độ dinh dưỡng và vệ sinh chưa tốt, có thể có 1 số biến chứng như viêm phổi, tiêu chảy, và viêm da, thậm chí trẻ có thể mắc viêm não.

Ở câu hỏi của chị, để tránh để lại sẹo trên da, chị nên thường xuyên vệ sinh thân thể, đảm bảo dinh dưỡng cho cháu. Khi cháu bị trái rạ chị cần đến khám bệnh để được tư vấn thêm, như ngoài vệ sinh có một số loại thuốc bôi ngoài da tránh nhiễm trùng như Xanh Mêtylen.

* Khi con tôi bị tay chân miệng, tôi thấy em bé rất đau, tôi còn một cháu nhỏ sợ cũng lây, cho hỏi ngoài thuốc ra còn có mẹo hay kinh nghiệm gì để giúp trẻ bớt đau miệng, ăn được không(Trâm Anh, 26 tuổi, anhhoalong@...) - BS TRƯƠNG HỮU KHANH (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM): Khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng có vết loét trong miệng thì sẽ gây đau nhiều làm trẻ bỏ ăn, chảy nước miếng, quấy khóc. Muốn giảm đau nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng, hơi mát hay lạnh (ví dụ: sữa trước khi cho trẻ uống nên làm lạnh) tránh ăn thức ăn nóng, cay, chua. Hiện nay có thể dùng các thuốc giảm đau dạng nước để dễ uống, dùng các loại thuốc băng dạ dày dạng Gel chấm vào vết loét ở miệng sẽ giảm đau, tuy nhiên các thuốc này nên sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.

* Bác sĩ cho biết, bệnh viêm xoang có di truyền không, và trẻ em có bị viêm xoang không? (do thi tuyet trinh, 34 tuổi, trinhdo772@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Trẻ em vẫn có thể bị viêm xoang. Viêm xoang có di truyền hay không vẫn chưa có bằng chứng xác minh. Tuy nhiên có một số cơ địa rất dễ bị viêm xoang, đặc biệt là những trẻ có cấu trúc bất thường về xương sọ.

* Bệnh viêm màng não có thuốc tiêm ngừa chưa và giá loại thuốc này có đắt không? Biểu hiện ban đầu của bệnh này là gì? (Dương Thị Ngọc Vy, 31 tuổi, duongvy28@... )

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Bệnh viêm màng não do nhiều tác nhân khác nhau, một số tác nhân đã có vắc xin và cũng không quá đắt so với hiệu quả phòng bệnh. Nếu có con nhỏ nên có kế hoạch chủng ngừa phòng bệnh từ khi trẻ 2 tháng tuổi. Để biết số lần chích và loại vắc xin gì nên liên hệ các trung tâm y tế dự phòng quận, huyện.

Biểu hiện ban đầu của viêm màng não là sốt đau đầu, nôn ói, cổ cứng, trẻ nhỏ dưới 12 tháng có thể có thóp phồng.

* Bé nhà em được 25 tháng, bé đi học nhà trẻ rất hay bị viêm họng, ho, sổ mũi có những đợt bé phải uống kháng sinh hơn hai tháng liên liên tục. Cho bé uống nhiều vậy có ảnh hưởng gì tới sức khỏe sau này không? Cách để mình phòng bệnh tốt cho bé là như thế nào? Chân thành cám ơn! (NGUYỄN THỊ THÚY, 29 tuổi, NTTHUYCANTHO@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Trẻ mới đi học rất dễ bị bệnh do lây nhiễm. Khi mắc bệnh, trẻ nên đến cơ sở y tế để khám và điều trị, uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc uống nhiều không phải là tốt, kể cả thuốc bổ, nhưng nếu uống theo chỉ định của bác sĩ thì không cần phải lo lắng. Cần tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý.

* Trong gia đình có người viêm gan thì trẻ có dễ lây không? Trẻ viêm gan có dấu hiệu giống người lớn không?(Phạm Thị La, 35 tuổi, maunang@...)

- PGS, TS BÙI VŨ HUY: Cho đến nay khoa học đã xác dịnh có nhiều loại virus viêm gan khác nhau, như virus gây viêm gan A, B, C, D, E… Trong số này có loại lây theo đường tiêu ho như virus viêm gan A và E. Virus viêm gan B, C, D lây theo đường máu, đường tình dục, hoặc qua nhau thai.

Vì vậy, nếu trong gia đình có người bị viêm gan A, E sẽ dễ có tình trạng lây lan trong gia đình qua đường tiêu hoá (thực phẩm, chén bát ăn, tay chân không vệ sinh). Viêm gan B, C, D dễ lây sang trẻ em nhất là qua bánh nhau (trong quá trình mang thai).

Trẻ em viêm gan có biểu hiện lâm sàng tương tự như người lớn. Tuy nhiên diễn biến bệnh ở người lớn thường hay tái phát, kéo dài.

* Con tôi 9 tháng tuổi, bị sổ mũi hơn một tháng nay, gần đây bị ho. Đi khám ở BV Nhi đồng 1, BS bảo bị viêm mũi họng và cho uống kháng sinh. Đến nay cháu uống thuốc đã hơn nửa tháng nhưng vẫn không khỏi. Liệu cháu có mắc bệnh nhiễm trùng nào không? Mẹ cháu cũng đang bị viêm họng và ho hơn 10 ngày nay chưa khỏi, liệu có lây bệnh cho cháu không? Cảm ơn BS! (Khải Trần, TP.HCM)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Theo mô tả bé có khả năng bị viêm mũi dị ứng và sổ mũi thì chỉ do viêm hô hấp trên thôi chứ không có bệnh nhiễm trùng gì khác. Việc điều trị viêm mũi cho trẻ ngoài kháng sinh khi cần thì việc chăm sóc giữ ấm, là sạch và thông thoáng mũi, tránh tiếp xúc với khói bụi là rất quan trọng.

Nếu mẹ bị viêm họng sẽ lây cho bé, khi tiếp xúc hay chăm sóc trẻ mẹ nên mang khẩu trang.

* Xin bác sĩ cho biết triệu chứng của viêm não mô cầu biểu hiện như thế nào và làm thế nào để phòng ngừa? Bệnh trái rạ thường xuất hiện vào tháng nào? Trẻ đã chích ngừa trái rạ thì có mắc bệnh trái rạ nữa không? Cảm ơn bác sĩ. (Hương, 28 tuổi, banglangtim_167@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Triệu chứng của viêm màng não do não mô cầu bao gồm: Sốt cao đột ngột liên tục, đau nhức mình mẩy, đau đầu, nôn ói, cổ cứng, co giật, li bì hoặc hôn mê. Có thể có những xuất huyết ngoài da có màu tím hay đỏ thẩm, kích thước từ vài mm đến vài cm, hoại tử ở trung tâm hoặc không.

Biện pháp phòng ngừa: Cách ly với người bệnh, giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên, vệ sinh răng miệng, vệ sinh môi trường và chích ngừa là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Bệnh trái rạ thường xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 6. Khi chích ngừa trái rạ trẻ vẫn có thể bị mắc với tỉ lệ là 10 đến 20%, nhưng khi mắc bệnh sẽ nhẹ hơn.

* Trẻ có dễ nhiễm cúm gia cầm không? Có các loại virus cúm nguy hiểm nào, loại nào nguy hiểm nhất?(Mộc mạc, 54 tuổi, maccananh@....)

- PGS- TS BÙI VŨ HUY: Nói chung trẻ em cơ thể còn non yếu, chưa phát triển hoàn thiện như người lớn, ví dụ về sức đề kháng với bệnh tật chưa đầy đủ, vì vậy các cháu dễ nhiễm bệnh hơn người lớn và khi bệnh cũng thường nặng hơn người lớn. Các loại virus cúm đều nguy hiểm với trẻ em vì dễ có biến chứng và tỷ lệ tử vong cao hơn người lớn.

Về virus cúm gia cầm, theo tôi hiểu chị muốn nói đến virus cúm H5N1 (ở người là virus cúm H3N1, H1N1) loại virus này lây từ gia cầm sang như từ gà, vịt. Nói chung nguy cơ nhiễm cúm gia cầm ở trẻ em và người lớn là như nhau và tỷ lệ tử vong rất cao, từ 50-70%, thậm chí cao hơn. Vì vậy khi có gia cầm chết không rõ nguyên nhân, cần thực hiện đúng hướng dẫn của cơ quan y tế, tuyệt đối không chế biến và ăn gia cầm ốm, chết.

* Hiện đã có vắcxin phòng bệnh nhiễm não mô cầu nhóm B chưa? Theo thông tin, hầu như các bệnh nhân bị viêm não là nhiễm não mô cầu nhóm B? Con tôi đã 5 tuổi nhưng vẫn chưa chích ngừa nhiễm não mô cầu nên tôi đang rất hồi hộp. Xin BS tư vấn. (Phan Thị Thanh Tùng, 32 tuổi, nhimcon040681@... )

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Vi khuẩn não mô cầu có nhiều nhóm, trong đó nhóm B rất khó điều chế vắcxin. Tuy nhiên hiện đã có 1 loại vắc xin phòng nhóm B do Cuba sản xuất.

Theo hướng dẫn của các chuyên gia thì việc chích vắc xin não mô cầu (nhóm vắcxin hiện có ở Việt Nam) chỉ dùng cho trẻ trên 2 tuổi. Nếu bé 5 tuổi thì có thể chích được vắcxin này.

* Làm sao để trẻ không bị bệnh thủy đậu (trái rạ)? Tiêm phòng ở tháng thứ mấy sẽ phòng được bệnh này và có tuyệt đối được không?(QUANG TÙNG, 33 tuổi, letranquangtung@....)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Không có gì là tuyệt đối. Sau khi tiêm ngừa vẫn có thể bị mắc bệnh. Từ tháng thứ 12 trở đi trẻ nên tiêm ngừa thủy đậu, khoảng 10% sau tiêm ngừa có thể mắc bệnh nhưng ở mức độ nhẹ.

* Con tôi được 27 tháng tuổi. Khoảng hơn tháng gần đây cháu bị ho, sổ mũi xanh, hâm hấp sốt, có khi nóng trên 38 độ C. Đến BS khám cho uống thuốc thì giảm nhưng cứ tái đi tái lại nhiều lần. Hiện cháu cũng đang bị các triệu chứng trên. Xin hỏi cháu bị gì và chữa trị như thế nào? Nếu uống thuốc liên tục và bị như vậy hoài thì có ảnh hưởng đến sự phát triển của cháu không?

Tạm thời, tôi không cho cháu uống thuốc nữa mà chỉ cho uống mật ong sáng, chiều và giữ ấm cho cháu. Buổi tối ngủ cháu ra mồ hôi rất nhiều, ho lúc nửa khuya trở vế sáng và sụt cân thấy rõ. Rất mong sự tư vấn của các BS. Chân thành cảm ơn và kính chúc sức khoẻ. (Lưu Thi Cẩm Tú, 29 tuổi, kyquan@...)

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Nếu đúng bé sốt cả tháng nay và có kèm ho, sụt cân thì nên cho bé đi chụp X quang phổi để loại trừ lao.

Việc uống thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ thì không cần thiết phải quá lo lắng về việc uống thuốc vì đa số bác sĩ nhi khoa đều cho trẻ uống thuốc đúng liều và khi cần.

Đối với trẻ nhỏ việc điều trị bệnh đường hô hấp ngoài dùng thuốc thì giữ ấm, uống nhiều nước, môi trường sinh hoạt cần thông thoáng tránh khói bụi, thuốc lá rất quan trọng.

* Nếu ở trường học có trẻ nhiễm HIV thì con chúng tôi cần được tuyên truyền như thế nào để không bao giờ có thể bị nghi lây nhiễm?(Nguyễn Lan, 45 tuổi, lananhdep@...)

* HIV lây truyền từ 3 đường chính. Nếu trong gia đình có người bị nhiễm HIV mà người đó vẫn sinh hoạt, ăn uống bình thường với những người trong gia đình thì mức độ lây nhiễm có cao không? Nếu có thì làm cách nào để phòng tránh tốt nhất?(Dương Thị Thúy Hằng, 35 tuổi, hangduong7578@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH : Nếu một trẻ bị nhiễm HIV và được phát hiện từ cơ quan y tế thì sẽ được điều trị và theo dõi theo chương trình của quốc gia.

Đa số trẻ nhiễm HIV nếu được điều trị thuốc sau 6 tháng sẽ giảm rất nhiều khả năng lây lan cho trẻ khác vì lúc này lượng vi rút trong máu còn rất thấp.

Việc tuyên truyền lây bệnh cần thực hiện khi trong lớp học không có hay chưa phát hiện trẻ nhiễm HIV vì bệnh này cách phòng ngừa đơn giản như: không tiếp xúc với máu, không để kim tiêm đâm vào tay. Và đây là cách phòng ngừa của nhiều bệnh khác như viêm gan B, C.

Nếu gia đình có người bị nhiễm HIV thì không cần thiết phải cách ly vì sinh hoạt ăn uống chung: bắt tay, dùng chung dụng cụ ăn uống, chơi đùa chung không thể lây HIV được. Cách phòng ngừa tốt nhất là đừng để máu của người nhiễm HIV tiếp xúc với da bị trầy sước của người lành. Hiện nay người nhiễm HIV nếu được dùng thuốc thì khả năng lây cho người khác rất thấp.

* Bé nhà tôi 18 tháng, chưa chích ngừa thủy đậu. Trong nhà có người vừa phát bệnh thủy đậu 2 ngày trước và đã cách ly. Xin cho biết bé có nguy cơ mắc bệnh không? Bây giờ chích ngừa cho cháu có kịp không? Và làm thế nào để hạn chế lây lan. Xin cảm ơn.(An, 28 tuổi, lacan0504@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Trong nhà có người bị thủy đậu và bạn đã cách ly là đúng.

Tuy nhiên thời gian ủ bệnh của thủy đậu kéo dài từ 3 - 7 ngày và trong giai đoạn này bệnh đã có khả năng lây chứ không phải đợi đến lúc phát ra mới lây. Con bạn chưa chích ngừa thủy đậu sẽ có khả năng bị lây nhiễm trong lúc này, chờ thêm khoảng 2 tuần nếu không có biểu hiện nào đặc biệt có thể đi chích ngừa.

* Vắccin cúm thực sự có tác dụng không? Cúm có được xem là bệnh nguy hiểm? (Hoàng Gia, 35 tuổi, gialang@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Vắcxin cúm có tác dụng, cần chích nhắc mỗi năm. Cảm cúm là bệnh thông thường ở trẻ em, nếu có biến chứng thì rất nguy hiểm, vì vậy nên chích ngừa nếu có thể.

* Con em 21 tháng tuổi chích ngừa bệnh tay chân miệng, viêm màng não và não mô cầu được chưa?(nguyễn ngọc diễm phương, 28 tuổi, diemcj@...)

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Bệnh tay chân miệng chưa có vắc xin phòng ngừa, viêm màng não do HIB nên chích ngừa còn não mô cầu A,C chỉ có hiệu quả khi trẻ trên 2 tuổi.

* Xử lý tại chỗ khi nghi ngờ trẻ nhiễm viêm não mô cầu (lam Son, 38 tuổi, lamson38@)

- BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Khi nghi ngờ trẻ bị nhiễm não mô cầu (do có tiếp xúc với người bị bệnh) đưa trẻ đến cơ sở y tế để được tầm soát và phòng ngừa. Làm vệ sinh nhà cửa bằng những dung dịch tẩy rửa thông thường.

* Con tôi 27 tháng tuổi và 4 tuổi đã chích ngừa viêm não Nhật Bản, viêm não mô cầu A,C, như vậy có bị lây từ trẻ khác học cùng lớp không?

Các cháu cũng bị bệnh tay chân miệng loại 2a năm ngoái thì năm nay khi dịch trở lại có bị nhiễm bệnh nữa không? Tôi thực sự rất lo lắng không biết khi nào các dịch bệnh truyền nhiễm kia mới được hạn chế?(Nguyễn Thị Mộng Thùy, 34 tuổi, mohong1979@...)

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Cả hai bé cần phải chích ngừa thêm viêm màng não do HIB vì bệnh này thường mắc hơn hai bệnh mà chị đã tiêm ngừa cho bé.

Viêm não Nhật Bản và não mô cầu A, C cần phải chích nhắc lại đúng lịch. Trẻ bị tay chân miệng vẫn có thể mắc lại do vậy việc phòng ngừa bằng vệ sinh ăn uống phải thực hiện thường xuyên và đặc biệt là rửa tay cho trẻ và kể cả người chăm sóc trẻ. Muốn bệnh truyền nhiễm hạn chế thì tất cả mọi người cùng phòng ngừa chứ không phải riêng ngành giáo dục và y tế có thể làm được.

* Trong các loại bệnh trên, bệnh nào có tỷ lệ tử vong cao nhất, bệnh nào có tỷ lệ trẻ mắc nhiều nhất, trẻ ở xứ lạnh thường mắc loại bệnh gì, ở xứ nóng thường bị gì(Ông Hoàng, 56 tuổi, hoangdalat@)

* PGS-TS BÙI VŨ HUY: Như đã trả lời trong các câu hỏi trên, bệnh cúm gia cầm là nguy hiểm nhất, tỷ lệ tử vong rất cao, vì loài người chưa có đáp ứng miễn dịch với các loại virus cúm này (ví dụ nếu cúm ở người như H1N1, H3N2 thì người lớn đã có khả năng đề kháng tuy chưa đầy đủ).

Tình trạng mắc các bệnh truyền nhiễm phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như:

• Điều kiện vệ sinh
• Điều kiện dinh dưỡng của cá nhân
• Sức đề kháng của cơ thể
• Đường xâm nhập vào cơ thể của bệnh (lây theo đường hô hấp nhanh hơn các đường lây truyền khác)
• Thời tiết
• Căn nguyên gây bệnh đang phổ biến tại địa phương
• Một số yếu tố khác

Ở VN, các bệnh dịch kể trên luôn là nguy cơ gây bệnh trong cộng đồng, Để tránh mắc bệnh, cần chú ý các yếu tố trên, đặc biệt cần phòng bệnh như tiêm chủng , đảm bảo vệ sinh, dinh dưỡng và hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh khi dịch bệnh xảy ra.

* Con gái tui năm nay 2 tuổi, ở phía sau ót bên trái co 2 hạch nhỏ bằng hạt đậu. Xin hỏi có ảnh hưởng gì đến sức khỏe cháu không? Chân thành cảm ơn câu trả lời của BS.(Trần Trọng Thủy, 38 tuổi, trongthuytv@)

* Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT; Ở trẻ em co rất nhiều chuỗi hạch sau cổ, nếu bị viêm nhiễm vùng đầu, mặt, cổ thì các hạch này sẽ sưng to hơn. Khi hết viêm nhiễm thì các hạch này rất lâu sau mới nhỏ lại. Cần phải loại trừ những bệnh nguy hiểm trước khi có kết luận là bình thường. Nên đưa con bạn đi khám.

* Xin cho hỏi giải pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm ở trẻ em? Các con phải đến lớp cùng các bạn do ba mẹ bận công việc thì cần chế độ dinh dưỡng như thế nào để tăng sức đề kháng cho trẻ?(Xuân Vũ, 37 tuổi, xuanvu0276@...)

- PGS, TS BÙI VŨ HUY: Để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm ở trẻ em, cha mẹ cần chú ý các điểm chính:

+ Tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng của ngành y tế

+ Luôn đảm bảo vệ sinh và dinh dưỡng đầy đủ

+ Khi có dịch cần đảm bảo cách ly với nguồn bệnh (người bị bệnh, khu vực có dịch)

+ Phòng bệnh cần lưu ý các yếu tố trên, chứ không phải riêng vấn đề dinh dưỡng.

* Bác sĩ Việt vừa nói ngoài vắc xin ngừa viêm não mô cầu A C, hiện tại đã có vắc xin ngừa viêm não mô cầu B C nhưng trong sổ khám bệnh của trẻ thì không có tên, thời điểm bé có thể chích vắc xin này, nên ông có thể cho biết trẻ bao nhiêu tháng thì chích B C?

Con tôi 2 tuổi, vừa chích 1 mũi viêm não mô cầu A C xong, đã chích não mô cầu A C thì có cần chích B C nữa không?" (Mẹ ISA, 35 tuổi, hongnhungnt@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Đúng là trong sổ khám bệnh không có nhắc đến chích ngừa viêm não mô cầu B C. Theo khuyến cáo của công ty vắcxin và sinh phẩm số 1 (Bộ Y tế) thì thuốc chích ngừa viêm não mô cầu B C được áp dụng cho trẻ từ 3 tháng tuổi trở lên, chích 2 liều cách nhau 6 đến 8 tuần và không cần nhắc lại. Nếu có điều kiện nên chích thêm viêm não mô cầu B C.

* Xin bác sĩ cho biết, khi mẹ bị bệnh viêm gan siêu vi B thì có lây nhiễm cho con khi sinh hay không? Những biểu hiện và bệnh lý của trẻ khi bị nhiễm. Cần những xét nghiệm gì để biết trẻ bị gan. Trẻ bị bệnh viêm gan nguy hiểm như thế nào và khi trẻ bị bệnh thì điều trị ở đâu?(Nguyễn Trà Giang, 40 tuổi, tragiangqng@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Mẹ bị viêm gan B có thể lây nhiễm cho con khi sinh. Khi vừa sinh ra, trẻ cần được tầm soát viêm gan B và điều trị nếu có.

Nếu con bạn chưa làm thì đưa đến cơ sở y tế (bệnh viện nhi) để được tầm soát. Trẻ bị viêm gan có thể diễn tiến thành xơ gan và ung thư gan, vì vậy cần chích ngừa và điều trị khi mắc bệnh.

* Con tôi đã bị tay chân miệng hồi 16 tháng, nay cháu được hơn 18 tháng và nặng 13.5kg. Tôi gửi cháu cho bà gần nhà coi giùm, nhưng hiện nay cháu của bà bị tay chân miệng đang nằm viện được 10 ngày. Tôi không kiếm được chỗ gửi mới nên vẫn gửi bà đó coi con.

Xin hỏi bác sĩ giờ tôi phải làm gì để bé nhà tôi không bị tay chân miệng? Tôi vệ sinh bé rất kỹ, rửa chân tay, đồ chơi bé sạch sẽ. Và bà giữ trẻ cũng đã vệ sinh nhà, đồ chơi bằng dung dịch Cloramin B rồi. (Phạm Thị Thu, 28 tuổi, thu_socialworker@...)

- PGS, TS BÙI VŨ HUY: Bệnh tay chân miệng muốn nói lên tình trạng bệnh có sốt và phát ban ở tay, chân, miệng trẻ. Bệnh này do 1 số virus gây nên, như EV 71, Coxsackie... Con chị vẫn có nguy cơ mắc lại nếu tiếp xúc với các virus khác nhau.

Trong câu hỏi của chị, bà trông trẻ đã gửi cháu đi điều trị tại bệnh viện, đây cũng là phương pháp để cách ly, đồng thời thực hiện vệ sinh nơi ở và đồ chơi, đồ đạc là góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh cho con chị. Vì vậy, chị cũng có thể yên tâm phần nào. Tuy nhiên khi có bệnh dịch xảy ra, các gia đình nên báo cho cơ sở y tế để có biện pháp hỗ trợ phòng bệnh triệt để hơn.

* Tôi có con 5 tuổi và rất mơ hồ về bệnh rubella, xin giúp tôi hiểu về bệnh này và cách để phòng ngừa cho con mình. (Bình Minh, 33 tuổi, Minhhongnt@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Bệnh rubella đối với trẻ em đặc biệt là trẻ dưới 10 tuổi thì rất lành tính chỉ lo ngại rubella ở phụ nữ mang thai.

Phòng ngừa rubella rất đơn giản bằng cách chích vắc xin và vắc xin này cũng không quá đắt. Cách đây vài năm cũng đã xuất hiện ổ dịch rubella ở cách nhà máy và khu sinh viên nhưng cũng đã được khống chế.

* Tôi nghe đài báo nói muốn phòng trị bệnh tay chân miệng thì phải rửa tay cho các cháu bằng xà phòng trước khi ăn. Thế nhưng tại các quán ăn, nhà hàng hiện nay, đa phần lại không có xà phòng và nước rừa tay diệt khuẩn. Cho hỏi nếu không có xà phòng thì dùng thuốc hay chất nào khác để diệt khuẩn? Chẳng lẽ đi đâu tôi cũng phải mang cục xà phòng theo để ngừa bệnh cho con sao?(Tran Duc, 45 tuổi, dongthapmuoi@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh là một thói quen bắt buộc. Không phải chỉ mục đích là phòng ngừa bệnh tay chân miệng mà còn phòng được các loại bệnh khác. Bạn có thể sử dụng các dung dịch rửa tay nhanh không nhất thiết phải mang theo cục xà phòng.

* Cháu em năm nay được 23 tháng, được 11 kg, vậy cháu có bị suy dinh dưỡng không? Ba ngày gần đây cháu có nổi những nốt đỏ bên hay chân và bụng, cháu vẫn ăn uống bình thường không nóng sốt chỉ có sổ mũi và tiêu chảy nhưng đã hết, vậy cháu bị bệnh gì và có phải bị sốt xuất huyết không?(Ngô thị liên, 33 tuổi, tl_ntlien@)

- PGS-TS BÙI VŨ HUY: Trẻ 23 tháng, 11 kg vẫn ở trong giới hạn cân nặng cho phép của lứa tuổi. Tuy nhiên chị vẫn cần chú ý tăng khẩu phần ăn và số bữa ăn cho cháu. Tình trạng sốt và phát ban như mô tả có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên, tuy nhiên bệnh con chị đã ổn định vì vậy chị có thể yên tâm chăm sóc cháu và cần tiếp tục quan tâm đến vấn đề dinh dưỡng và tiêm chủng đầy đủ cho cháu.

* Sao tay chân miệng lại do virus đường ruột mà ra, và lại lây qua hô hấp?(Châu Yên, 24 tuổi, yenho@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Virut đường ruột gây ra nhiều loại bệnh. Đối với bệnh tay chân miệng, virut đường ruột gây những sang thương ngoài da và niêm mạc. Vì vậy chúng ta thấy những hồng ban, bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, vết loét trong miệng.

Bệnh tay chân miệng không lây truyền qua đường hô hấp mà nó lây truyền qua dịch tiết bóng nước, chất tiết của đường tiêu hóa.

(Mời bạn đọc theo dõi tiếp trang sau)

* Xin hỏi viêm họng có phải kéo dài từ 10-12 ngày là tự khỏi? Nước muối có trị hết viêm họng không? Cổ họng em không đau, không đàm nhưng mỗi ngày đều khạc ra 1 cục đàm đặc, giống như vụn bánh mì, có màu xanh vàng đậm, có mùi hôi. Xin hỏi đó là triệu chứng của bệnh gì? Có phải là ung thư cổ họng không, thưa bác sĩ?(Mỹ Linh, 23 tuổi, linhmy@...)

Phóng to

PGS. TS Bùi Vũ Huy (bìa phải) - phó chủ nhiệm bộ môn nhiễm ĐH Y Hà Nội - giao lưu trực tuyến tại văn phòng báo Tuổi Trẻ ở Hà Nội - Ảnh: Trần Quang Thế

- PGS, TS BÙI VŨ HUY:: Thông thường viêm họng chỉ kéo dài 3-5 ngày, tuy nhiên bệnh có thể kéo dài hơn nếu sức đề kháng của cơ thể yếu, ví dụ giai đoạn kinh nguyệt của phụ nữ, sau khi nhiễm virus... Nước muối chỉ là biện pháp sát trùng hỗ trợ cho điều trị.

Trong trường hợp bệnh kéo dài, bạn nên đến khám tại các cơ sở chuyên khoa, như tai mũi họng, chuyên khoa hô hấp để được hướng dẫn cụ thể. Tôi hy vọng chị luôn tin tưởng vào cuộc sống, bệnh của chị không phải là ung thư.

* Bị trái rạ hay bị ngứa mà cháu phải luôn gãi thì phải làm sao để cháu bớt ngứa?(hồng Vân, 28 tuổi, vandieu@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM): Khi trẻ em mắc bệnh trái rạ nên cắt ngắn móng tay để tránh trầy sướt khi gãi.

Khi trẻ gãi nên cho trẻ gãi qua lớp vải để tránh nhiễm trùng nốt rạ vì nếu nhiễm trùng nốt rạ có thể gây sẹo sau này. Để làm giảm bớt ngứa nên thường xuyên vệ sinh cơ thể, cho trẻ mặc đồ thoáng không trùm kín, không kiêng tắm. Có thể dùng thêm thuốc kháng Histamin theo hướng dẫn của bác sĩ.

* Chào bác sĩ, hồi năm em học lớp 9 từng bị quai bị. Khi đó em phải đạp xe đi học (đoạn đường không xa) đồng thời bị quai bị trong lúc hành kinh. Như vậy thì có ảnh hưởng gì đến khả năng sinh con không thưa bác sĩ? (Vì em nghe nói bị quai bị có thể dẫn đến vô sinh nếu vận động mạnh)(Khánh Ngọc, 19 tuổi tuổi, ngockhanhngoc@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Biến chứng nguy hiểm của quai bị là bị viêm bộ phận sinh dục ở cả nam lẫn nữ và có khả năng gây vô sinh về sau. Bạn không phải lo lắng nếu thời điểm đó bạn không bị biến chứng này.

* Các bác cho biết triệu chứng, dấu hiệu đăc trưng, cụ thể nhất để phát hiện bệnh não mô cầu và cách phòng ngừa hiệu quả cho con em(đỗ hoa, 25 tuổi, muahoado_hht@...)

* Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM): Bệnh não mô cầu có nhiều mức độ khác nhau từ nhẹ đến rất nặng. Vi khuẩn não mô cầu có thể tồn tại trong vùng mũi họng người lành mà không gây bệnh, một số khác gây viêm họng thông thường điều trị rất dễ bằng kháng sinh.

Một số trường hợp vi khuẩn tấn công vào máu gây nhiễm trùng huyết lúc này người bệnh sẽ sốt cao đau đầu, li bì và đặc biệt là sẽ xuất hiện các chấm và mảng xuất huyết dưới da, các chấm hay mảng này có màu đỏ hay màu tím sẩm.

Các sang thương da này có khuynh hướng lan rất nhanh và khi lan nhanh bệnh sẽ càng nặng hơn. Ở thể tối cấp người bệnh có thể bị sốc trong vòng 6-12 tiếng. Một số trường hợp khác vi khuẩn có thề gây viêm màng não, viêm phổi, viêm khớp. Cách phòng ngừa là nên điều trị tốt bệnh lý đường tai mũi họng, phát hiện sớm ca bệnh đầu tiên để phòng ngừa bằng thuốc cho những người xung quanh khi có điều kiện có thể tiêm vắc xin.

* Các bác cho biết triệu chứng, dấu hiệu đăc trưng, cụ thể nhất để phát hiện bệnh não mô cầu và cách phòng ngừa hiệu quả cho con em(đỗ hoa, 25 tuổi, muahoado_hht@...)

* Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Bệnh não mô cầu có nhiều mức độ khác nhau từ nhẹ đến rất nặng. Vi khuẩn não mô cầu có thể tồn tại trong vùng mũi họng người lành mà không gây bệnh, một số khác gây viêm họng thông thường điều trị rất dễ bằng kháng sinh.

Một số trường hợp vi khuẩn tấn công vào máu gây nhiễm trùng huyết lúc này người bệnh sẽ sốt cao đau đầu, li bì và đặc biệt là sẽ xuất hiện các chấm và mảng xuất huyết dưới da, các chấm hay mảng này có màu đỏ hay màu tím sẩm.

Các sang thương da này có khuynh hướng lan rất nhanh và khi lan nhanh bệnh sẽ càng nặng hơn. Ở thể tối cấp người bệnh có thể bị sốc trong vòng 6-12 tiếng. Một số trường hợp khác vi khuẩn có thề gây viêm màng não, viêm phổi, viêm khớp. Cách phòng ngừa là nên điều trị tốt bệnh lý đường tai mũi họng, phát hiện sớm ca bệnh đầu tiên để phòng ngừa bằng thuốc cho những người xung quanh khi có điều kiện có thể tiêm vắc xin.

* Bé 9 tháng tuổi có bị bệnh nhiễm não mô cầu không? Cách phòng ngừa?(LƯU THỊ THÁI PHƯƠNG, 28 tuổi, phuongphuong220585@...)

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH: Trẻ trên 1 tháng và dưới 2 tuổi là nhóm có nguy cơ nhiễm não mô cầu cao nhất, cách phòng ngừa hiệu quả là nên điều trị tốt bệnh lý đường tai mũi họng. Vắc xin hiện nay ở Việt Nam không thể chích cho trẻ 9 tháng tuổi vì không có hiệu quả.

* Theo thông tin báo chí đăng tải, thời gian diễn tiến của bệnh não mô cầu rất nhanh, chỉ trong vòng 6 giờ đồng hồ. Đề nghị BS cho biết, 6 giờ này tính từ thời điểm nào? Từ lúc có triệu chứng nhẹ như sổ mũi, hay tính từ thời điểm có chấm đỏ hay bóng nước?(Nguyễn Công Kiên, 46 tuổi, kiennc@...)

Phóng to

BS Trương Hữu Khanh - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM - Ảnh: Thanh Đạm

- Th.s BSTRƯƠNG HỮU KHANH - (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM): Bệnh não mô cầu có trường hợp diễn biến rất nhanh, trẻ bệnh có thể trở bệnh nặng trong vòng 6 giờ đó là thể nhiễm trùng huyết tối cấp, 6 giờ tính thời điểm xuất hiện các chấm hay mảng xuất huyết tuy nhiên thể này rất hiếm gặp khoản 3 năm nay chưa thấy ca nào thuộc thể này tại bệnh viện Nhi Đồng 1.

* Con tôi được 33 tháng tuổi đã chích ngừa viêm não mô cầu B C, vậy bé có nguy cơ bị lây nhiễm viêm não mô cầu nữa không? (Nguyễn Thị Minh Thư, 38 tuổi, mthu1612@...)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Con bạn nên được chích ngừa thêm viêm não mô cầu A C. Vì vi khuẩn não mô cầu có nhiều type khác nhau nên trẻ vẫn có thể mắc thêm lần nữa.

* Theo thông tin tôi được biết bệnh não mô cầu chi tiêm vacxin cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Vậy những trẻ dưới 2 tuổi thì phòng như thế nào? Con tôi mới 10 tháng thì có chích được không? Vacxin co hai loại A C và C B vậy nên chích cái nào, liều lượng ra sao?

Tôi có hỏi thông tin từ viện Pastuer TPHCM, nếu trẻ như con tôi (10 tháng) nếu nằm trong vùng dịch thì sau khi bác sỹ khám nếu đủ sức có thể chích. Vậy cơ sở nào để xác định là trẻ có đủ khả năng. Xin cảm ơn bác sĩ.(Hai, 31 tuổi, [email protected])

- PGS-TS BÙI VŨ HUY: Như chị đã biết, văcxin phòng não mô cầu đang được sử dụng mới được đánh giá hiệu quả tốt ở trẻ trên 3 tuổi.

Các bé dưới 2 tuổi, văc xin này chưa được đánh giá đầy đủ về hiệu quả. Thông thường biện pháp phòng não mô cầu hợp lý nhất là:

• Phát hiện người bị bệnh và cách ly, điều trị kịp thời
• Đối với người có tiếp xúc gần với người bệnh như chăm sóc người bệnh, thì cần uống thuốc dự phòng theo hướng dẫn của cán bộ y tế.

Về nguyên tắc để phòng bệnh, nên tiêm văc xin có miễn dịch với càng nhiều chủng vi khuẩn càng tốt. Cũng cần lưu ý rằng tiêm ngừa loại văc xin nào thì chỉ có tác dụng bảo vệ đối với chính vi khuẩn đó. Ví dụ như tiêm loại A,C,Y thì chỉ có đáp ứng miễn dịch với vi khuẩn này.

* Con tôi đang nằm điều trị bệnh tại phòng cấp cứu, khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1. Bác sĩ chẩn đoán bé bị viêm phỗi, nhiễm khuẩn máu và tồn tại lỗ bầu dục ở tim.

Xin cho hỏi với những bệnh lí như vậy thì có đáng lo ngại không và có những ảnh hưởng gì không. Bé của tôi được 4 tháng tuổi. Xin chân thành cảm ơn các bác sĩ (Trương Minh Thiện, 26 tuổi, tmthienabc@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Bé này do có bệnh tim bẩm sinh nên thường bị viêm phổi và khi viêm phổi sẽ nặng hơn những trẻ khác.

Tùy theo lỗ bầu dục lớn hay nhỏ thì bệnh nặng hay nhẹ và có cần can thiệp phẫu thuật hay không. Việc quan trọng hiện nay là điều trị khỏi viêm phổi, nhiễm trùng huyết còn vấn đề tim bẩm sinh chỉ giải quyết khi ổn định.

* Viêm màng não có ngừa được không? Có vaccin? Dấu hiệu nào để nhận biết bệnh sớm nhất?(Văn, 36 tuổi, [email protected])

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT : Viêm màng não có rất nhiều tác nhân gây bệnh. Tại Việt Nam đã có một số loại thuốc chích ngừa để phòng tránh bệnh viêm màng não phổ biến (HiB, não mô cầu, ...)

Dấu hiệu của viêm màng não bao gồm sốt cao, li bì, nhức đầu, co giật, nôn ói, cổ cứng, thóp phồng, hôn mê

* Xin bác sĩ cho biết khi trẻ bị nổi mẩn đỏ ở vùng mông, đùi, khuỷu tay; nổi bóng nước ở bàn tay, bàn chân (không phát hiện ở miệng), kèm sốt nhẹ (37,5 độ C) thì có phải trẻ bị bệnh tay chân miệng hay không? (Đã cho trẻ đi khám ở bệnh viện tỉnh nhưng BS nói chưa phát hiện bệnh tay chân miệng). Vậy trong trường hợp này phải chăm sóc trẻ như thế nào? Xin chân thành cám ơn! (An Giang, 28 tuổi, angiang0202@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Với mô tả này thì khả năng trẻ có thể mắc bệnh tay chân miệng dù trẻ không có loét miệng (vì một số trẻ chỉ nổi mụn nước ở da chứ không loét miệng, cũng có một số trẻ nhiễm vi rút gây bệnh tay chân miệng nhưng chỉ loét miệng chứ không có nổi mụn nước ở da). Tốt nhất bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để xác định có đúng trẻ mắc bệnh tay chân miệng hay không để có hướng dẫn theo dõi chăm sóc nhất định.

* Đã tiêm vắccin thủy đậu thì khả năng có mắc bệnh không? Nguồn lây là do đâu?(ngọc, 30 tuổi, chochieu@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH (trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng I TP.HCM): Nếu tiêm đúng (nên chích khi trẻ trên 12 tháng và chích nhắc lại liều hai sau từ 1 đến 3 tháng hay lúc 4-5 tuổi) thì khả năng mắc bệnh rất hiếm và nếu có bệnh thì cũng biểu hiện nhẹ.

Nguồn lây là từ người bệnh thủy đậu, vi rút gây bệnh có trong vùng mũi họng và trong bóng nước của người bệnh, ngoài ra bóng nước của người bệnh Zona có thể gây bệnh thủy đậu.

* Viêm màng não lây truyền bằng đường nào? Triệu chứng nào cho biết trẻ bị viêm màng não? Cách phòng tránh bị lây lan. (dien uyen, 30 tuổi, diem_uyen2@)

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT:Tùy tác nhân gây viêm màng não mà có những đường lây truyền khác nhau, có thể gây qua đường hô hấp, đường máu hoặc tiêu hóa.

Triệu chứng: Trẻ sốt cao, nhức đầu, nôn ói, sợ ánh sáng, cổ cứng, thóp phồng, co giật, li bì, hôn mê.

Chỉ có viêm màng não do não mô cầu mới cần cách ly, những trường hợp viêm màng não khác vẫn được chăm sóc và điều trị bình thường, cần giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh răng miệng và môi trường, nên chích ngừa để tránh viêm màng não nếu có thuốc.

* Hai vợ chồng tôi đều có vi khuẩn HP dạ dày, vậy con tôi 5 tuổi có khả năng bị lây không, phải làm gì để hạn chế khả năng lây cho cháu? Trẻ muốn biết có vi khuẩn HP không thì sẽ làm gì? (chauha, 23 tuổi, chauha23@...)

Phóng to

Th.S, BS Đỗ Châu Việt - trưởng khoa nhiễm BV Nhi Đồng II TP.HCM - Ảnh: Thanh Đạm

- Th.S, BS ĐỖ CHÂU VIỆT: Vi khuẩn HP trong dạ dày lây qua đường ăn uống. Rất nhiều người lành nhưng mang vi khuẩn này trong dạ dày, chỉ khi nào có những biểu hiện triệu chứng thì mới cần điều trị.

Muốn biết trẻ có vi khuẩn HP hay không, có thể xét nghiệm phân, máu, nội soi dạ dày. Các xét nghiệm này có thể thực hiện tại các bệnh viện nhi.

* Xin các bác sĩ cho biết đối với bệnh tay chân miệng thì tiết dịch có chứa vi khuẩn E71 thì vi khuẩn này tồn tại bao lâu trong môi trường tự nhiên? (VD như nước bọt của bé bị nhiễm TCM dính vào đồ chơi thì bao lâu sau vi khuẩn này mới bị vô hiệu lực trên món đồ chơi này)? Xin cảm ơn (Trương Khánh Quỳnh Anh, 27 tuổi, quynhanht@...)

- Th.s BS TRƯƠNG HỮU KHANH: Vi rút (chứ không phải vi khuẩn) EV71 là loại vi rút đường ruột nên có sức đề kháng rất cao, muốn làm vô hiệu vi rút này thì phải rửa tay bằng xà phòng để cho các vết bẩn có chứa vi rút trôi khỏi bàn tay và các đồ chơi cũng rửa bằng xà phòng. Thậm chí khi có điều kiện nên sử dụng các dung dịch sát khuẩn diệt được EV71 để rửa đồ chơi của trẻ.

* Làm sao phân biệt sốt phát ban và sởi? Con tôi 7 tháng tuổi khám bác sĩ bảo cháu bị sởi rồi thì tới 9 tháng có cần tiêm phòng sởi nữa không?(Tâm, 31 tuổi, [email protected])

- PGS, TS BÙI VŨ HUY:Sốt phát ban là để chỉ các bệnh có sốt và phát ban, trong đó có sởi. Tuy nhiên sởi có đặc điểm dễ nhận biết là:

Ngoài sốt, viêm đường hô hấp, phát ban, thì ở bệnh nhân sởi, ban thường mọc tuần tự từ vùng đầu mặt, sau 1-2 ngày thì xuống đến thân mình, sau đó mới đến chân tay. Khi ban mọc đến chân, tay thì ban ở đầu mặt bắt đầu bay. Khi ban bay thường để lại vết thâm trên da. Tiêm phòng văcxin sởi nói chung không có chống chỉ định, vì vậy chị nên cho cháu đến cơ sở tiêm chủng để được tư v