Phóng to

30-4-1975 trước Dinh Độc Lập - Ảnh tư liệu

Tháng Tư này, khắp mọi miền đất nước đang rạo rực xúc động kỷ niệm ngày nước nhà thống nhất. Ở căn hộ nhỏ 22 A Đội Cấn, phố Vạn Bảo, Hà Nội, nhạc sĩ Phạm Tuyên cũng đang hồi tưởng lại những phút giây xúc động khi hình thành lại những nét nhạc đầu tiên của ca khúc mà giờ đây đã trở thành một trong những bài hát được phổ biến nhất của ông. Nhân một cuộc tiếp xúc, tôi đã hỏi chuyện nhạc sĩ Phạm Tuyên về lần đầu tiên bài hát "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng" phát trên làn sóng điện. Xin mạn phép nhạc sĩ ghi lại trọn vẹn câu chuyện:

" Vào đầu ngày 28/4/1975, Đài tiếng nói Việt Nam đưa một tin phi công của Quân đội Việt Nam cộng hòa đã lái máy bay tiêm kích ném bom phi trường Tân Sơn Nhất. Nghe bản tin, tôi có ngay cảm giác: Miền Nam sắp giải phóng rồi! Giải phóng đất nước sẽ ra sao? Mọi người sẽ chào đón trong niềm hân hoan tột độ!

Trước đó, Ban tuyên huấn - Đài Tiếng nói Việt Nam giao cho tôi sáng tác một bản hợp xướng bốn chương. Thay vì như vậy, đêm 28/4/1975, tôi đã ôm cây đàn ghi ta từ 21 giờ 30 đến 23 giờ 30 để ký âm và viết lời ca khúc "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng". Sáng 29, tôi mang tác phẩm lên trình hội đồng duyệt âm nhạc. Hội đồng trả lời: "Ông Phạm Tuyên sáng tác như bài hát thiếu nhi". Họ nói như thế vì thấy bài hát quá ngắn. Anh em định để đến ngày kỷ niệm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ thì dàn dựng...

Thật bất ngờ, sáng 30/4, có cán bộ của Đài Tiếng nói Việt Nam đến tôi và báo: Sài Gòn giải phóng rồi! Tổng thống Dương Văn Minh đã tuyên bố đầu hàng vô điều kiện! Anh lên đài ngay, đài đang cần bản hợp xướng cho sự kiện trọng đại này... Tôi vội vã lên đài ở 58 Quán Sứ. Vừa lên tới cầu thang thì gặp Tổng Giám đốc đài. Cứ đứng giữa cầu thang, tôi hát: "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng. Lời Bác nay đã thành chiến thắng huy hoàng...".

Tôi vừa hát xong, ông tổng giám đốc ôm tôi xoay vòng và reo to: "Trúng rồi!". Lập tức anh em dàn đồng ca và dàn hợp xướng được mời, dàn dựng và tập gấp gáp, đầy hứng khởi. Đến 17 giờ ngày 30/4/1975, sau bản tin thông báo miền Nam hoàn toàn giải phóng, lần đầu tiên làn sóng điện Đài Tiếng nói Việt Nam truyền đi khắp mọi miền Tổ Quốc "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng". Không những chỉ có tôi mà tất mọi người có mặt trong phòng phát âm Đài Tiếng nói Việt Nam hôm đó cũng sững sờ và òa lên khóc.

Giai điệu bài hát và lời ca như một tiếng reo vui, một sự vỡ òa cảm xúc sau 30 năm dồn nén, chờ đợi. Tôi đã thức cùng Hà Nội trong 12 ngày đêm khói lửa, cùng sống với Vĩnh Linh những ngày khóc liệt và anh hùng, cùng tòan miền bắc dõi mắt theo dãy Trường Sơn về với miền nam. Ca khúc viết trong hai tiếng đồng hồ nhưng lại là cảm xúc của 30 năm, của cả cuộc đời, là nỗi xúc động sâu sắc và lòng thành kính tri âm của cả dân tộc.

Việt Nam, Hồ Chí Minh!Việt Nam, Hồ Chí Minh!...

Bài hát ngắn, tiết tấu gọn, lời ca giản dị và trong sáng. Bắt đầu từ 17 giờ, bài hát được phát đi phát lại suốt đêm 30/4/1975. Đài Tiếng nói Việt Nam hát, nhân dân Việt Nam hát, quân nhạc thổi và cả Sài Gòn cùng hát...