Phóng to

Để "săn" được kỹ sư giỏi việc không dễ, vì nhiều người giỏi thường "nhảy" sang chỗ khác có mức lương cao hơn. Trong ảnh: Đội ngũ kỹ sư Công ty Sony Việt Nam đang lắp đặt thiết bị sản xuất các sản phẩm điện tử

Trong năm 2004, các nhà tuyển dụng luôn than thở thiếu người, các công ty cung ứng nguồn nhân lực cũng than đơn đặt hàng rất nhiều nhưng ứng viên giỏi không đủ để ''săn”. Năm nay, theo nhận xét của các đơn vị này, ''điệp khúc'' ấy tiếp tục lặp lại, đặc biệt, nhân lực cấp cao sẽ càng khan hiếm.

Ghế cao không có người ngồi

Theo thăm dò của chúng tôi, điểm nổi bật nhất trong nhu cầu tuyển dụng năm 2004 với một số công ty tư vấn và cung ứng nhân lực, trong đó có HRVietnam và Navigos - hai đơn vị đang rất "nổi'' trong lĩnh vực này - thì lĩnh vực marketing, sale, quảng cáo, xây dựng, nội thất... được ''đặt hàng" tuyển người nhiều nhất.

Khi qua các công ty "săn đầu người", đương nhiên vị trí yêu cầu thường từ cấp bậc quản lý, manager trở lên. Đặc biệt, ngày càng có nhiều đơn đặt hàng ''săn” tổng giám đốc. Nhưng năm qua là năm rất nhiều thách thức cho các "thợ săn". Vì ngoài chuyện khan hiếm, các ứng viên đủ tiêu chuẩn vào những vị trí này còn rất... chảnh.

Người ''quý hiếm" tất nhiên được trọng dụng và trả lương cao, nhưng trước rất nhiều sự săn đón, các ứng viên này ''nhảy cóc” liên tục. Họ cùng lúc nộp hồ sơ cho nhiều đơn vị. Chỗ nào đưa ra mức lương cao hơn là họ ''nhảy'' mà không cần cân nhắc, vì biết rằng mình còn nhiều cơ hội, không hợp chỗ này thì tiếp tục ''nhảy" chỗ kia. Vì vậy, khi cần các công ty sẵn sàng chấp nhận trả lương như họ yêu cầu, và mức lương ấy ngày càng “leo thang".

Một số lý giải cho tình hình khan hiếm này: Thứ nhất, "thế hệ F1'' được đào tạo trong các công ty nước ngoài, vừa có kiến thức, chuyên môn sâu, vừa có kinh nghiệm đã dần được đề cử lên các vị trí cao hoặc tự thành lập công ty. ''Thế hệ F2" cũng có xu hướng này, trong khi lực lượng kế thừa không có.

Vì thế, ngoại trừ một số doanh nghiệp có khả năng đào tạo, quản lý và "nhìn xa trông rộng'', luôn biết chuẩn bị người kế thừa bằng việc đào tạo trợ lý, để khi người quản lý thăng tiến lên vị trí cao hơn hoặc chuyển hướng công tác thì có ngay người đủ kinh nghiệm tiếp quản công việc, còn hầu hết các doanh nghiệp bị trống chỗ khi người quản lý nào đó ra đi. Thứ hai, ngày càng có nhiều doanh nghiệp ưu tiên đầu tư cho nhân sự, không chỉ các công ty nước ngoài, mà cả doanh nghiệp trong nước cũng bắt đầu thuê ''săn đầu người''.

Vì vậy, nhu cầu tuyển dụng ngày càng nhiều, trong khi ứng viên chất lượng cao, được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm tăng lên khá ít. Còn các ứng viên trẻ?

Theo chị Thiên Hương, Trưởng phòng Phân tích và Hỗ trợ chiến lược của Công ty bảo hiểm Prudential, các trường đại học cũng có dạy nhưng lý thuyết không cập nhật, không đào tạo sự năng động và xử lý những tình huống thực tiễn, nên các ứng viên trẻ thiếu khả năng phản ứng, trong khi rất nhiều bạn trẻ bây giờ lại quá nóng vội, chê các vị trí thấp, muốn nhanh chóng thăng tiến, chứng tỏ bản lĩnh mà không nhận thức đủ điểm mạnh, điểm yếu của mình và vì thế, không đủ tin cậy để những người lãnh đạo đầu tư đào tạo cho những mục đích lâu dài.

Hơn nữa, hiện nay có sự phân hóa khá lớn trong các ứng viên trẻ, sinh viên mới ra trường. Có một số ít người xuất sắc, bỏ xa nhóm còn lại thuộc diện "thường thường bậc trung" với những điểm yếu cố hữu như nhút nhát, thụ động, kỷ luật kém, ngoại ngữ yếu...

Và xu hướng sắp tới

Trước mắt, theo nhận xét của các công ty ''săn đầu người", ngành marketing, sale, công nghệ thông tin, quảng cáo... sẽ vẫn có nhu cầu lớn nhất theo xu hướng phát triển của kinh tế VN.

Nhưng trước tình hình khủng hoảng nhân sự quản lý hiện nay, chị Mai Thảo, chuyên viên phỏng vấn của HRVietnam, cho biết: "Một số công ty sẽ không đòi hỏi ứng viên có kinh nghiệm sẵn nữa mà sẽ tuyển những ứng viên trẻ có kết quả học tập cao, tố chất tốt - chủ yếu theo nhận xét cảm tính của người tuyển dụng- để đào tạo thành nhà quản lý theo yêu cầu công việc và văn hóa của doanh nghiệp mình".

Chị Thảo cũng cho biết thêm, ưu điểm lớn của một số ứng viên trẻ là sự tự tin, nhưng lại có "biên giới" rất mong manh với tính tự phụ và ảo tưởng. Còn theo chị Thiên Hương, những sinh viên du học trở về sẽ được ưu tiên hơn, vì ngoài kiến thức mới mẻ, các ứng viên này đã tiếp nhận được lối tư duy và cách làm việc năng động của nước ngoài.

Nhu cầu nhân sự cao cấp của các tập đoàn, công ty lớn nhưng có trụ sở, nhà mày đóng tại các khu công nghiệp ở Bình Dương, Đồng Nai... hiện nay đã rất cao. Tuy không nằm trong TP.HCM, nhưng các đơn vị có điều kiện làm việc rất tốt, lương cao, cơ hội nhiều. Vì vậy, các ứng viên trẻ hãy chuẩn bị tinh thần để ''đi xa" hơn là ''bám trụ" Sài Gòn.

Tất cả các thợ "săn đầu người" đều khẳng định cơ hội việc làm hiện nay là rất nhiều. Sức hút của các công ty nước ngoài vẫn còn mạnh và các công ty trong nước cũng đã bắt đầu chiêu hiền đãi sĩ, mức lương gần như tương đương nhau. Vì thế, điều quan trọng là sinh viên, các ứng viên trẻ phải tự trang bị trước cho mình để sẵn sàng đón nhận.

Chị Thùy Dương, Trưởng phòng Tư vấn tuyển dụng của Navigos và chị Mai Thảo, chị Thiên Hương đều có lời khuyên chung cho các ứng viên trẻ rằng nên tự đào tạo mình bằng mọi khả năng và cơ hội, nên làm bất kỳ việc gì phù hợp trong thời gian đi học để nâng tầm nhìn của mình vượt qua khỏi cổng trường; nên hoạt động xã hội để tập khả năng làm việc theo nhóm và đừng quên rằng tiếng Anh, vi tính là chìa khóa cơ bản để mở ra những cánh cửa việc làm.