Trên đỉnh núi Cô Tiên - Ảnh: NGUYỄN HUÂN

Hai năm trước, có lần công tác, nhân tiện ghé anh chơi, trong lúc trò chuyện anh bảo: "Hồi xưa, tôi có thời gian làm việc ở Nha Trang và ước sau này sẽ sống lâu dài tại thành phố biển ấy, song ở đời đâu phải cái gì mình muốn đều được cả." Ngồi với nhau chỉ hai tiếng đồng hồ, nhậu với nhau vài ve, sau mấy câu về gia đình, Cường toàn nói về Nha Trang và càng lúc anh càng làm tôi ngạc nhiên. Không chỉ nói về khí hậu, biển trời, cá tôm… mà Cường còn kể vanh vách về các danh thắng và những di tích ở Nha Trang - Khánh Hòa.

Vốn là sinh viên Văn khoa Sài Gòn trước 1975, nên Cường thích tìm hiểu về văn hóa dân gian. Sau ngày giải phóng, Cường từng làm việc cho một công ty xuất nhập khẩu ở Nha Trang mấy năm. Tuy không lâu nhưng cái máu mê tìm hiểu đã giúp cho anh biết nhiều chuyện về vùng đất này. Đặc biệt, tuổi đã quá sáu mươi nhưng trí nhớ của anh khá tốt. Anh nói: "Ông biết không, cùng với những hòn đảo ngoài khơi, có hai dãy núi làm cho Nha Trang vào mùa nào trông cũng rất đẹp, đó là núi Cô Tiên ở phía Bắc và dãy Hoàng Ngưu ở phía Nam. Hồi còn ở Nha Trang, sáng sớm ra biển bơi, tôi thích nhìn về hai phía núi ấy, nhất là độ đầu xuân và cuối thu, khi tất cả các đỉnh cao bồng bềnh trong mây trắng, trông đẹp lạ lùng". Nói xong anh còn kể về truyền thuyết gắn liền với hai dãy núi ấy rồi đọc câu ca dao, mà anh đã sưu tầm được từ một bà cụ ở Xóm Cồn: "Xa quê nhớ núi Cô Tiên. Nhớ dòng sông Cái in nghiêng bóng dừa. Bến Cù Huân con đò đưa. Để qua với bậu sớm trưa đi về".

Mặc dù sống ở Nha Trang mấy chục năm nhưng quả thật so với Cường sự hiểu biết của tôi về thành phố này còn kém anh quá nhiều. Mặc dù trong lòng thắc mắc, không rõ bến Cù Huân là nơi nào, song tôi sợ dốt không dám hỏi. Về nhà, tra cứu sách vở, mới hay, ngày xưa sông Cái Nha Trang còn được gọi là sông Cù, nơi dòng sông sắp đổ ra biển có một bến đò gọi là bến Cù Huân. Hẹn ra Nha Trang chơi nhưng rồi Cường theo gia đình vợ đi định cư ở nước ngoài, nên chúng tôi không gặp lại.

Đêm qua có cơn mưa nhỏ làm cho khí trời se se dễ chịu. Mặt biển Nha Trang sau cơn mưa phẳng lặng như mặt hồ. Tôi bơi ra xa và chợt nhớ đến truyền thuyết mà Cường đã kể, nên hướng mắt về phía núi Cô Tiên. Ngày xưa có một số tiên nữ từ trên trời xuống trần gian dạo chơi, khi đến vùng biển Nha Trang ngày nay, thấy phong cảnh quá đẹp nên dừng lại. Vì đắm say phong cảnh, nàng tiên út đã không theo các chị ra về cho đến khi cổng trời đóng lại. Không còn cách nào khác, nàng tiên ấy đành nằm chờ bên bờ biển và đã hóa thành ngọn núi. Dáng núi giờ đây trước mắt tôi đang bềnh bồng trên những đám mây trắng. Và, phía ngoài kia, mặt trời đỏ rực đang nhô lên…