10 tác phẩm văn học nghệ thuật lĩnh vực điện ảnh nổi bật gồm: Cánh đồng hoang, Ván bài lật ngửa, Xa và gần, Biệt động Sài Gòn, Ngọc trong đá, Vị đắng tình yêu, Song Lang, Mê Kông ký sự, Mai, Cầu thang tối.

Trên Tuổi Trẻ Online, Cầu thang tối được bạn đọc bình chọn với số phiếu cao nhất: 1.479 lượt bình chọn. Mê Kông ký sự đứng thứ năm với 1.220 lượt bình chọn.

Mê Kông ký sự là phim tài liệu thể loại ký sự, đến nay vẫn được nhắc đến như dấu son vàng của TFS (thuộc Đài truyền hình TP.HCM, thành lập năm 1991). Còn Cầu thang tối là phim truyện đánh dấu lần đầu Hồng Ánh vào vai chính.

Dấu ấn dòng phim ký sự

Mê Kông ký sự khởi động năm 2000, do biên kịch Trần Đức Tuấn và đạo diễn Phạm Khắc cầm trịch cùng sự tham gia của nhiều đạo diễn, quay phim.

Nay hai "cây đại thụ" đã mất trong sự tiếc thương của bao người. Phim thực hiện trong sáu năm ở sáu nước là Trung Quốc, Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam.

Mỗi tập phim khám phá những nét độc đáo về phong tục tập quán và cuộc sống của các dân tộc bên sông Mê Kông. Vượt qua giá trị của bộ phim tài liệu, Mê Kông ký sự còn là phim giáo khoa độc đáo.

Ông Phạm Việt Phước - giám đốc hãng phim TFS, con trai của NSND Phạm Khắc - vẫn nhớ mãi những ngày tháng cùng cha rong ruổi làm phim tại Trung Quốc: "Nhìn ba, các chú các anh tác nghiệp, tôi - lúc đó là quay phim trẻ trong đoàn - học hỏi nhiều. Mà bài học lớn nhất là tinh thần trách nhiệm".

Trong hành trình ấy, cố biên kịch Trần Đức Tuấn từng phải thở oxy vì lên cao là khó thở. Một đạo diễn khác thì bị chó ngao cắn.

Ông Phước kể: "Trong đợt quay tại Trung Quốc năm 2003, đi thượng nguồn Mê Kông, cả đoàn khám sức khỏe tổng quát. Tôi khỏe, trẻ, to con nhất trong đoàn bị rớt lại không được đi. Bác sĩ bảo phổi tôi có nước".

Mê Kông ký sự không chỉ thu hút khán giả khi phát sóng mà còn là bộ phim tài liệu đầu tiên của Việt Nam lập kỷ lục phát hành băng đĩa với 30.000 đĩa và sáu lần tái bản liên tục trong một năm.

NSND Phạm Khắc lưu lại những hình ảnh đẹp về thiên nhiên, con người dọc sông Mê Kông với 20.000 tấm ảnh. Ông ấp ủ thực hiện cuốn sách về dòng sông này từ năm 2006 nhưng dở dang. Ông qua đời tháng 5-2007.

Năm 2009, với sự hỗ trợ của nhiều người, sách Phạm Khắc - Mê Kông ký sự - phim và ảnh phát hành bằng tiếng Anh - Việt với gần 500 trang sách và 650 bức ảnh được sử dụng.

Những phận người Cầu thang tối

Cầu thang tối sản xuất năm 1998, kể về cô gái tên Tâm từ quê nghèo đến sống một mình trong căn phòng nhỏ dưới chân cầu thang một chung cư. Từ Tâm, phim mở ra nhiều mảnh đời, như một lát cắt xã hội thu nhỏ.

Cầu thang tối đoạt giải A Hội Điện ảnh Việt Nam năm 1998. Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 12, phim đoạt Bông sen bạc, đạo diễn Đào Bá Sơn đoạt giải đạo diễn video xuất sắc, Hồng Ánh giải diễn viên triển vọng.

Khi nghe tin Cầu thang tối vào danh sách 10 tác phẩm điện ảnh nổi bật, đạo diễn Đào Bá Sơn khá bất ngờ.

27 năm đã qua nhưng ông vẫn nhớ: "Hồng Ánh lúc đó vào vai Tâm còn trẻ lắm và đây là vai chính đầu tiên của Ánh. Phương Điền vai anh ba gác yêu thầm Tâm, Điền khi đó là sinh viên năm nhất khoa đạo diễn, ĐH Sân khấu Điện ảnh TP.HCM.

Tâm dù trải qua rất nhiều khó khăn, thậm chí còn bị lừa tình thì cô gái trẻ vẫn lạc quan, tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Những người hàng xóm cũng muôn màu muôn vẻ, cãi nhau, đánh nhau nhưng sẵn sàng giúp đỡ nhau. Đó là những điểm sáng của phim".

Ca khúc chủ đề phim mang tên Giấc mơ đêm do nhạc sĩ Bảo Chấn sáng tác, ca sĩ Mỹ Hạnh thể hiện. Năm 1999, Lam Trường hát lại ca khúc này với tựa mới Giấc mơ tuyệt vời, thành hit luôn.

Năm 2019, Giấc mơ tuyệt vời được sử dụng trong phim điện ảnh Tháng năm rực rỡ của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng. Hồng Ánh cũng vào phim này.

Một thành phố đầy bao dung

Cầu thang tối là vai chính đầu tiên trên truyền hình của tôi. Khi phim phát sóng, mọi người còn hỏi nhau cái cô Hồng Ánh vai chính là ai vậy.

Lúc đó tôi trẻ lắm, mới chỉ biết nắm tay bạn bè, vậy mà vào vai cô gái có tình yêu mù quáng, có cả con nhỏ nữa. Việc bế đứa trẻ khiến tôi rất lúng túng.

Cầu thang tối kể về TP.HCM thời kỳ đổi mới. Tâm từ quê lên mang theo khát vọng về vùng đất mới, về tình yêu của tuổi mới lớn. Phim là mảnh ghép nhỏ trong bức tranh đô thị. Cái hay là phim không tô hồng cuộc đời Tâm.

Cô có sai lầm, có trả giá nhưng nhờ tình yêu thương, sự bao dung của những người lao động nơi đây khiến cô có thể đứng vững và tiếp bước mà không phải chọn cách phá thai hay than khóc.

Diễn viên Hồng Ánh

10 tác phẩm văn học nổi bật gọi tên cả Mắt biếc của Nguyễn Nhật Ánh

Có ý kiến về việc tiểu thuyết Mắt biếc của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vào top 10 đề cử tác phẩm văn học nổi bật của TP.HCM trong cuộc bình chọn top 50 tác phẩm nổi bật thuộc nhiều lĩnh vực của TP.HCM.