Nhớ một mùa noel

Chợ Noel ở Nuremberg. Ảnh: tourismus.nuernberg.de

Nói theo ngôn ngữ của thời đại mới: Có một “cái sự” nhớ mùa Giáng sinh nước Đức không hề nhỏ, dù rằng thời ở Đức năm nào cũng bệnh đúng vào Noel.

Noel đầu tiên tại nước Đức ngập trong tuyết trắng. Chẳng thể nhớ nổi tên cái thị trấn nhỏ thuộc vùng núi Erzgebirge ấy, nhưng lại nhớ như in cái mùi gỗ thông ấm sực, khi đang từ tuyết lạnh bước vào phòng tiếp tân của khu nhà nghỉ nằm trên quả đồi cao ấy.

Nhớ mãi những tiếng cười lanh lảnh, vô tư, lan mãi trên quả đồi tuyết, khi đám thanh niên lần đầu ngồi xe trượt và má con gái hồng rực khi lạnh cũng như khi nóng. Tiếng lép bép của những cành thông, tiếng reo của ngọn lửa trong lò sưởi kiểu cũ, cùng mùi gỗ, mùi củi và mùi đặc trưng của loại hương hình quả núi... đã làm nên một ký ức mang tên gọi Giáng sinh.

Ở những khách sạn, nhà nghỉ hay trong nhà riêng tại Đức, người ta thường hay treo trên cửa hoặc bày trên bàn những vòng tròn kết từ lá thông được trang trí rất đa dạng với những trái thông, trái châu hay cành khô, hoa khô. Nhà nào cũng có một cây thông thơm phức. Cũng không thể thiếu được những vòng bán nguyệt bằng gỗ, bằng bạc hay bằng đồng, là những chân nến hay đồ trang trí, giúp cho ngọn lửa thêm lung linh rực rỡ.

Một góc chợ Noel rực rỡ ở Berlin. Ảnh: Duy Thuận

Thu hút tôi luôn là những sản phẩm thủ công tinh xảo của vùng núi nước Đức, những ông già ngậm tẩu bằng gỗ, vốn là môtip từ hình tượng người cạo ống khói, một nghề rất quan trọng của châu Âu xa xưa.

Từ chiếc tẩu gỗ không ngừng tuôn ra những luồng hương quyến rũ, mà tôi luôn không thể định nghĩa chính xác là mùi gì. Chỉ biết là có sự nồng ấm trong đó, có mùi thảo mộc trong đó, có mùi của tuyết tan, của những bước chân tuần lộc... có sự mời gọi đoàn viên trong đó.

Đã có bao mùa Noel, tôi đi học về khi trời đã tối từ lâu trong cái lạnh tê cóng, khi nhiệt độ đã xuống âm. Ngang qua những khung cửa sổ sáng đèn vàng ấm cúng, hắt lên những cây thông, những tuần lộc kéo xe, những vòng tròn lá treo trên cửa sổ hay những vòng bán nguyệt treo trên tầng áp mái như những con mắt hấp háy nhìn xuống đường.

Dịp Noel, Lebkuchen- loại bánh gừng truyền thống là không thể thiếu ở Đức. Ảnh: D.T.

Đôi khi còn nghe mùi bò hầm lá quế (Gulasch), mùi bắp cải tím nấu nhừ, mùi của sốt mù tạt vàng (Senf) hay mùi của rượu vang đỏ nấu quế và chanh (Glühwein), nóng hôi hổi bay trong gió. Đã có biết bao mùa Noel sau đó, trong những ngày hiếm hoi khi không bị cái amidan hành hạ, tôi mặc thật ấm và đi ra ngoài.

Đắm mình trong cái lạnh của mùa. Chỉ để đứng ngoài, ẩn mình dưới những cành cây phủ đầy tuyết, nhìn vào ánh đèn vàng từ cửa sổ của bao ngôi nhà ấm áp. Để cảm nhận cái lạnh đưa bàn tay buốt giá của nó chậm rãi luồn vào tóc, vào tai, vào cổ và lan khắp người.

Để bùng lên trong tim một ngọn lửa mang mùi lá thông, một khát khao lúc mang một màu đỏ thắm như bông hoa Sao giáng sinh (Weihnachtsstern: hoa trạng nguyên), lúc lại long lanh như một bông hoa tuyết trong những câu chuyện cổ của Anderson đọc từ thời thơ bé.

Trong vài dịp Noel như thế, có những lúc bước chân đưa tôi đến nhà thờ. Ngồi giữa những con chiên của Chúa, nghe lời giảng của cha xứ vang vang, lắng nghe tiếng đọc kinh trầm bổng, lắng nghe những giai điệu thiên thần từ dàn thánh ca trên cao vọng xuống.

Và dẫu không phải là người theo đạo nhưng câu chuyện về Đức Chúa mùa Giáng sinh không hề xa lạ đối với tôi, để mỗi khi nghe dàn Orgel ở bất kỳ nhà thờ nào vang lên, tôi lại nhớ về những đêm trước Giáng sinh ở Đức.

Tới Đức vào mùa Giáng sinh trong vòng một tuần tới mười ngày cũng chỉ có thể thăm một vài trong số chợ Giáng sinh được tổ chức tại hầu hết các thành phố và vùng trong nước Đức.

Những chợ truyền thống và nổi tiếng đẹp nhất của Đức nằm tại Nuremberg, Munich, Stuttgart, Freiburg, Dresden... và nhiều thành phố nhỏ khác trên vùng núi phía đông như Egebirge hay Harz. Có một chuyến đi không định trước, vậy mà lại thành đủ duyên để trở lại Đức khi mùa Giáng sinh đang cận kề.

Những món quà tặng ngộ nghĩnh mùa Noel. Ảnh: L.N.M.

Tôi lang thang mấy ngày liền tại các khu chợ ở Munich vào mùa Giáng sinh. Mùa đông năm ấy khá lạnh. Thành phố lớn thứ ba nước Đức này không chỉ có một chợ Giáng sinh truyền thống tại trung tâm. Lớn nhất là Christkindlmarkt ở quảng trường Marienplatz, nhưng còn có nhiều chợ với nhiều hoạt động khác nhau ở những di tích lịch sử trong thành phố như Sendlinger Tor, Viktualienmarkt hay trong Residenz (Lâu đài vua).

Christkindlmarkt đẹp nhất khi màn đêm buông xuống, những ánh đèn giăng giăng biến cả quảng trường thành một khu vườn cổ tích lấp lánh sao đêm. Ở chợ Giáng sinh, cây thông Noel khổng lồ luôn được trang hoàng lộng lẫy tạo nên một điểm nhấn giữa các gian hàng.

Chợ Giáng sinh Munich năm nay còn có một cối xay gió khổng lồ với những hình người và xe thú kéo di động, tương tự như đèn kéo quân của Việt Nam vào dịp Tết Trung thu. Đi chơi chợ Giáng sinh, không chỉ được mãn nhãn với những món đồ thủ công, trang trí Giáng sinh, tinh xảo đủ màu sắc, đa dạng chất liệu mà còn được thỏa mãn từ khứu giác, vị giác đến thính giác.

Du dương luôn là nhạc Giáng sinh với những âm thanh như dội về từ miền tuyết trắng. Rộn rã cũng là nhạc Giáng sinh khơi gợi niềm ao ước đoàn viên trong lòng người. Mùi thơm ngọt ngào của chocolate tươi, mùi bánh nướng phủ mật, phủ quế, hồi, mùi trái cây ngào đường, và mùi của hàng trăm loại bánh chỉ có trong mùa Giáng sinh tỏa ra không gian một sức hút đặc trưng không gì cưỡng nổi. Cái ngọt ngào ấy hòa cùng những bông tuyết lay phay, đậu trên tóc trên vai khiến cái lạnh của mùa cũng hóa ngọt ngào theo.

Nhộn nhịp mùa Giáng sinh ở Berlin. Ảnh: Duy Thuận

Mải mê đắm chìm trong những sắc màu mê hoặc của Renoir, Rembrandt, Pissaro..., khi tôi rời Alte Pinakonek (tên Bảo tàng Mỹ thuật tại Munich) chiều đã sập xuống từ lúc nào không hay. Nhưng tôi vẫn quyết định đạp xe về thăm lại khu trường xưa nằm trong vùng rừng núi Bavaria. Hỏi thăm và quyết định đi một lối tắt đã biết từ thời còn đi học. Những ngọn gió đông se lạnh, luồn lách qua những gốc cây đã rụng gần hết lá. Con đường nhỏ hẹp và gồ ghề xuyên qua những ngôi làng khá đặc trưng của miền nam nước Đức.

Nhà nào cũng có vườn lớn, hàng rào cắt xén gọn gàng, trồng nhiều cây các loại. Cách đây vài ngày tuyết đã rơi, nên sau các hàng rào gỗ và trên các mái nhà, từng mảng tuyết còn sót lại vẫn làm nên một khung cảnh mùa đông như trong ký ức. Hàng năm, người Đức luôn mong chờ một Giáng sinh trắng. Ngày ấy, chúng tôi cũng luôn mong chờ một Giáng sinh trắng, dẫu rằng với người Việt, tết vẫn là quan trọng nhất.

Có một mùi gì đó rất ngọt ngào cuốn hút, lẩn quất suốt trên quãng đường mà lúc đạp xe tôi đã không hề để ý. Không lẽ gần đây cũng có chợ Giáng sinh? Cái mùi đó dẫn tôi tới một khu vườn có một ngôi nhà nhỏ. Trời đã sập tối.

Ánh đèn vàng từ cửa sổ hắt nhẹ ra mảnh vườn trước nhà nơi có những thân cây gầy guộc cao tới 2-3m. Trên những nhánh cây không lá ấy là những cái nụ li ti. Không lẽ ở Đức cũng có hoa đào, mà lại ra nụ vào mùa đông? Căng mắt ra nhìn, tôi phát hiện hai chùm bông to tròn màu hồng trắng dưới một nhánh cây. Mùi thơm toát ra từ đó. Mùi vanille! Đúng là mùi vanille, ngọt ngào như những chiếc bánh Giáng sinh tôi vừa ăn.

Ánh sáng trong nhà bỗng bừng lên, văng vẳng tiếng cười và tiếng bản nhạc Schneefloeckchen (Bông tuyết bé nhỏ). Không khí ấm cúng xuyên qua ô cửa kính có treo vòng lá nguyệt quế hòa cùng mùi vanille lan nhanh trong gió, mang theo một nỗi khát khao thầm kín không thể gọi tên, nhưng rất thật. Mãi tới sau này, khi tìm hiểu tôi mới biết rằng không có nhiều loại cây có hoa nở vào mùa đông ở Đức.

Nhưng trong số ít ỏi những loài hoa (hình như là 5 loại) có một loại hoa mang tên Winter-Duftschneeball (tạm dịch: hoa bông tuyết thơm mùa đông), với những đóa hoa nở thành chùm mang hương vanille. Đó chính là loài hoa tôi đã thấy trong khu vườn mùa đông năm ấy.

Kể từ hôm ấy, những sắc màu của chợ Giáng sinh, mái nhà lốm đốm tuyết trắng, ánh đèn vàng, hương vanille và điệu nhạc về bông tuyết nhỏ bé đã mãi ở lại trong tôi như một giấc mơ về mùa Giáng sinh ở Đức.■