Một trong những nội dung phản cảm trong các xuất bản phẩm tai tiếng của năm 2014 - Ảnh tư liệu

Mở đầu hội nghị, ông Chu Văn Hòa - cục trưởng Cục Xuất bản, in và phát hành (Bộ Thông tin - truyền thông) - cho rằng với những sai phạm của các xuất bản phẩm trong thời gian qua được dư luận quan tâm thì các NXB bị lên án nhiều nhất, Cục Xuất bản, in và phát hành cũng bị lên án, các đối tác liên kết của NXB cũng bị lên án. Nhưng có một đối tượng gần như đứng ngoài cuộc, chưa bị lên án, đó là cơ quan chủ quản của các NXB.

Ông Hòa khẳng định: “Ðể cho ra thị trường các xuất bản phẩm sai phạm có một phần trách nhiệm rất lớn của cơ quan chủ quản các NXB.

Theo luật, cơ quan chủ quản NXB vừa chịu trách nhiệm về cơ sở vật chất, công tác tổ chức và chịu trách nhiệm về hoạt động của NXB ấy có đúng tôn chỉ, mục đích và đúng pháp luật hay không. Nhưng lâu nay chúng ta không chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan chủ quản NXB”.

Ðồng tình với ý kiến trên, ông Vũ An Tiêm, phó vụ trưởng Vụ Báo chí - xuất bản, cũng cho rằng: “Với thái độ khách quan và thẳng thắn, không thể phủ nhận những tồn tại và hạn chế của hoạt động xuất bản hiện nay có trách nhiệm rất lớn từ các cơ quan chủ quản NXB”.

Ông nêu ra thực trạng nhiều NXB hiện nay đang hoạt động trong điều kiện bộ máy nhân sự vẫn chưa được kiện toàn, bởi có 13/63 NXB thiếu các chức danh tổng biên tập hoặc giám đốc. Ðồng thời hiện có hơn 50% NXB có vốn dưới 2 tỉ đồng - tức là chỉ có thể đầu tư xuất bản được 5-10 đầu sách.

Nhiều NXB phải đi thuê trụ sở hoặc chung trụ sở với các đơn vị khác của cơ quan chủ quản mà diện tích rất nhỏ hẹp. Ðiển hình là NXB Tri Thức, NXB Ðại Học Kinh Tế Quốc Dân chỉ có một phòng làm việc khoảng 20m².

“Sự thiếu hụt về tài chính dẫn đến sự phụ thuộc của các NXB vào các đối tác liên kết ngày càng nghiêm trọng” - ông Vũ An Tiêm nêu ý kiến.

Liên quan đến những sai phạm trong hoạt động xuất bản của NXB Văn Hóa - Thông Tin gần đây được dư luận chú ý, ông Phùng Minh Cường - phó vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ VH-TT&DL) - cho biết Bộ VH-TT&DL đã trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch sáp nhập NXB Văn Hóa - Thông Tin và NXB Âm Nhạc vào NXB Văn Hóa - Dân Tộc. Việc sáp nhập này sẽ được thực hiện vào tháng 4-2015 và lấy tên chung là NXB Văn Hóa - Dân Tộc.

Thứ trưởng Bộ Thông tin - truyền thông Trương Minh Tuấn nêu giải pháp trong năm 2015, các NXB cần phải kiện toàn bộ máy tổ chức hoạt động, nếu các cơ quan chủ quản NXB không làm được việc này thì nên xem xét có để NXB tồn tại hay không, hoặc giải thể, sáp nhập các NXB có chức năng, nhiệm vụ tương đồng nhau.