Theo tạp chí Flying Magazine chuyên viết về lĩnh vực máy bay và hàng không, nhiễu động không khí hay nhiễu loạn không khí là hiện tượng không khí di chuyển không đồng đều và bất thường, có thể gây ra rung lắc cho máy bay khi đang bay.

Có nhiều loại nhiễu động không khí, bao gồm nhiễu động cơ học - xảy ra khi không khí gặp các vật cản trên mặt đất như núi hoặc tòa nhà, nhiễu động nhiệt - do sự chênh lệch nhiệt độ gây ra, nhiễu động đường bay - do không khí bị xáo trộn sau khi máy bay đi qua, và nhiễu động do luồng không khí lạnh và nóng va chạm…

Theo Britannica, các nguyên nhân chính gây ra nhiễu động không khí bao gồm sự thay đổi hướng và tốc độ của gió, sự chênh lệch nhiệt độ giữa các khối không khí, và các địa hình như núi non hoặc tòa nhà cao tầng.

Đặc biệt còn có hiện tượng gọi là nhiễu động trời trong, xảy ra trong điều kiện trời quang đãng, không mây, thường liên quan đến sự gặp gỡ giữa các dòng khí lưu ở độ cao khiến máy bay bị xóc nảy mạnh mà không có dấu hiệu trước từ mây hay thời tiết xấu.

Theo Flightright UK, về mặt ảnh hưởng, nhiễu động không khí có thể gây ra các thay đổi đột ngột về độ cao và thái độ bay của máy bay từ nhẹ đến cực kỳ nghiêm trọng, có thể gây hư hại cấu trúc máy bay trong trường hợp nặng nhất.

Hiện nay hầu hết máy bay được thiết kế để chịu được lực tác động trong nhiều tình huống nhiễu động, tuy nhiên các tình huống nhiễu động mạnh có thể khiến hành khách không thắt dây an toàn có nguy cơ bị thương.

Trước đây, đã có nhiều vụ tai nạn và sự cố liên quan đến nhiễu động không khí với hàng không. Vụ việc mới nhất đang thu hút sự chú ý của dư luận là với máy bay của Singapore Airlines phải hạ cánh khẩn cấp ở sân bay Suvarnabhumi (Thái Lan) do nhiễu động, khiến một người chết, 30 người bị thương.

Năm 1966, chuyến bay 911 của Hãng hàng không BOAC (Anh) gặp phải nhiễu động không khí nghiêm trọng gần núi Phú Sĩ ở Nhật Bản dẫn đến sự cố máy bay bị phá hủy khiến tất cả những người trên khoang thiệt mạng. Tổng cộng trên chuyến bay có 113 hành khách và 11 thành viên phi hành đoàn.

Năm 1997, một người đã tử vong và 18 người bị thương nặng trên chuyến bay 826 của Hãng hàng không United Airlines do nhiễu động không khí khi bay từ Tokyo đến Hawaii. Khi đang ở trên cao khoảng 9.400m, máy bay bất ngờ lao xuống độ cao chỉ khoảng 30m.

Ngày càng nhiều máy bay bị nhiễu loạn không khí, vì sao?

Nghiên cứu cho thấy hiện tượng máy bay gặp nhiễu loạn không khí đang gia tăng. Đã có một số sự cố nghiêm trọng do nhiễu loạn không khí trong những năm gần đây.