Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân trình bày tờ trình dự thảo nghị quyết về thí điểm không tổ chức HĐND tại các phường thuộc quận, thị xã của Hà Nội - Ảnh: Quochoi.vn

Nội dung trên được nêu trong tờ trình dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND) phường tại Hà Nội nhiệm kỳ 2021 - 2026 do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân trình bày sáng 29-10.

HĐND phường không còn phù hợp

Theo đó, tại những phường thực hiện thí điểm, HĐND phường chấm dứt hoạt động khi nhiệm kỳ 2016 - 2021 kết thúc, UBND phường nhiệm kỳ 2016 - 2021 tiếp tục hoạt động cho đến khi UBND phường nhiệm kỳ 2021 - 2026 được thành lập.

Nói rõ hơn lý do thí điểm, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết: "Những thách thức về đô thị hóa, hội nhập quốc tế, sự gia tăng dân số, áp lực về hạ tầng cơ sở, môi trường, an ninh trật tự... đòi hỏi một mô hình quản lý phù hợp với đặc thù đô thị của thủ đô.

Mặt khác, các vấn đề quy hoạch phát triển, kết cấu hạ tầng và kinh tế - xã hội cần phải được quyết định ở cấp TP và cấp quận, thị xã; chính quyền phường chỉ thừa hành thực hiện, do đó việc tiếp tục duy trì HĐND phường không còn phù hợp với Hà Nội".

Phân tích rõ hơn mô hình không có HĐND phường, ông Tân cho biết khi thí điểm, mô hình tổ chức chính quyền địa phương các cấp của Hà Nội có sự phân biệt giữa chính quyền đô thị và chính quyền nông thôn.

Cụ thể, đối với chính quyền đô thị (khu vực nội thành, nội thị) sẽ có hai cấp: cấp TP Hà Nội và cấp quận, thị xã (đều có HĐND và UBND).

Mô hình tổ chức cấp chính quyền của TP Hà Nội và quận, thị xã cơ bản như hiện nay, nhưng có đổi mới các cơ quan chuyên môn trực thuộc phù hợp với tính chất đô thị; đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền giữa chính quyền cấp TP cho chính quyền cấp quận, thị xã.

Lúc này, UBND phường là cơ quan hành chính trực thuộc UBND quận, thị xã đặt tại địa bàn phường. UBND phường sẽ thực hiện một số công việc cụ thể của quản lý hành chính nhà nước và cung ứng một số dịch vụ công theo phân cấp, ủy quyền của UBND quận, thị xã.

Đồng thời, hướng dẫn tổ dân phố thực hiện các nhiệm vụ có tính chất tự quản của cộng đồng dân cư trên địa bàn phường.

Đối với chính quyền nông thôn (huyện, xã), giữ nguyên mô hình chính quyền 3 cấp, gồm cấp TP Hà Nội; cấp huyện, thị xã và cấp chính quyền xã, thị trấn đều có HĐND và UBND.

Mô hình tổ chức cấp chính quyền của Hà Nội và huyện, thị xã, xã, thị trấn cơ bản như hiện nay, nhưng có rà soát để thực hiện các giải pháp nhằm củng cố cấp chính quyền tại các xã, thị trấn thuộc các huyện và các xã thuộc thị xã Sơn Tây theo quy định.

Nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND chuyển cho chính quyền các cấp

Theo tờ trình, khi thực hiện thí điểm, một số nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND phường hiện nay sẽ được chuyển giao cho chính quyền địa phương các cấp của Hà Nội.

Cụ thể, HĐND quận, thị xã được bổ sung 4 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; UBND quận, thị xã được bổ sung 5 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn và chủ tịch UBND quận, thị xã được bổ sung 3 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn.

Mặt khác, khi không tổ chức HĐND phường, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của UBND phường cũng thay đổi so với hiện nay.

Cụ thể, UBND phường nơi không tổ chức HĐND là cơ quan hành chính nhà nước trực thuộc UBND quận, thị xã đặt tại phường. UBND phường được bổ sung 8 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; chủ tịch UBND phường được bổ sung 3 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn.

Khi đó, UBND phường thực hiện thí điểm sẽ không còn là một cấp quy hoạch, một cấp ngân sách, mà chỉ là đơn vị dự toán ngân sách thuộc UBND quận, thị xã. Nhiệm vụ, quyền hạn chủ yếu thực hiện một số công việc cụ thể của quản lý hành chính nhà nước và cung ứng một số dịch vụ công trên địa bàn phường.

Về tên gọi, khi thí điểm cơ quan hành chính ở phường vẫn gọi là UBND để nhằm thực hiện đúng kết luận của Bộ Chính trị.

Mặt khác, nếu đặt tên cơ quan hành chính phường khác với tên gọi UBND thì toàn bộ dữ liệu có liên quan của Hà Nội như chứng minh thư nhân dân, thẻ căn cước công dân, sổ hộ khẩu, giấy tờ thường trú, tạm trú của công dân… sẽ phải thay đổi, dẫn đến sự tốn kém, gây khó khăn cho người dân và công tác quản lý nhà nước trên địa bàn phường.

Ông Tân phân tích thêm tuy vẫn giữ tên gọi là UBND, nhưng khác với UBND phường nơi có tổ chức HĐND ở các địa phương khác. UBND quận, thị xã quyết định về số lượng và cơ cấu thành viên UBND phường.

Chủ tịch, phó chủ tịch UBND phường là cán bộ giữ chức danh lãnh đạo quản lý, trực thuộc UBND quận, thị xã. Công chức phường thuộc biên chế hành chính của UBND quận, thị xã.

Đề nghị cho Hà Nội thí điểm chính quyền đô thị không HĐND phường

TTO - Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép Hà Nội thí điểm mô hình chính quyền 2 cấp đối với đô thị và 3 cấp đối với nông thôn.