Cuối tuần trước, Bắc Kinh khiến cộng đồng thế giới dậy sóng khi tuyên bố mở rộng ADIZ trên biển Hoa Đông, nơi nước này đang tranh chấp quần đảo Điếu Ngư/Senkaku với Tokyo, đồng thời yêu cầu máy bay bay ngang khu vực này phải trình báo kế hoạch bay.

Phóng to

Phó tổng thống Mỹ Biden (trái) gặp Thủ tướng Nhật Bản Abe trong cuộc họp song phương tại Singapore vào tháng 7-2013. Ảnh: AFP

Tokyo đã ngăn các hãng hàng không nước này nộp kế hoạch bay cho Bắc Kinh. “Chúng tôi muốn hội ý với Phó tổng thống Mỹ Biden khi ông sang thăm Nhật Bản tuần này và hai bên sẽ hợp tác giải quyết vấn đề này” - AFP dẫn lời ông Abe nói.

Ông Biden dự kiến sẽ đến Tokyo cuối ngày thứ hai (2-12) trong chuyến thăm kéo dài 34 giờ trước khi đến Trung Quốc và Hàn Quốc trong khuôn khổ chuyến công du Đông Á của mình.

Trước đó, bảng thông cáo ngày 29-11 của Bộ Ngoại giao Mỹ hôm thứ sáu nói rằng các hãng hàng không thương mại Hoa Kỳ nên cân nhắc yêu cầu của Trung Quốc về việc thông báo kế hoạch bay của mình khi đi qua ADIZ Hoa Đông. Tuy nhiên bảng thông cáo này cũng nói rõ việc tuân thủ "quy chế ADIZ Trung Quốc" của các chuyến bay thương mại không đồng nghĩa với việc Chính phủ Mỹ chấp nhận các yêu cầu của Trung Quốc về "quy chế hoạt động" trong phạm vi ADIZ Hoa Đông.

Bảng thông cáo này khiến nhiều người nhầm hiểu Washington đã khuyên các máy bay của nước này tuân theo yêu cầu của Trung Quốc. Tuy nhiên, theo ông Abe và Bộ trưởng bộ quốc phòng Nhật Itsunori Onodera, Washington dứt khoát không yêu cầu các hãng hàng không nước này nộp kế hoạch bay cho Bắc Kinh.

“Chúng tôi sẽ xác nhận sự việc này thông qua các kênh ngoại giao” - Hãng tin Jiji Press dẫn lời ông Abe nói với các nhà báo.

Trong khi đó ông Onodera phát biểu trên kênh truyền hình NHK rằng: “Chính quyền Mỹ có cùng lập trường với Nhật Bản về ADIZ của Bắc Kinh. Phía Mỹ có phản ứng nhanh hơn Nhật Bản về vấn đề này. Họ đã đưa ra một thông điệp mạnh mẽ” - ông Onodera cho biết.

Ngay sau khi Trung Quốc tuyên bố mở rộng ADIZ, các máy bay ném bom B-52 của Mỹ đã bay vào khu vực này. Lầu Năm Góc tỏ rõ quan điểm rằng các lực lượng quân sự nước này sẽ tiếp tục hoạt động bình thường dù Trung Quốc đang đưa máy bay chiến đấu thám thính Nhật và Mỹ trong vùng ADIZ Hoa Đông.

Ông Onodera cũng dẫn các bài báo cho biết Trung Quốc có thể “sẽ có bước đi tương tự ở biển Đông”. “Tôi nghĩ các quốc gia khối ASEAN cũng sẽ cảm thấy căng thẳng. Cộng đồng quốc tế không nên bỏ qua cách tiếp cận đơn phương như thế” - ông Onodera kết luận.