Dân số già đang là nỗi ám ảnh của Chính phủ Nhật Bản

Dân số Nhật Bản vẫn ở mốc khoảng 127 triệu người. Nhưng nhu cầu công việc lại vượt xa tỉ lệ người trẻ có thể đảm đương. Cơn ác mộng này không thể chấm dứt trong tương lai, vì đơn giản thế hệ trẻ đang ngày một ít đi.

Số lượng trẻ em giảm liên tục 36 năm

Số lượng trẻ em tại Nhật đã rơi xuống một mức thấp kỷ lục tiếp theo. Điều này đang đe dọa tới các kế hoạch phát triển nguồn nhân lực trong nước mà Thủ tướng Shinzo Abe muốn thúc đẩy.

Hãng tin Kyodo ngày 4-5 dẫn dữ liệu cho thấy tính tới ngày 1-4, số trẻ em từ 14 tuổi trở xuống tại Nhật chỉ còn 15,71 triệu. Đây là con số đã bao gồm người nước ngoài và đã giảm 170.000 người so với thống kê cùng kỳ năm ngoái - mức thấp nhất kể từ khi các dữ liệu này được công bố từ năm 1950 - Bộ Nội vụ và truyền thông cho biết.

Cũng theo thống kê, số lượng trẻ em ở Nhật đã giảm liên tục trong 36 năm và tỉ lệ của nhóm này trong tổng số dân giảm 43 năm liền. Dữ liệu mới nhất cho thấy tỉ lệ trẻ em chỉ chiếm 12,4% số dân với 8,05 triệu bé trai và 7,67 triệu bé gái.

Trong 31 quốc gia có dân số từ 40 triệu người trở lên, Nhật Bản là nước có tỉ lệ trẻ em trên tổng số dân thấp nhất, theo điều tra nhân khẩu học của Liên Hiệp Quốc. Ngay cả ở Đức tỉ lệ này là 13,2%, trong khi Nhật chỉ có 12,4%.

Năm 1954, số lượng trẻ em bằng hoặc dưới 14 tuổi đạt mốc kỷ lục 29,89 triệu người. Tuy nhiên từ thời điểm ấy, số lượng này liên tục suy giảm. Đến năm 1997, tỉ lệ người già từ 65 tuổi trở lên đã lần đầu tiên vượt qua nhóm người từ 14 tuổi trở xuống, tạo ra hình tượng về một nước Nhật của những người già.

Chưa thấy lối ra

Bất chấp dân số là vấn đề nhức nhối, cả chính phủ lẫn bản thân người dân Nhật Bản vẫn chưa cho thấy nỗ lực thích hợp để giải quyết tình trạng sụt giảm này.

Nhật Bản là nước đứng đầu thế giới về số lượng phụ nữ phải điều trị hiếm muộn, và cũng là nước có tỉ lệ thụ thai thành công thấp nhất ở các trường hợp điều trị này. Lý do được hiểu khá đơn giản là phụ nữ Nhật Bản quyết định có con ở độ tuổi quá cao, hoặc kết hôn quá muộn.

Thậm chí vào năm 2016, một thống kê cho thấy hơn 50% số người dưới 34 tuổi ở Nhật vẫn chưa hề quan hệ tình dục lần nào.

Nhưng khi các nỗ lực cứu vãn dành cho phụ nữ Nhật hiếm muộn được đưa ra lại vấp phải rào cản về truyền thống và pháp lý. Các luồng ý kiến chống đối chỉ trích cách thụ tinh giữa tinh trùng của người cha với trứng của một người hiến tặng xa lạ, cho rằng điều này dẫn tới vấn đề đạo đức và mối quan hệ của đứa trẻ với cha mẹ và người hiến tặng. Trong khi đó, luật pháp Nhật Bản còn khiếm khuyết trong trường hợp này.

Một phán quyết của Tòa án tối cao Nhật năm 2007 tuyên bố rằng một người phụ nữ hạ sinh đứa trẻ sẽ là người mẹ hợp pháp của đứa trẻ ấy. Nhưng Luật dân sự không nói rõ tình trạng pháp lý của người mẹ nếu đứa trẻ ấy sinh ra bằng trứng của người hiến tặng.

Tháng 3-2016, cơ quan làm chính sách của Đảng Dân chủ tự do cầm quyền soạn thảo dự luật quy định rằng người mẹ hạ sinh đứa trẻ trong trường hợp này vẫn là bà mẹ hợp pháp. Tuy nhiên, dự thảo ấy chưa được trình lên Quốc hội.