Phóng to

Các mẫu xe kei được bày bán ở Tokyo - Ảnh: Reuters

Loại xe mini kiểu này ở Nhật được gọi là “kei jidosha” hay còn gọi là xe kei. Theo Japan Today, hiện Nhật Bản có khoảng 20 triệu xe kei trên đường phố. Lợi thế của xe kei là nhỏ gọn, giá rẻ, tiết kiệm nhiên liệu. Ở Nhật Bản, xe kei có thể là xe tải nhỏ của nông dân, xe gia đình, xe tải giao hàng hay thậm chí là những chiếc xe xinh xắn được chế lại thành quán cà phê di động.

Thời hoàng kim sắp kết thúc

Theo Reuters, năm ngoái xe kei chiếm đến 40% lượng xe mới bán ra ở Nhật. Tuy nhiên, các quan chức chính phủ và ngành công nghiệp lại lo ngại rằng các hãng chế tạo xe hơi trong nước quá tập trung vào xe kei, vốn chỉ sản xuất cho nhu cầu trong nước chứ không xuất khẩu, mà sao nhãng thị trường nước ngoài. Giới chức cảnh báo điều này sẽ khiến những nghiên cứu và quá trình phát triển tập trung cho các mẫu xe kei sẽ bị lãng phí.

Ngoài ra, chính sách thuế dễ chịu áp dụng đối với xe kei được nói đang gây thất thoát cho ngân sách. Theo New York Times, xe kei cũng trở thành rào cản lâu nay trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Nhật và các nước sản xuất xe hơi khác như Mỹ và Đức, những nước phàn nàn rằng ưu đãi thuế và những giới hạn đối với xe kei đã bảo hộ cho các công ty sản xuất xe nội địa trước sự cạnh tranh của nước ngoài. Được biết, hơn 90% xe bán ra ở Nhật là do Nhật sản xuất.

Thời hoàng kim của xe kei có thể sẽ sớm chấm dứt khi tháng 4 vừa qua, chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe nâng các loại thuế đánh vào xe kei để thu hẹp khoảng cách khác biệt về thuế giữa loại xe mini này với xe thông thường. Những người sở hữu xe kei bị đánh thuế tiêu thụ cao hơn, thuế xăng dầu cao hơn và thuế xe cao hơn.

Người thu nhập thấp bị ảnh hưởng

Nhà phân tích Mitsuhisa Yokoyama thuộc Công ty tư vấn SC-Abeam Automotive nói: “Bao năm qua, xe kei là xe của mọi nhà. Nhưng giờ đây vai trò của nó đã chấm dứt. Sự ưu đãi đối với xe kei sẽ không còn nữa”.

New York Times dẫn lời chủ tịch Hãng Suzuki Motor Osamu Suzuki bình luận việc tăng thuế nhắm vào xe kei là “ức hiếp người yếu thế”. Những người trẻ ở các thành phố gần đây sử dụng xe kei nhiều hơn vì nguyên nhân kinh tế. Năm ngoái, khoảng 26% người sử dụng xe kei nói họ đã từ bỏ xe hơi thông thường để quay sang dùng xe kei. Loại xe này cũng phổ biến đối với phụ nữ, đối tượng chiếm đến 65% những người lái xe kei. Cô Yui Shirai than phiền: “Tôi không biết phải làm sao nếu không có chiếc kei của tôi đây”. Hằng ngày, Yui lái xe đến chỗ làm là trang trại trà của cha cô. Chồng cô đã có một chiếc xe hơi thông thường nhưng cũng như nhiều gia đình khác, vợ chồng cô không đủ tiền để “nuôi” thêm một chiếc thứ hai nếu như nó không phải là xe kei.

Giới chuyên gia nhận xét việc tăng thuế xe kei dường như làm nóng thêm các cuộc tranh luận về vấn đề mà nhiều người Nhật cho là khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng dưới tác động của chương trình cải tổ kinh tế do Thủ tướng Shinzo Abe khởi xướng. Các ý kiến chỉ trích nói các biện pháp mạnh mà ông Abe thúc đẩy cho đến nay như tăng thuế, tăng giá xăng dầu đã tác động mạnh nhất đến tầng lớp thu nhập thấp. Một cuộc thăm dò gần đây cũng cho thấy việc tăng thuế xe kei sẽ tác động mạnh nhất đến các gia đình có con nhỏ.

Ngoài ra, các hãng nhỏ vốn chỉ dựa duy nhất vào chế tạo xe kei cũng đang kêu trời vì tăng thuế. Suzuki dự đoán doanh số xe kei của họ trong năm nay sẽ giảm vì thuế cao lên và từ đó ảnh hưởng tới công ăn việc làm của công nhân.