Tại hội nghị cấp cao Nhật Bản - Liên minh châu Âu (EU) diễn ra ở Tokyo ngày 29-5, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đã bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc gia tăng hoạt động nhằm thúc đẩy các tuyên bố chủ quyền ở biển Đông.

Tuyên bố chung đưa ra sau hội nghị nêu rõ Nhật Bản và EU "sẽ tiếp tục theo dõi tình hình tại biển Đông, biển Hoa Đông và quan ngại trước bất kỳ hành động đơn phương nào làm thay đổi hiện trạng và làm gia tăng căng thẳng".

Nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không trong khu vực, Nhật Bản và EU kêu gọi các bên kiềm chế, không sử dụng vũ lực để giải quyết các tranh chấp trên biển.

Nhật Bản và EU đưa ra tuyên bố trên trong bối cảnh Bắc Kinh đang đẩy mạnh việc xây dựng các đảo nhân tạo trên Biển Đông, làm gia tăng căng thẳng khu vực.

Cũng tại hội nghị, Nhật Bản và EU đã nhất trí thúc đẩy các cuộc đàm phán nhằm sớm đạt được thoả thuận thương mại tự do (FTA) vào cuối năm 2015. Đây là lần đầu tiên Nhật Bản và EU đặt ra thời hạn cụ thể cho việc kết thúc FTA.

Hiện tại, Tokyo muốn EU phải dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với ôtô của Nhật Bản. Đổi lại, EU muốn Tokyo dỡ bỏ các hàng rào phi thuế quan, trong đó có các quy định nội địa về tiêu chuẩn an toàn đối với ôtô.