Bộ trưởng Thương mại Úc Simon Birmingham bày tỏ "rất thất vọng" về việc Trung Quốc áp thuế mới - Ảnh: AFP

Quan hệ giữa Úc và Trung Quốc xấu đi nhanh chóng sau khi Úc được cho là dẫn đầu trong yêu cầu đòi điều tra độc lập về dịch COVID-19 tại Trung Quốc.

Ngay sau khi cấm 4 nhà xuất khẩu thịt bò quy mô lớn của Úc, Bắc Kinh tiếp tục xử đến lúa mạch xuất khẩu của Úc mà Trung Quốc nhập hàng năm trị giá 980 triệu USD đến 1,3 tỉ USD, tức chiếm hơn phân nửa lượng lúa mạch xuất khẩu của Úc.

Theo hãng tin Reuters, trong tuyên bố ngày 18-5, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết sẽ áp thuế chống bán phá giá 73,6% và thuế chống trợ cấp 6,9% đối với lúa mạch nhập khẩu từ Úc. Quyết định sẽ có hiệu lực từ ngày 19-5.

Theo bộ trên, một cuộc điều tra cấp chính phủ nhằm vào hoạt động xuất khẩu ngũ cốc cho thấy Chính phủ Úc dành các khoản trợ giá và việc bán phá giá đã "gây nguy hại lớn đến ngành sản xuất trong nước".

Trong phản ứng ngay sau đó, Bộ trưởng Thương mại Úc Simon Birmingham bày tỏ "rất thất vọng" về việc Trung Quốc áp thuế mới. Ông cũng khẳng định Úc không hề trợ cấp hay bán phá giá lúa mạch sang Trung Quốc.

Các động thái này diễn ra ngay sau khi Hải quan Trung Quốc "cấm cửa" 4 nhà xuất khẩu thịt bò quy mô lớn của Úc với lý do các công ty này vi phạm về nhãn mác và giấy chứng nhận thú y.

Cả 4 công ty này, gồm 3 công ty ở bang Queensland và 1 công ty ở bang New South Wales, đều là những nhà cung cấp thực phẩm lớn tại thị trường Trung Quốc, chiếm tới 35% sản lượng thịt bò của Úc xuất khẩu sang nước này với doanh thu thương mại đạt 3,5 tỉ AUD (khoảng 2,24 tỉ USD) mỗi năm.

Năm 2017, Trung Quốc cũng đã ban hành một lệnh cấm tương tự đối với 6 công ty chế biến thịt của Úc, bao gồm cả 4 công ty nói trên. Lệnh cấm được cho là liên quan đến việc vi phạm tuân thủ quy định bao bì nhãn mác và mất hàng tháng để giải quyết ở mức độ ngoại giao cao cấp.

Sau vụ cấm thịt bò, trong trả lời trên đài truyền hình ABC ngày 17-5, Bộ trưởng Birmingham đã nói có yêu cầu điện đàm với người đồng cấp Trung Quốc Chung Sơn (Zhong Shan), tuy nhiên phía Trung Quốc từ chối yêu cầu này.

Bộ trưởng Chung Sơn ngày 18-5 khẳng định nước này và Trung Quốc vẫn đang liên lạc với nhau để giải quyết vấn đề buôn bán thịt bò và lúa mạch nhưng cũng nhắn nhủ người đồng cấp Úc "cần tìm đường liên lạc phù hợp".

Tuyên bố này được ông Chung Sơn đưa ra khi được hỏi về việc Úc đề nghị Trung Quốc thảo luận các vấn đề liên quan đến việc Hải quan Trung Quốc cấm nhập khẩu thịt bò và lúa mạch của nước này trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa hai nước do dịch COVID-19.

Theo Reuters, Trung Quốc là nhà nhập khẩu hàng đầu thế giới về lúa mạch, nguyên liệu dùng làm bia và thực phẩm cho gia súc.

Nếu không có nguồn từ Úc, Trung Quốc sẽ tìm mua từ một số quốc gia khác, theo Reuters là Pháp, Canada, Argentina và một số quốc gia châu Âu khác.

Vì sao Trung Quốc quyết không cho điều tra nguồn gốc virus corona?

TTO - Một chuyên gia Mỹ nhận định Trung Quốc sợ bị mang tiếng là không đủ năng lực nên nhất quyết khước từ các cuộc điều tra. Chuyên gia Trung Quốc thì cảnh báo thế giới càng ép, Bắc Kinh sẽ càng từ chối.