Bà Fujisaki Masako (giữa) đang giới thiệu một quyển sách tiếng Nhật tại buổi công bố bản quyền của NXB Trẻ - Ảnh: L.Điền

Cụm từ này gây sốc không những cho các vị khách đối tác người Nhật đang có mặt, bao gồm lãnh đạo của tập đoàn 3A - đơn vị giữ bản quyền bộ sách nói trên, mà ngay cả giới xuất bản Việt Nam cũng lấy làm ngạc nhiên.

Bởi cùng với mức độ lan tỏa trên các phương tiện truyền thông về tinh thần tôn trọng tác quyền sách lẫn những lời kêu gọi ủng hộ sách thật tẩy chay sách lậu như một bằng chứng về sự trưởng thành trong giới độc giả, thông tin về các vụ in lậu hoặc vi phạm bản quyền gần đây giảm hẳn.

Thế nhưng, trường hợp của bộ sách lại khác. Bộ sách này do NXB Trẻ độc quyền xuất bản và phát hành vào năm 2010 (gồm 11 quyển: Bản tiếng Nhật sơ cấp 1 & 2, Bản dịch và giải thích ngữ pháp sơ cấp 1 & 2, Các bài tập tiêu chuẩn - Sơ cấp 1 & 2, Hán tự - Sơ cấp 1 & 2, 20 chủ điểm ngữ pháp, 25 bài luyện nghe - Sơ cấp 1 & 2).

Sau đó khoảng bốn năm, trên thị trường xuất hiện bản in giả bộ sách này theo hình thức in giống toàn bộ, có cả logo của NXB Trẻ. NXB Trẻ đã tìm hiểu nguồn sách giả, và phát đơn kiện hành vi mạo danh này.

Theo ông Nguyễn Minh Nhựt, để đối phó với cáo buộc mạo danh, những người in lậu đã chuyển sang hình thức khác: in toàn văn bộ sách này nhưng mang logo một NXB khác. Phía NXB Trẻ lại tiếp tục gửi công văn cho NXB có logo xuất hiện trên sách giả kia, và NXB ấy hứa sẽ thu hồi sách.

Dù vậy, thị trường sau đó vẫn xuất hiện sách giả bộ Tiếng Nhật dành cho mọi người với hình thức thứ ba: in toàn bộ nhưng không để logo NXB nào cả. Ông Nguyễn Minh Nhựt nhận định hành vi này không còn là mạo danh NXB Trẻ, cũng không hẳn xâm hại bản quyền, mà chính là hành vi vi phạm pháp luật về quyền tác giả.

Bộ Tiếng Nhật cho mọi người (bản mới) vừa phát hành - Ảnh: L.Điền

Giới am hiểu xuất bản có thể hiểu được lý do của hành vi sao chép/ in lậu này: những đối tượng vi phạm "cố đấm ăn xôi" do đây là loại sách đang được thị trường tín nhiệm.

Mà quả thật, bộ sách Tiếng Nhật cho mọi người (Minna no Nihongo) là giáo trình rất được tín nhiệm để học viên tiếng Nhật luyện thi năng lực Nhật ngữ, một số trường dạy tiếng Nhật và một số khoa tiếng Nhật ở các trường đại học đã chọn bộ sách này làm giáo trình chủ đạo trong việc dạy và học tiếng Nhật tại Việt Nam.

Điều này càng rõ hơn khi NXB Trẻ cho biết từ năm 2010 đến nay, đã có 264.000 bản sách của 11 nhan đề trên được bán ra. "Nếu không bị tứ phương in lậu như vậy, số bản in và bán ra của chúng tôi còn cao hơn nhiều", ông Minh Nhựt chia sẻ.

Và chỉ riêng số tiền bản quyền chi trả cho bộ sách này trong năm 2018 đã là 650 triệu đồng. "Điều này có nghĩa giới in lậu đã lấy đi không chỉ tiền bạc của NXB Trẻ mà còn làm thiệt hại cả tiền bản quyền mà lẽ ra tập đoàn 3A phải nhận được" - ông Minh Nhựt phân tích.

Dù vậy, cho đến nay, việc "chống trả" giới in lậu vẫn không hứa hẹn hiệu quả. Ông Nhựt cho biết ngay sau buổi công bố bản quyền bộ sách (bản mới) nói trên, NXB Trẻ và các đại diện tập đoàn 3A bao gồm bà Fujisaki Masako - chủ tịch tập đoàn, ông Nakano Toshifumi - giám đốc tập đoàn, bà Horiuchi Kyoko - giám đốc khu vực quốc tế sẽ ngồi lại bàn bạc các hình thức hậu mãi, khuyến đọc dành cho độc giả mua sách chính hãng, "như một cách ngăn dòng bạn đọc đến với sách lậu trong khả năng của nhà xuất bản".

TTO - Thông tin về dự thảo thông tư quy định việc dán tem trên sách đang khiến giới làm sách tâm tư. Ông Lê Hoàng - phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - vừa có một số ý kiến trao đổi với Tuổi Trẻ.