Phóng to

Nhà văn Vũ Tú Nam

Ở tuổi 75, ông vẫn thai nghén những ý tưởng sáng tạo, và dự định viết lại cuốn hồi ký về đời mình. Người ta biết đến Vũ Tú Nam không chỉ là một nhà văn mà còn là một người quản lý lâu năm. Tổng thư ký Hội nhà văn VN (khóa III) trò chuyện về văn chương.

* Cuốn Hồi ức tình yêu đã xuất bản hơn một năm nhưng cuốn sách vượt ra ngoài khuôn khổ tình yêu của hai nhà văn Vũ Tú Nam và Nguyễn Thị Thanh Hương, ông nghĩ sao về điều này?

- Thế hệ của chúng tôi yêu nhau khác với các bạn trẻ bây giờ. Tình yêu gắn liền với nhiệm vụ, với lý tưởng. Như bạn thấy đấy, tình yêu ấy đi cùng với chặng đường trưởng thành của hai chúng tôi. Có lẽ chính vì thế mà cuốn sách đứng được.

* Ở tuổi 75, những kỷ niệm nhớ nhất trong đời làm văn của ông là gì?

- Đó là quãng thời gian 5 năm làm ở báo Văn học. Ngày đó, tôi còn trẻ lắm, mới 30 tuổi đã được làm Thư ký toà soạn, cùng làm với anh Nguyễn Đình Thi, Tế Hanh, Bùi Hiển, Chế Lan Viên. Tôi đã học hỏi được nhiều điều từ những tháng năm đó, cũng như sau này làm ở NXB Tác phẩm mới.

Đặc biệt hồi được bầu làm Tổng thư ký, đó là một thử thách lớn đối với tôi. Tôi không thể không làm, nhưng cờ đến tay thì phải phất thôi. Tuy nhiên, đó là những ngày tháng khó quên trong cả đời văn, đời người. Xuân Cang gặp tôi vẫn đùa: Anh sinh ra để làm Tổng thư ký ở đại hội 4.

* Người ta nói Vũ Tú Nam có duyên làm sếp, ông nghĩ thế nào?

- Thực ra, tôi hoàn toàn không ý thức về chuyện bầu bán này. Thời tôi sống, tôi nghĩ về mọi thứ một cách hồn nhiên, tôi không có nhiều tham vọng, lại càng không ảo tưởng về mình, có lẽ số tôi may mắn. Có lẽ do tôi là người hiền lành, không ồn ào nhưng rất lạc quan và biết lắng nghe nên dễ gây được niềm tin ở anh em.

Tôi vẫn nghĩ sống ở đời chữ tâm quan trọng lắm. Việc gì đến nó cứ đến, âu cũng là số phận, không thể thay đổi được.

* Việc "dùng người" đối với cấp trên rất quan trọng, và ông đã là một người thành công trong lĩnh vực đó?

- Tôi đoàn kết được mọi người. Chấp nhận các tính cách và lối sống. Nhìn người thường ở mặt tốt đẹp, mặt đáng yêu, đáng trọng và ít ra trong cái đáng ghét có cái đáng thương. Con người ta phức tạp lắm nhưng không có ai xấu mãi, nhìn ra được điều đó không phải là đơn giản nếu anh không có một tấm lòng bao dung.

* Hơn một thế kỷ đã sống, phải có đến hai phần ba thời gian ông làm công tác quản lý, ông phân bổ thời gian ra sao cho công việc viết lách của mình?

- Điều không thể phủ nhận là nếu làm việc này tốt thì ắt hẳn việc kia sẽ bị hạn chế. Sức người thì có hạn. Công việc cơ quan không phải cứ về nhà là quên hết để có thể ngồi vào bàn viết văn. Mình không thể cứ đóng cửa mà viết văn trong khi mỗi công việc lớn bé đều chờ mình. Đó là cái thiệt của anh quản lý văn chương. Tuy nhiên, tôi không ân hận về điều đó. Mình đã làm được nhiều việc có ích bằng cách này hay cách khác thì cũng thế cả thôi.

* Trong số các tác phẩm của mình, tác phẩm nào ông tâm đắc nhất?

- Mỗi tác phẩm ghi dấu một chặng đường. Bên đường 12 là tác phẩm đầu tay, nó gắn với lý tưởng vào đời của tôi. Sống với thời gian hai chiều, Quê hương là những tác phẩm tôi dành nhiều tâm huyết, bởi vì nó gắn liền với nơi tôi sinh ra và lớn lên với những con người chân chất, hồn hậu và giàu lòng nhân ái.

* Dự định sắp tới của ông là gì?

- Tôi sắp in cuốn Công và tội của con Ngố, Truyện và ký Vũ Tú Nam và viết hồi ký.