Nhà thuê có hoa nở

Minh họa: Ry Nguyễn

Minh họa: Ry Nguyễn

Căn hộ đầu tiên trong đời nàng thuê là loại nhà đã xuống cấp trầm trọng, mái tôn cũng mỏng như vậy, trần cũng thấp như vậy, nàng nói bừa là hóa ra như vậy lại gần với trời. Nàng thường có lối tự lừa mình như vậy, càng ngày càng cao tay.

Mỗi đêm mưa to gió giật, nàng nghe rõ tiếng ì ầm trên mái, tiếng sầm sập trên mái, tiếng đùng đoàng lở trời long đất trên mái, và mưa mỗi hột to tướng dộng kỳ công, cẩn thận, hột nào ra hột nấy, trên mái. Nhà lúc đó là một cái quán nhỏ thầm thì. Ban khuya quán đóng cửa, có hai con mèo ở lại nghe mưa nghe sấm cùng nàng, dúi mình vào hõm eo nàng, vừa sợ hãi vừa yên ủi. Tiếng động nào cũng có lúc tan đi. Có điều mái nhà mỏng như vậy, tan có hơi chậm đi một chút.

Trước cái quán đã từng có một cái quán khác. Chừng hai mươi ngày, trên đường Tú Xương. Nơi mà từ đó nàng có thể hát: “Mai đây anh về qua đường Tú Xương, quán vắng mưa khuya, bước ai trên đường...”(*). Nàng vẫn thường chọn gần ai đó hoặc cái gì đó vì một câu hát vu vơ như vậy, nên thường vui vẻ trả giá.

***

Quán nhỏ ở Tú Xương, lẽ ra rất vừa vặn. Không hẳn là đẹp. Vừa vặn. Không thêm không bớt. Không khiến người ta phải cân nhắc đắn đo. Chẳng phải nghĩ gì nữa. Cho nên thật thiếu xót thương, vị đại diện tạo hóa nào đó ấy, bởi vì ký ức ở Tú Xương lại hoàn toàn không vui. Nàng ở đó hai mươi ngày. Có âm thanh tra tấn của những chiếc loa thùng công suất lớn. Có xã hội đen mặt rô múa đao dằn mặt. Xe ra vào cán đinh liên tục, và đỉnh điểm là mấy bịch mắm tôm ném vào người, lúc nửa đêm.

Chẳng ai nghĩ mình sẽ rớt vào câu chuyện đó. Giữa Sài Gòn. Nàng cũng không. Loại chuyện trên phim ảnh, trong tiểu thuyết. Người ta dàn trận ra vì một mảnh đất. Một đại gia thèm muốn một mảnh đất của tiểu gia. Và không khoan nhượng. Và không thể thỏa thuận. Và chiến sự bắt đầu nổ ra. Và nạn nhân trực tiếp là những người qua đường, đôi khi là những cành hoa lả lả nép mình tìm một chỗ tá túc.

Nàng lúc đó vừa vận dụng toàn bộ công lực để tẩu thoát khỏi một trận đại chấn của đời riêng. Đầu mang sẹo và lòng mang sẹo. Nàng thường cắm bông hồng để tự vuốt mắt mình, ban đầu không nghe ra âm thanh của chiếc loa thùng công suất lớn, hay để ý đến mấy gã mặt rô vẫn sáng chiều lởn vởn. Những ngày này Như hay ghé qua, khoác theo chiếc ukulele. Hai chị em cùng ăn bánh mì quẹt bơ mứt. Tập cho nhau những hợp âm đã quên. Những ngón tay con gái lần đầu bấm vào dây phím. Dè dặt. Khúc khích.

Nàng nói, em mua bông hồng này ở chợ Tân Định. Ba nghìn một bông. Cắm và nở suốt tuần. Như nói chuyện đó thật kỳ diệu. Như cắm bông hồng không bao giờ nở. Một bông hồng muốn nở cần phải thuận duyên với người cắm nó. Nàng nghĩ, với bàn tay còn ám mùi mắm tôm, với thể hồn xiêu lạc, và muôn trùng nhiễu loạn ì ầm, còn có thể thuận duyên đủ để cắm một bông hồng - nở rất lâu - hay sao.

Bởi vì đêm đó bịch mắm tôm ném vào nhà.

Nửa đêm nàng bật dậy vì tiếng động đầy thù địch phát ra từ cửa lớn. Xung quanh bắt đầu dậy mùi. Kiểu mùi xồng xộc, vừa lạ vừa quen. Nàng lúc đó đang không có chỗ ở, chỉ trải một manh chiếu mỏng nằm giữa bừa bộn bàn ghế công xưởng đang đóng dở. Giấc ngủ thấm lâu ngày đã bắt đầu chập chờn vì những bóng thanh niên hung hãn đầu đường. Mùi hôi bắt đầu bắt lên những vũng nhầy nhậy. Phải mất một lúc lâu nàng mới hình dung được tình thế thực tại. Không bật đèn. Chẳng biết làm gì bèn ngồi thẳng lưng suốt cả đêm. Nàng không muốn nằm xuống mà bị mắm tôm giội lên người. Làm như ngồi mà mắm tôm giội lên người thì mình sẽ giữ được phẩm hạnh nhiều hơn hay sao đó.

Cảnh đó thực ra cũng giống như trong xi-nê. Và để gia tăng phần điện ảnh, bọn ve trong vườn vẫn thản nhiên gáy kịch liệt. Ánh đèn vàng ngoài đường hắt sáng loang lổ trên sàn gạch cũ. Lá cọ xào xạc trên quanh đường viền cây sứ. Một cảnh đầy thơ và dư dả mộng tưởng. Người coi phim sẽ không ngửi được mùi mắm tôm. Một “nhân vật” ẩn danh, vô hình, và mang tính quyết định. Có thể cho bất cứ một di cư nào, dù lếch thếch, dù cùng đường, dù của một cành nhánh lả lả đang tìm nơi nương náu khổ sở. Sài Gòn yêu dấu. Sài Gòn Tú Xương. Sài Gòn mắm tôm.

***

Khi nàng chuyển đi thì cành hồng vẫn nở. Nàng nghĩ đó là cảnh cuối cùng nàng lưu lại ở Tú Xương. Ký ức đó bây giờ nghĩ lại, vẫn là một thành phần quan trọng trong quãng đời gấp gãy nhiều phen bờ ruộng đó. Như một thước phim sẫm tối chạy qua, nói yêu thì là nói dối, vì hoảng sợ nhiều quá. Nhưng nói ghét cũng không phải. Ai lại ghét được một bông hồng đã nở toe toét như vậy, trong một buổi sáng nắng xiên qua mái, mặc cho những phân tử mắm tôm dù sao cũng đã bám trên cánh, một cách li ti, li ti.

***

Căn nhà mới thuê cũng có vách mỏng, tường vôi rơi lỗ chỗ, và những ngày mưa thì mái dột. Ban đầu nàng thực sự muốn chuyển đi, vì phát hiện người chủ cho nàng thuê nhà đã không trung thực. Anh ta không phải chủ nhân. Anh thuê lại của một người thuê lại, nên giá cả đội lên cao hơn mức độ cho phép. Không bao nhiêu tiền, nhưng điều đó khiến ruột nàng sà xuống đất. Nhân gian sống sao thảm thiết. Nhân gian thật là buồn so. Về sau, nàng phát hiện ly mì gói mình ăn cũng vận hành theo cách như vậy. Thùng nước uống. Gói muối. Cọng hành. Tất cả đều vận hành theo cách như vậy. Có khi cả nàng nữa. Cũng đã quá đề cao bản thân rồi.

Bọn mèo thì không nề hà gì chuyện ấy. Chuyện sống trong một căn nhà bị độn giá lên đôi ba chút. Mái dột, nhà xiêu các kiểu. Chúng sống rất vui vẻ. Nhịp đuôi theo điệu nhạc. Vật nhau đến mệt lử. Ăn cuống lên nếu đói. Thư thả nằm chờ nàng tắm xong, lại độn cơm cho ăn. Lần này sẽ ăn từ tốn hơn vì không còn quá đói nữa. Rồi vắt cổ lên nhau ngủ.

Đoạn đời này nàng thường trải qua trong những ngôi nhà có mái tôn mỏng, trần nhà sà thấp, và vách vôi mốc xì, thốc lạnh những ngày mưa. Nàng vẫn còn nghĩ, điều này vốn là một dạng hợp lý, bởi vì đó là cách để nàng gần hơn với trời. Mọi âm thanh nàng đều có thể nghe được mà không phải cầu kỳ tìm kiếm hay tìm cách đón đợi. Căn gác trổ ra các mái nhà trong phố. Thỉnh thoảng chim chóc ghé lại. Nắng mưa cường độ thế nào đều có thể đứng trên mái mà trông rất rõ. Sấm chớp cũng vậy. Gió giật tung chiếc chuông gió, và bọn mèo quýnh quáng chạy về.

Một chiều như vậy, Như đem qua một bó hồng nhờ nàng cắm giúp, vì Như mà cắm thì chúng lại chết gục rất nhanh thôi. Sau này nàng nghĩ Như đã dùng một liệu pháp tinh thần để nàng tin rằng, dưới bàn tay nàng vẫn còn những điều đẹp đẽ đang sống, chứ không tuyền là vời vợi những mất mát bi thương. Hoặc có thể, Như cũng đã dùng cách đó mà rời đi khỏi vũng lầy của chính mình. Nhấc bổng mình ra. Không một vọng âm nào còn lại.■

(*) Nhạc của Nam Lộc.