Phóng to

Nhà nghiên cứu Mịch Quang

Cuối năm 1963 chúng tôi ra các hiệu sách ở Mátxcơva (Liên Xô trước đây) mua được quyển Nghệ thuật tuồng Việt Nam của tác giả Mịch Quang. Ðây là quyển sách có hệ thống và toàn diện đầu tiên về bộ môn sân khấu cổ truyền quý giá của dân tộc.

Sở dĩ Mịch Quang thành công trong nghiên cứu và sáng tác tuồng là ông đã sớm có một nền tảng bền vững đó là kiến thức âm nhạc và hiểu biết về tuồng ngay trên cái nôi tuồng Bình Ðịnh.

Từ tuổi thiếu niên, Mịch Quang đã đắm mình trên đất tuồng Tuy Phước - Quê hương của hậu tổ tuồng Ðào Tấn, một miền quê mà ngày xưa ở xã nào, thôn nào cũng diễn tuồng cho đến bây giờ đội tuồng xã Phước An vẫn diễn tuồng truyền thống hay hơn đoàn tuồng chuyên nghiệp.

Trong lúc giới nghiên cứu tuồng chưa tìm ra nhiều định nghĩa về nghệ thuật biểu diễn tuồng, thì ông tung ra lý thuyết "Tự sự kịch tính, trữ tình" để thăm dò dư luận. Sau đó nhà nghiên cứu Mịch Quang lại đưa ra một lý thuyết "cấu trúc động mở", đầy sức thuyết phục về âm nhạc truyền thống.

Các giáo sư âm nhạc Mỹ GS.TS Miler, GS.TS Nguyễn Thuyết Phong đã đưa lý thuyết này của Mịch Quang vào giảng dạy ở trường đại học Kent bang Ohio - Mỹ.

Mịch Quang không chỉ dừng lại ở các công trình nghiên cứu quan trọng mà còn có nhiều sáng tác thành công về đề tài lịch sử như Phất cờ lương tử, Vua Hùng kén rể, Quang Trung, Trần Hưng Ðạo... Ðặc biệt vở tuồng Thanh gươm hát bội của ông do GS Hoàng Chương dàn dựng đã được tặng Huy chương vàng tại Hội diễn sân khấu tuồng và dân ca kịch toàn quốc năm 1999.

Ngoài ra ông còn có một vở khác về Ðào Tấn là Giấc mộng hồ hoa và Bà mẹ làng Sen viết về thời niên thiếu Bác Hồ. Ông cũng là người thành công đầu tiên về đề tài hiện đại ở nhà hát tuồng Bắc với vở tuồng Má Tám, mở lối cho nhà hát này tiếp tục thành công về đề tài hiện đại suốt trong những năm 70, 80 thế kỷ trước.

Mịch Quang có được những thành công trên cả hai lĩnh vực nghiên cứu và sáng tác, ngoài năng khiếu bẩm sinh và môi trường nghệ thuật, còn nhờ tinh thần khiêm tốn học tập không ngừng.