Dứa thối hàng loạt ở Lào Cai là do nhà máy luyện kim màu. Ảnh: Chí Tuệ

Chiều 10-4, UBND tỉnh Lào Cai đã họp báo công bố nguyên nhân hàng chục ha dứa và hoa màu của người dân ở xã Bản Lầu, huyện Mường Khương bị táp lá, thối quả.

Đoàn kiểm tra liên ngành xác định nguyên nhân khiến chính hàng loạt hecta dứa và hoa màu bị thối và táp lá là do khí thải và bụi từ nhà máy luyện kim màu Lào Cai.

Theo kết quả phân tích mẫu thành phần các chất có trong cây chè, dứa và đất, các vị trí gần nhà máy hàm lượng các chất chứa lưu huỳnh (liên quan đến SO₂) và các kim loại đồng, chì cao hơn, khoảng cách xa dần thì thấp hơn.

Điều này cho thấy thành phần khí SO₂ và các kim loại trên có liên quan chặt chẽ với Nhà máy Luyện kim màu ở Bản Lầu - nguồn phát thải chính.

Đoàn kiểm tra cho biết trong năm 2016 và 3 tháng đầu năm 2017, tổng nguyên liệu đầu vào sản xuất của Nhà máy luyện kim màu Lào Cai thuộc Công ty cổ phần Tứ Đỉnh trên 33.274 tấn tinh quặng đồng và phải sử dụng 228,33 tấn vôi để trung hòa khí thải SO₂ trước khi xả ra môi trường.

Tuy nhiên, theo kiểm tra sổ sách, doanh nghiệp này mới sử dụng 100 tấn vôi, bằng 44% so với số lượng cần thiết để xử lý khí thải.

Qua kiểm tra cho thấy Công ty cổ phần Tứ Đỉnh còn một số tồn tại như việc đầu tư xây dựng các hạng mục công trình chưa đảm bảo tiến độ theo giấy chứng nhận đầu tư thay đổi lần 2. Toàn bộ thiết bị, công nghệ của lò quay hỏa luyện (đang vận hành), lò đứng hỏa luyện (đang xây dựng) chưa được thẩm định công nghệ.

Một số thiết bị, máy móc công ty nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng chưa có giấy chứng nhận chất lượng và xuất xứ hàng hóa.

Các hạng mục xây dựng mới gồm lò quay và lò đứng chưa có giấy phép xây dựng do chưa giải phóng xong mặt bằng, nên chưa đủ điều kiện cấp phép chung cho cả dự án. Hệ thống kênh dẫn và xử lý khí thải có một số vị trí bị hở, hệ thống bể cung cấp dung dịch sữa vôi và phương pháp cấp liệu vôi và sữa vôi không bảo đảm độ ổn định liên tục...

Trước những sai phạm trên, UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu Công ty cổ phần Tứ Đỉnh bồi thường, hỗ trợ thiệt hại về cây, hoa màu và dứa cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Công ty phải tạm dừng mọi hoạt động sản xuất để khắc phục tồn tại và có văn bản báo cáo UBND tỉnh để chỉ đạo các sở, ngành tổ chức kiểm tra, quan trắc, giám sát, nghiệm thu xác nhận trước khi cho phép nhà máy tiếp tục hoạt động.