Mạn đàm về người man di hiện đại là bộ phim do đạo diễn Trần Văn Thủy thực hiện năm 2006, gồm 4 tập phim dài 215 phút.

Bộ phim không chỉ tái hiện cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Văn Vĩnh, mà còn dẫn chứng nhiều ý kiến của các học giả trong và ngoài nước đánh giá công tâm về Tân Nam tử (người nước Nam mới), để người đời có cái nhìn khách quan và bớt định kiến hơn về nhà văn hóa lớn của Việt Nam đầu thế kỷ 20.

Lần đầu biết học giả Nguyễn Văn Vĩnh

Kết thúc bộ phim đã quá 12h trưa, nhưng vẫn còn nhiều sinh viên ở lại lắng nghe ông Nguyễn Lân Bình - cháu nội học giả Nguyễn Văn Vĩnh - chia sẻ thêm. 

"Nguyễn Văn Vĩnh không nhận làm thượng thư, không nhận Bắc Đẩu Bội Tinh, không nhận Kim khánh của vua Khải Định. Thậm chí ông còn mỉa mai trên báo rằng: "Họ muốn tặng tôi Kim khánh, tôi cám ơn. 

Tôi xin lỗi để tôi giữ cái ngực của tôi cho nó được còn trinh". Một người như vậy mà bị quy kết theo giặc, phản dân thì có ai chấp nhận được không? Chế độ nhà Nguyễn, chế độ thuộc địa, những người theo chủ nghĩa vô sản đều rất ngại nói đến Nguyễn Văn Vĩnh... 

Tôi rất đắc chí vì ông nội tôi không cần danh, càng không cần lợi mà cần phúc" - ông Nguyễn Lân Bình chia sẻ với sinh viên những lời xúc động khi kết thúc bộ phim.

Cùng với niềm vui khi rất nhiều bạn trẻ đã ở lại đến quá trưa để xem trọn bộ phim, đâu đó vẫn còn những nỗi buồn trăn trở. 

Khi được hỏi, rất nhiều sinh viên thừa nhận đây là lần đầu được xem và biết về học giả Nguyễn Văn Vĩnh. "Trước buổi xem phim này, em chưa từng biết đến cụ Vĩnh là ai. Sau khi xem xong bộ phim, em sẽ tìm đọc nhiều hơn về nhân vật này" - sinh viên Hồng Anh chia sẻ.

TT - Nhà xuất bản Tri Thức vừa cho ra mắt độc giả cuốn sách đầu tiên trong bộ sách Lời người man di hiện đại dự kiến gồm 15 tập. Bộ sách do ông Nguyễn Lân Bình - cháu nội của học giả Nguyễn Văn Vĩnh (1882-1936) - làm chủ biên, tập hợp phần lớn những bài báo, bức thư, bài diễn thuyết của Nguyễn Văn Vĩnh.

Lịch sử... đi chậm

Nhà phê bình văn học Mai Anh Tuấn (Đại học Văn hóa) chia sẻ thêm: không chỉ nhiều sinh viên chưa biết đến Nguyễn Văn Vĩnh là ai mà còn rất nhiều người có chung câu hỏi này.

"Cách đây mấy năm, cuốn sách Nguyễn Văn Vĩnh là ai? ra mắt độc giả. Tên sách là câu hỏi thảng thốt đến đau lòng. 

Chưa vội tính đến những đóng góp của Nguyễn Văn Vĩnh trên lĩnh vực báo chí, dịch thuật, văn học cho nước nhà, chỉ cần thấy những nỗ lực truyền bá học chữ quốc ngữ và lấy thứ chữ này làm mục tiêu quan trọng trong việc canh tân đất nước, lý ra một người học xong tiểu học hôm nay cũng đã phải biết Nguyễn Văn Vĩnh là ai. 

Ấy vậy mà, vì nhiều lý do, tên tuổi và sự nghiệp của Nguyễn Văn Vĩnh chưa được nhìn nhận, đánh giá, chưa được tôn vinh một cách xứng đáng. Dĩ nhiên, không cứ "biết" đã là "hiểu", là nhận chân được các giá trị mà Nguyễn Văn Vĩnh để lại" - nhà phê bình Mai Anh Tuấn trăn trở.

Theo anh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến nỗi buồn chẳng của riêng ai này. Một phần bởi thời gian dài chúng ta thường xét một con người theo lý lịch, nhân thân. Những ai đã từng cộng tác với thực dân Pháp đều bị quy là "có vấn đề". 

Nguyên nhân khác là do chúng ta chỉ đề cao truyền thống hoặc những anh hùng đánh giặc, anh hùng cầm súng chống ngoại xâm mà có khi xem nhẹ, hoặc chưa thể hiện sự tôn vinh đúng mực những "anh hùng văn hóa", những trí thức hiền tài. 

Họ lựa chọn cách kiến tạo giá trị, thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng, dân tộc theo cái cách không thể đếm thành hai năm rõ mười. Vì thế, lịch sử thường chậm hơn trong việc hiểu họ.

TT - Đoàn làm phim vào TP.HCM. Máy quay lia vào bảng tên đường Nguyễn Văn Vĩnh. Đạo diễn Trần Văn Thủy hỏi một, hai, ba người: Nguyễn Văn Vĩnh là ai mà được đặt tên phố này? Cả ba lắc đầu "không biết". Hỏi nữa thì nhận được câu trả lời: "Hình như ông là liệt sĩ chống Pháp".

Ngày 25-10 tới, Chuyện tử tế - bộ phim thành công nhất của đạo diễn - NSND Trần Văn Thủy - sẽ ra mắt khán giả tại liên hoan phim Vienne (Áo).