Rao bán nhà ở Mỹ - Ảnh: REUTERS

Báo cáo thường niên có tên “Hồ sơ các hoạt động quốc tế trong lĩnh vực bất động sản ở Mỹ năm 2017” của NAR cho thấy Việt Nam là quốc gia mua nhà liên tục đứng trong top 10 ở Mỹ. So với năm 2016, thứ hạng Việt Nam trong năm 2017 đã tăng lên 2 bậc, từ vị trí thứ 8.

Chuyên gia bất ngờ

Báo cáo dựa trên các số liệu được tổng hợp từ tháng 4-2016 đến tháng 3-2017. Cụ thể, tổng cộng người nước ngoài đã chi 153 tỉ USD để mua 284.455 căn nhà ở Mỹ. Số tiền của người Việt Nam chiếm 2% tổng số này, tương đương 3,06 tỉ USD và bằng với những quốc gia phát triển khác như Đức, Nhật Bản và đang phát triển như Venezuela.

Dẫn đầu danh sách đang là Trung Quốc, với 31,7 tỉ USD dành để mua nhà trong năm 2017, kế tiếp là Canada (19 tỉ USD), Anh (9,5 tỉ USD), Mexico (9,3 tỉ USD) và Ấn Độ (7,8 tỉ USD).

Báo cáo của NAR cho biết 65% người mua Trung Quốc trả bằng tiền mặt, chỉ có 26% vay tiền mua nhà ở Mỹ. NAR được thành lập năm 1908, có hơn 1,1 triệu thành viên trên khắp nước Mỹ.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 20-7, nhiều chuyên gia kinh tế, bất động sản bất ngờ trước thông tin người Việt bỏ ra hơn 3 tỉ USD để mua nhà ở Mỹ năm 2016.

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, để mua nhà ở Mỹ, người mua phải thanh toán tiền bằng hình thức chuyển khoản qua các ngân hàng. Trong khi đó, quy định của Ngân hàng Nhà nước về chuyển tiền ra nước ngoài rất chặt chẽ. Cá nhân chỉ được chuyển tiền qua ngân hàng để trả chi phí cho người đi du học, chữa bệnh... Còn chuyển tiền ra nước ngoài mua nhà chắc chắn là không được.

Do vậy, để mua được nhà ở Mỹ và chuyển tiền qua ngân hàng, công dân chỉ có cách xin giấy phép đầu tư, thành lập doanh nghiệp tại Mỹ. Tuy nhiên, trường hợp này cũng rất hạn chế.

Ông Hiếu nhận định nguồn tiền từ Việt Nam qua Mỹ có thể được chuyển bằng đường “chui”. Có thể người dân làm giả giấy tờ khám chữa bệnh, cho con đi du học, chuyển thông qua người thân đi nước ngoài, thông qua một ngân hàng trung gian đặt ở nước khác...

Chỉ cho chuyển tiền du học, chữa bệnh

Trao đổi với Tuổi Trẻ, lãnh đạo Vụ Quản lý ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước cho biết theo các quy định tại pháp lệnh ngoại hối năm 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2013), công dân Việt Nam khi xuất cảnh được phép mang tối đa 5.000 USD hoặc số tiền tương đương quy đổi khi qua cửa khẩu.

Ngoài ra còn được thanh toán cho các mục đích hợp pháp như học tập, chữa bệnh ở nước ngoài; đi công tác, du lịch, thăm viếng ở nước ngoài; trả các loại phí, lệ phí cho nước ngoài; trợ cấp cho thân nhân đang ở nước ngoài; chuyển tiền thừa kế cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài; chuyển tiền trong trường hợp định cư ở nước ngoài trên cơ sở xuất trình giấy tờ, chứng từ phù hợp với giao dịch thực tế.

Cũng theo Vụ Quản lý ngoại hối, trường hợp chuyển tiền để đầu tư ra nước ngoài phải tuân thủ Luật đầu tư.

Theo đó, để được đầu tư trực tiếp ra nước ngoài, nhà đầu tư là cá nhân phải được cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài, mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp tại một tổ chức tín dụng được phép và thực hiện đăng ký với Ngân hàng Nhà nước.

Tuy nhiên, nhiều cá nhân cho biết thời gian qua việc chuyển tiền để du học, chữa bệnh... ở nước ngoài khá dễ dàng nhưng số lượng không nhiều để có thể mua nhà. Nếu chuyển tiền qua hình thức này thì cũng phải mất nhiều năm mới có được số tiền lớn để mua nhà. Vì thế, trường hợp mua nhà qua cách này cũng không nhiều.

Riêng việc cá nhân đầu tư ra nước ngoài rất khó khăn, do vậy càng không thể chuyển tiền qua ngân hàng để mua nhà ở nước ngoài.

Nhiều cá nhân cũng cho biết việc chuyển tiền phần lớn đều qua đường không chính thức, qua một số tiệm vàng, hoặc cấn trừ giữa người trong nước với người ở nước ngoài.