Người hùng thầm lặng đứng sau thành công của 'cha đẻ Ghibli' Hayao Miyazaki

Hayao Miyazaki được nhiều người biết đến với sự thành công của những bộ anime làm nên lịch sử. Nhưng ít ai biết đứng sau thành công của Studio Ghibli không chỉ có vị đạo diễn tài ba này.

Studio Ghibli nổi tiếng với những bộ anime đầy mê hoặc bằng phong cách kể chuyện thuộc hàng bậc thầy trong giới hoạt hình hiện nay. Phần lớn thành công của Ghibli đều có sự đóng góp rất lớn của Toshio Suzuki - chủ tịch hiện tại của hãng phim và là người đóng vai trò "hậu cần" quan trọng.

Phim hoạt hình thú vị về cậu bé có khả năng đặc biệt

Dougie Dolittle là phim hoạt hình kể về hành trình trưởng thành của một cậu bé có khả năng vô cùng đặc biệt.

"Người hùng thầm lặng" sau những thành công của Studio Ghibli

Từ trước đến nay, Hayao Miyazaki nhận được sự chú ý từ giới truyền thông vì sự cống hiến không ngừng nghỉ cho các bộ anime đình đám. Nhưng thực tế Toshio Suzuki mới là người định hình làm nên bản sắc và thành công của hãng phim.

Con mắt tinh tường, khả năng kể chuyện, kết hợp với khả năng cân bằng giữa tự do sáng tạo với nhu cầu thực tế của Suzuki đã giúp những bộ phim của Ghibli không chỉ sống động mà còn tiếp cận nhiều hơn với khán giả toàn thế giới.

Suzuki là cộng sự đáng tin cậy nhất của Miyazaki, góp phần quan trọng trong việc biến những ý tưởng có tầm nhìn xa thành những kiệt tác điện ảnh. Ông đã giúp Studio Ghibli và sự nghiệp của Miyazaki tiếp tục phát triển.

Từ góp ý trong giai đoạn đầu viết kịch bản cho đến phát triển chiến lược tiếp thị sáng tạo, tầm ảnh hưởng của Suzuki rất lớn nhưng không được ghi nhận xứng đáng. Là trụ cột của Studio Ghibli, những đóng góp của Suzuki vượt xa lĩnh vực sản xuất.

Ông là người bảo vệ bản sắc của Ghibli, đảm bảo rằng mỗi bộ phim đều tạo được tiếng vang.

Từ niềm đam mê cho đến những bộ anime huyền thoại

Sinh ngày 19-8-1948 tại Nagoya (Nhật Bản), hành trình bước vào thế giới hoạt hình của Toshio Suzuki bắt đầu từ đam mê văn học và điện ảnh. Niềm đam mê đã đưa ông đến với Đại học Keio, nơi ông theo học chuyên ngành văn học. Tại đây, ông đắm mình vào những câu chuyện đa dạng và mài giũa kỹ năng phân tích của mình.

Nền tảng văn học giúp Suzuki có kho kiến thức vững chắc cho sự nghiệp hiện tại của mình trong ngành hoạt hình. Đỉnh cao là The Boy and the Heron, một bộ anime chuyển thể theo đúng nghĩa của nó, đã giành được giải Oscar cho Phim hoạt hình hay nhất năm 2024.

Sau một thời gian ngắn làm việc tại công ty xuất bản Tokuma Shoten, Suzuki chuyển sang Animage - một tạp chí anime và manga hàng đầu. Với tư cách là biên tập viên, Suzuki nhận thấy "cánh cửa rộng mở" cho nền hoạt hình đang phát triển ở Nhật Bản.

Sự hỗ trợ của Suzuki đã giúp cho manga Nausicaä of the Valley of the Wind của Miyazaki được xuất bản nhiều kỳ. Tất nhiên, việc xuất bản và thành công của Nausicaa đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Studio Ghibli.

Một nhà sản xuất có tầm nhìn

Vai trò của Suzuki tại Ghibli vượt ra ngoài nhiệm vụ sản xuất truyền thống. Ông vừa là người cố vấn, hòa giải và là động lực thúc đẩy những thành công về mặt nghệ thuật và thương mại của studio.

Khả năng cân bằng giữa tham vọng sáng tạo với nhu cầu thực tế của ông là yếu tố then chốt cho sự phát triển của Ghibli. Suzuki thúc đẩy một môi trường nơi các giám đốc có quyền tự do khám phá ý tưởng của mình, tạo ra một loạt tác phẩm đa dạng và sáng tạo có tiếng vang trên toàn cầu.

Triết lý của Suzuki tuy đơn giản nhưng sâu sắc: "nuôi dưỡng sự sáng tạo nhưng vẫn đảm bảo chất lượng". Cách tiếp cận này đã dẫn đến việc tạo ra những tác phẩm kinh điển vượt thời gian như Hàng xóm của tôi là Totoro và Dịch vụ giao hàng của Kiki.

Sở trường của Suzuki trong việc xác định những câu chuyện hấp dẫn và ủng hộ các đạo diễn đã củng cố phong cách đặc biệt của Ghibli. Ông là người hùng thầm lặng, đảm bảo mọi bộ phim đều đáp ứng tiêu chuẩn cao của Ghibli mà không làm lu mờ tầm nhìn sáng tạo của các đạo diễn.

Sự lo lắng của ông về tương lai của Studio Ghibli khi không có Miyazaki được thể hiện rõ ràng trong Never-Ending Man. Vì thế, Suzuki đã tạo điều kiện và cổ vũ cho những tài năng mới, tạo cơ hội cho các đạo diễn trẻ như Hiromasa Yonebayashi nhằm đảm bảo di sản của Ghibli sẽ trường tồn với thời gian.

Trong những giai đoạn bất ổn, bàn tay vững vàng của Suzuki đã mang lại sự ổn định cho hãng phim. Khả năng thích ứng với hoàn cảnh trong khi vẫn trung thành với các giá trị cốt lõi của studio là công cụ giúp hãng phim đứng vững.

Vai trò của Suzuki trong việc toàn cầu hóa Ghibli

Suzuki cũng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự công nhận của quốc tế cho các bộ phim của Ghibli. Ông thúc đẩy mối quan hệ với các đối tác quốc tế, đặc biệt là Disney, giúp đưa phim của Ghibli đến với khán giả toàn cầu.

Sau khi không đạt được mục tiêu tài chính, Suzuki đã điều chỉnh lại chiến lược tiếp thị và phát hành, cuối cùng ông đã đưa Steve Alpert về làm người đứng đầu bộ phận quốc tế mới tại Studio Ghibli.

Sự hợp tác này là công cụ giới thiệu cách kể chuyện độc đáo của Ghibli tới khán giả phương Tây, củng cố vị thế của hãng như một hãng phim đẳng cấp thế giới. Các chiến lược phân phối và tiếp thị quốc tế của ông đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Ghibli trở thành một cái tên quen thuộc trên toàn cầu.

"No Cuts!" - Suzuki đấu trí với Harvey Weinstein

Câu chuyện "No Cuts" giữa Studio Ghibli và người đứng đầu Miramax (hiện tại đã bị kết án về tội quấy rối tình dục) - Harvey Weinstein được xem là giai thoại.

Chuyện là vào năm 1996, Disney đã ký thỏa thuận với Ghibli để phát hành phiên bản lồng tiếng Anh của các bộ phim anime. Miramax Films của Weinstein được giao nhiệm vụ phát hành bộ phim Princess Mononoke (Công chúa Monoke).

Với quyền lực của mình thời điểm đó, Weinstein đã kiên quyết cắt một số đoạn và chỉnh sửa cho bộ phim từ 135 phút xuống còn 90 phút. Cùng với đó là tuyên bố đây là điều kiện tiên quyết nếu muốn Princess Mononoke (Công chúa Monoke) được phân phối tại Mỹ.

Nhưng bằng "cái đầu lạnh" của mình, Toshio Suzuki đã hồi đáp lại cho Hervey Weinstein một câu trả lời sắc bén như "thanh kiếm katana của Nhật Bản" với dòng ghi chú đơn giản - "No Cuts" (không cắt).

Sau khi nhận được câu trả lời như "gáo nước lạnh", Weinstein đã nổi trận lôi đình và hăm dọa với Steve Alpert (lúc đó đang là người đứng đầu bộ phận quốc tế của Studio Ghibli) rằng "ông sẽ không bao giờ được làm trong ngành này nữa".

Thời điểm đó, hầu hết mọi người đều hiểu lầm rằng câu trả lời này là do chính Hayao Miyazaki thực hiện, nhưng sự thật thì lại là của Toshio Suzuki. Sự việc này chỉ sáng tỏ khi được chính Miyazaki chia sẻ với tờ Guardian trong một cuộc phỏng vấn.

Bước đi táo bạo này nhấn mạnh cam kết quyết liệt của Suzuki trong việc bảo tồn tính toàn vẹn nghệ thuật và thể hiện vai trò quan trọng của ông trong việc bảo vệ sự thiêng liêng trong các bộ phim của Ghibli.

Sự cống hiến của Suzuki trong việc duy trì ý định của đạo diễn, ngay cả khi đối mặt với những nhân vật quyền lực trong ngành, thể hiện rõ quan điểm của Suzuki dành cho bản chất văn hóa trong tác phẩm của họ không nên bị tổn hại vì lợi ích thương mại.

Đưa Miyazaki từ người "nghỉ hưu" trở thành người đoạt giải Oscar

Khi Hayao Miyazaki tuyên bố nghỉ hưu vào năm 2013, Toshio Suzuki là người đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ông trở lại với công việc làm phim. Ban đầu, Miyazaki nghĩ mình đã hoàn thành công việc của mình và từ bỏ vai trò đạo diễn.

Suzuki biết niềm đam mê kể chuyện của Miyazaki nên đã khuyến khích ông tiếp tục sáng tạo. Ông ấy đã cùng Miyazaki thảo luận về các dự án mới tiềm năng, khơi dậy ngọn lửa sáng tạo của vị đạo diễn tài ba này. Và thành quả cho sự kiên trì ấy chính là The Boy and the Heron cùng với giải Oscar dành cho Phim hoạt hình xuất sắc nhất tại Cannes 2024.

Có thể thấy một khoảnh khắc quan trọng trong Never-Ending Man khi Miyazaki ngẫm nghĩ về How Do You Live? của Genzaburo Yoshino - cuốn sách đã trở thành nguồn cảm hứng cho The Boy and the Heron. Cuốn sách này gây được tiếng vang sâu sắc với Miyazaki, đan xen thiên hướng khám phá thế giới đau buồn và tưởng tượng của ông.

Suzuki đã khơi dậy cuộc trò chuyện và giải thích cho Miyazaki về mối liên hệ giữa ông với cuốn tiểu thuyết, khi nhìn thấy những đốm than hồng đầu tiên của The Boy and the Heron bên trong Miyazaki. Cái nhìn sâu sắc của Suzuki về sở thích và động cơ của Miyazaki là công cụ thuyết phục ông đảm nhận dự án một cách hợp lí nhất.

Khả năng của Suzuki trong việc tạo ra một môi trường mà Miyazaki cảm thấy vừa được thử thách vừa được hỗ trợ là rất quan trọng. Suzuki quản lý các khía cạnh hậu cần và bảo vệ Miyazaki khỏi những áp lực bên ngoài. Ông có lẽ là người duy nhất trên hành tinh có thể điều hướng tâm trạng và bản chất phù du của nhà làm phim thiên tài này.