Công trình đường Ba Đỗ, ấp 2, xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh, TP.HCM - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Đầu tháng 4-2020, Văn phòng UBND TP lại có văn bản thông báo kết luận của Phó chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan chỉ đạo giao Sở Quy hoạch - kiến trúc phối hợp với UBND các quận, huyện đánh giá tính khả thi, những bất hợp lý của các khu vực đã được phê duyệt quy hoạch là đất hỗn hợp và dân cư xây dựng mới. 

Từ đó phân loại, xây dựng tiêu chí điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 trình UBND TP xem xét, làm cơ sở để người sử dụng đất trong khu vực thực hiện các quyền. Thế nhưng đến nay các quận huyện vẫn loay hoay "xóa treo" đất dân cư xây dựng mới.

Gian nan xin chuyển mục đích sử dụng đất

Gia đình bà H.T.B.T. (ngụ Q.5, TP.HCM) có khu đất rộng khoảng 9.400m² trồng cây lâu năm tại xã An Phú Tây (H.Bình Chánh), đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tháng 10-2019, bà T. nộp hồ sơ tại UBND H.Bình Chánh xin chuyển mục đích sử dụng sang đất ở. Sau đó, Phòng tài nguyên - môi trường (TN-MT) H.Bình Chánh có văn bản trả lời chưa thể duyệt hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất làm nhà ở cho bà T..

Theo giải thích của Phòng TN-MT H.Bình Chánh, vị trí chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở của bà T. thuộc quy hoạch là đất nhóm nhà ở xây dựng mới thấp tầng và một phần đường giao thông, không phù hợp quy hoạch làm nhà ở riêng lẻ. Do đó, Phòng TN-MT chưa có đủ cơ sở để đề xuất UBND H.Bình Chánh chấp thuận cho bà được chuyển mục đích sử dụng đất làm nhà ở. 

Không đồng ý với lý do trên, bà T. làm đơn khiếu nại nhưng đến nay UBND H.Bình Chánh vẫn giữ nguyên quan điểm.

Không chỉ riêng trường hợp bà T., nhiều người dân có đất trong khu quy hoạch dân cư xây dựng mới ở một số quận, huyện tại TP.HCM cũng bị "treo", không được chuyển mục đích sang đất ở.

Để giải quyết những vướng mắc cho người dân, ngày 1-8-2019 Văn phòng UBND TP có văn bản thông báo ý kiến chỉ đạo của Thường trực UBND TP chấp thuận chủ trương cho người dân sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp có nhu cầu làm nhà ở được chuyển mục đích sang đất ở và được xem xét cấp giấy phép xây dựng. Điều kiện là khu đất đó nằm trong các khu quy hoạch đất ở nhưng chưa có quyết định thu hồi và chưa có kế hoạch sử dụng đất để Nhà nước thu hồi đất.

Thường trực ủy ban cũng giao Sở TN-MT TP hướng dẫn UBND quận, huyện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, tham mưu cho UBND TP ban hành văn bản chỉ đạo chủ trương nói trên. Sở TN-MT sau đó có văn bản hướng dẫn cho người dân có quyền sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp được chuyển mục đích như chỉ đạo của thường trực ủy ban.

Thế nhưng UBND H.Bình Chánh cho rằng công văn của Sở TN-MT không hướng dẫn rõ việc cho người dân sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp trong khu quy hoạch dân cư xây dựng mới như chủ trương của Thường trực UBND TP, nên huyện không có cơ sở giải quyết. 

"Đến nay các sở chưa có văn bản hướng dẫn nên UBND H.Bình Chánh chưa có cơ sở giải quyết cho người dân sử dụng đất" - một lãnh đạo H.Bình Chánh nói.

Mỗi nơi giải quyết một kiểu

Hiện nay có sự khác biệt giữa các quận, huyện trong việc giải quyết chuyển mục đích sử dụng đất cho người dân có đất trong khu quy hoạch dân cư xây dựng mới. Cụ thể như tại Q.Bình Tân vẫn xem xét cho người dân chuyển mục đích nếu đồ án quy hoạch quá 3 năm. Còn tại Q.Thủ Đức lại giải quyết chuyển mục đích và cấp luôn giấy phép xây dựng tạm cho người dân...

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Thanh Nhã, giám đốc Sở Quy hoạch - kiến trúc TP.HCM, cho biết trong đồ án quy hoạch khu dân cư xây dựng mới, tùy từng vị trí sẽ có các chỉ tiêu đất ở, đất cây xanh, đất công trình công cộng... khác nhau. 

Trách nhiệm của quận, huyện phải lập phương án tổng mặt bằng hoặc quy hoạch chi tiết 1/500 để phân khu quy hoạch đó ra từng khu vực đất ở, đất công viên cây xanh, đất giao thông nhằm quản lý. Nếu đất người dân thuộc khu vực đất ở thì cho chuyển mục đích.

Theo ông Nhã, hiện nay quy định khi có chủ đầu tư thì mới được lập quy hoạch chi tiết 1/500 cho khu đất. Do vậy, Sở Quy hoạch - kiến trúc đang đề nghị UBND TP kiến nghị Chính phủ cho phép quận, huyện được đứng ra lập quy hoạch 1/500 để có cơ sở quản lý, giải quyết những vướng mắc hiện nay. 

"Các quận, huyện cũng phải có trách nhiệm rà soát quy hoạch còn khả thi hay không. Nếu không phù hợp quy hoạch phải báo cáo lên để điều chỉnh quy hoạch, giải quyết quyền lợi cho người dân" - ông Nhã nói.

Ròng rã 3 năm xin chuyển mục đích sử dụng đất

TTO - Một người dân đã đi gõ cửa từ UBND huyện đến các sở để xin chuyển mục đích sử dụng đất ròng rã gần 3 năm nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời rõ ràng.