8h sáng 13-10, phóng viên theo ông C.V.T., chủ tàu, thuyền trưởng ở TP Nha Trang (Khánh Hòa), vào vai người đi học lớp thợ máy cho ngư dân tại Nhà văn hóa xã Phước Đồng, TP Nha Trang.

Ấn tượng lớp học là giảng viên Nguyễn Thái Vũ, Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản (Trường ĐH Nha Trang), cầm micro đọc tên từng người điểm danh. Phía trên bục có hai chân loa làm trụ, phủ tấm bạt quảng cáo lật mặt sau làm màn hình máy chiếu.

Khoảng 8h30 có một phụ nữ đến ngồi phía trước thu tiền 850.000 đồng/người học, viết biên lai (loại tự mua) có đóng dấu treo của Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản. 

Ai đóng tiền xong là cầm tờ biên lai vào cho giảng viên Nguyễn Thái Vũ, ghi thêm vào danh sách lớp học. 

10h danh sách đã có 164 học viên đóng tiền xong, lúc này dưới lớp học viên đã bỏ về gần hết. Hơn 10h giáo viên lên giảng bài, trọng tâm bài giảng là cách thức chiều thi kết thúc chương trình học và cấp chứng chỉ thợ máy.

Buổi chiều lớp học thợ máy làm bài thi kết thúc khóa học tại Nhà văn hóa xã Phước Đồng - Ảnh: LỆ GIANG

14h phóng viên có mặt ở lớp học, hai người (giảng viên Nguyễn Thái Vũ và Vũ Hoàng Thanh, cán bộ Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa) bắt đầu làm thủ tục và phát bài thi trắc nghiệm cho lớp. 

Do lượng học viên quá đông, phải chia ra 3 đợt làm bài thi. Nhiều học viên cầm bài thi ra phía sau để làm bài "tập thể".

"Lớp đang thi đây là khai giảng ngày hôm qua (ngày 12-10), phần lớn thời gian thầy ghi tên học viên, không học được gì", học viên C.V.T. nói.

Thời gian 2 ngày học, giảng viên tập trung quá nhiều vào việc xử lý biên lai thu tiền để ghi tên học viên vào lớp học, giải quyết lộn xộn của lớp, kiến thức học thợ máy tàu đánh cá chỉ chiếm phần rất nhỏ.  

Vì sao lại tổ chức lớp học thiếu thực chất, chủ yếu thu tiền để thi như vậy?

Ông Nguyễn Trọng Chánh, chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa, cho biết các lớp học thợ máy tàu đánh cá cho ngư dân tỉnh Khánh Hòa do Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản chủ trì tổ chức, giảng dạy, cấp chứng chỉ theo thông tư 22/2018 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Chi cục Thủy sản chỉ phối hợp với viện này.  

Ngày 4-10-2019, Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản gửi thông báo cho Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa, nêu rõ thời gian đào tạo lớp thợ máy là 24 tiết, học phí 700.000 đồng/người học. 

Cán bộ (áo vàng) Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản (Trường đại học Nha Trang) thu 850.000 đồng/người tại Nhà văn hóa xã Phước Đồng, TP Nha Trang, Khánh Hòa - Ảnh: LỆ GIANG

(Nhưng thực tế ở lớp học, Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản đã thu 850.000 đồng/người). 

Chiều 14-10, chúng tôi đưa cho ông Trần Đức Phú, viện trưởng Viện Khoa học và công nghệ khai thác thủy sản, xem các ảnh chụp, video quay tại lớp học thợ máy ở xã Phước Đồng.

Ông Phú thừa nhận cách tổ chức lớp học như vậy không đạt hiệu quả. Về việc thông báo học phí 700.000 đồng nhưng thu 850.000 đồng, ông Phú giải thích: "Phần thu dôi ra 150.000 đồng/người  là tiền khám sức khỏe". 

"Sao không khám sức khỏe trước khi khai giảng lớp học?", phóng viên hỏi. 

Ông Phú trả lời: "Do ngư dân đi biển nên phải thu tiền trước, rồi chờ đợt sau mời bác sĩ xuống khám tập thể cho bà con".