Phóng to

Mít hông ăn cùng dừa nạo, đậu phộng vừa béo vừa bùi - Ảnh: Hương Cát

Khi còn là sinh viên, mỗi lần về quê tôi đều tạt qua quán mít hông trong con hẻm nhỏ trên đường Hoàng Diệu, gọi đĩa mít ngồi nhâm nhi rồi mới ra về. Trên đĩa mít hông có đậu phộng rang giã giập, dừa nạo, dầu phộng đã phi thơm… chỉ đơn giản thế thôi nhưng có sức hút đến lạ, khiến bao bạn bè tôi đến đây ăn đều muốn quay lại.

Múi mít hông ăn lúc nóng bốc hơi thơm lừng nơi mũi, khi nhai vị ngọt hòa quyện lan tỏa cùng vị béo, bùi của dừa của đậu phộng… Đáng nhớ làm sao.

Nếu là khách phương xa tìm đến Tam Kỳ để thưởng thức món mít hông, bạn chỉ cần hỏi: “Quán bán mít hông ở đâu?”, ngay tức khắc người dân nào cũng có thể chỉ dẫn. Ở thành phố Tam Kỳ có mấy quán bán mít hông rất hấp dẫn. Nổi tiếng ngon và lâu đời có quán bà cụ Nhạn (đường Hoàng Diệu) và quán chú Kế (đường Huỳnh Thúc Kháng).

Năm nay 80 tuổi, bà Nguyễn Thị Nhạn đã có hơn 30 năm làm mít hông. Hòa bình lập lại, từ xứ than Quảng Ninh bà cùng chồng rời quê chọn đất Quảng Nam làm nơi lập nghiệp. Hết những năm làm nhân viên nhà nước, bà mở quán nhỏ ngay trong chính ngôi nhà của mình để bán mít hông.

“Để có được miếng mít hông ngon phải biết cách chọn những trái mít mật đã bắt đầu "trở tiếng" (gần chín) chứ không chọn quả già, chín quá. Đã có nhiều người ở Núi Thành (Quảng Nam), Đà Nẵng tìm đến quán bà học cách làm mít hông về quê mở quán nhưng rồi chẳng ai trụ được lâu bởi họ không nắm được bí quyết làm nên múi mít thành phẩm ngon”, bà Nhạn chia sẻ.

Mùa mít rộ từ tháng 2 đến tháng 3 (âm lịch), bà Nhạn hay ra chợ Tam Kỳ mua mít quê được tập kết từ các huyện trên địa bàn Quảng Nam đổ về (chủ yếu từ huyện Tiên Phước), những tháng trái vụ bà phải đặt mua từ Gia Lai.

Phóng to

Đậu phộng rang, dầu phi - "phụ kiện" đi kèm mít hông - Ảnh: Hương Cát

Mít sau khi đưa về nhà được gọt vỏ, chùi mủ sạch sẽ, xẻ ra làm nhiều miếng rồi cắt cùi, tách múi. Sau đó, dùng dao rạch từng múi mít để bóc lấy hạt và lớp vỏ lụa ra ngoài.

Nhân bỏ trong múi mít không cầu kỳ, tốn kém mà được làm từ hạt mít luộc chín. Hạt mít đã lột vỏ cho vào cối xay nát, sau đó lấy muỗng múc ra thau và dùng đũa bếp đánh tơi ra. Bấy giờ mới trộn các loại gia vị như tiêu bột, mì chính, muối hầm với tỉ lệ ước lượng theo kinh nghiệm từng người.

Công đoạn này có tính chất quyết định mùi vị của món mít hông. Đó cũng là bí quyết riêng của mỗi chủ quán để hương vị của từng múi mít níu giữ chân khách, “một lần đến là nhiều lần quay lại”.

Sau khi trộn các loại gia vị thấm đều, lấy xoong đổ dầu phộng phi hành tỏi cho thơm rồi cho nhân vào xào khoảng năm phút. Nhân nguội, dùng muỗng xúc cho vào từng múi mít. Công đoạn cuối cùng là sắp xếp những múi mít vào xửng và hông (hấp) cách thủy chừng ba mươi phút cho chín. Khi sắp mít hông vào đĩa, rắc lên trên ít đậu phộng rang giã giập, dừa nạo, dầu phộng đã phi thơm…

Trung bình mỗi trái mít già chế biến được 20-30 đĩa mít hông, giá bán mỗi đĩa 7.000 đồng. Ngày thường trung bình mỗi ngày quán cụ Nhạn bán khoảng 5-6 trái; ngày lễ, tết bán khoảng 8-10 trái. Khách đến ăn phần lớn là học sinh, sinh viên.

Nếu có dịp ghé qua Tam Kỳ sau khi thưởng thức món cơm gà “tám ký”, bạn đừng quên tìm đến quán mít hông thưởng thức. Hai quán mít hông được cho lâu đời và có “thương hiệu” của Tam Kỳ luôn đáp ứng nhu cầu của khách quanh năm suốt tháng, giúp bạn có chỗ ghé thăm mỗi khi chợt thèm mít.