Ngày nay băng vệ sinh rất phổ biến và tiện lợi - Ảnh: istock photo

Băng vệ sinh ngày nay là một vật dụng không thể thiếu với hầu hết phụ nữ trên thế giới. Theo tờ The Los Angesles Times, chỉ riêng Trung Quốc đã sản xuất đến 85 tỉ gói băng vệ sinh trong năm 2015.

Nhưng bạn có biết những "lá chắn" này có từ khi nào?

Cây, cỏ, cát… đều xài được

Người Ai Cập cổ đại từng sử dụng một vật dụng bằng cây papyrus bề ngoài giống tampon - Ảnh: La Gazette Moris

Theo tờ The India Times, phụ nữ thời xưa có rất nhiều cách thích ứng với những ngày hành kinh.

Thời Ai Cập cổ đại, phụ nữ dùng dụng cụ giống tampon ngày nay làm bằng cây papyrus - một loại cây dùng làm giấy - để giữ khô ráo những ngày "đèn đỏ". Người ta thường ngâm cây papyrus vào nước cho mềm sau đó dùng như miếng băng vệ sinh.

Ở châu Âu, một số quí bà sử dụng một loại rêu xanh buộc trong một miếng vải sau đó đặt dưới quần lót để hút ẩm.

Phụ nữ Trung Quốc thì bỏ cát sạch vào một miếng vải rồi buộc thật chặt làm "vũ khí" bí mật. Khi "vũ khí" thấm nước, họ vứt cát đi và giặt sạch miếng vải để sử dụng lần sau.

Ở châu Phi và châu Úc, phụ nữ thường dùng cỏ như một cách hút ẩm tuy nhiên thường rất khó chịu vì cỏ khá nhọn và dày và có thể gây tổn thương da.

Khi xã hội tiến bộ hơn, thời phong kiến, người ta sử dụng nhiều loại vật liệu khác như lông cừu, băng gạc, quần áo cũ...

Băng có quai đeo

Nguyên mẫu đầu tiên của băng vệ sinh ở Na Uy

Vào thế kỷ thứ 19, nguyên mẫu đầu tiên của băng vệ sinh ra đời ở Na Uy. Đây là những miếng lót thiết kế với dây đeo làm bằng cotton có thể sử giặt sạch tái sử dụng nhiều lần. Nhưng loại này chỉ phổ biến cục bộ.

Vào thế kỷ 18, Benjamin Franklin (1706-1790) thiết kế một mẫu băng vết thương bằng cotton dùng một lần giúp các binh sĩ bị thương cầm máu.

Dựa trên thế ý tưởng này, đến khoảng năm 1888, hãng Johnshon & Johnshon cải tiến băng vết thương dùng một lần cho binh lính thành sản phẩm Lister's Towels dùng cho phụ nữ "tới tháng" nhưng do quá mới và không thể quảng cáo nên sản phẩm không thành công.

Các nữ y tá Pháp nghĩ ra việc dùng loại băng vết thương trong Thế chiến I làm băng vệ sinh nữ

Trong Thế chiến I, các nữ y tá Pháp tìm một sản phẩm giúp kiểm soát máu của thương binh hiệu quả nhưng lúc bấy giờ lượng cotton không đáp ứng đủ nhu cầu.

Sau khi Mỹ tham chiến vào năm 1917, tập đoàn Kimberly-Clark sản xuất loại băng vết thương bằng cellucotton - một vật hấp thụ được làm bằng bột gỗ.

Các nữ y tá nhận thấy những miếng lót này quá tiện ích khi vừa có thể thấm ẩm nhanh, vừa dễ tìm nguyên liệu, vừa rẻ tiền nên có thể làm băng vệ sinh cho phụ nữ.

Gói băng vết thương bằng cellucotton của Mỹ

Sau khi chiến tranh kết thúc, tập đoàn Kimberly-Clark quyết định biến sản phẩm vốn dành cho lính thành loại băng vệ sinh phụ nữ. Và đến năm 1920, nhãn hiệu Kotex nổi tiếng ra đời.

Mua hàng không gặp thu ngân

Khi mới ra đời, giá của miếng lót còn khá đắt đỏ. Người sử dụng chủ yếu là các bà quí tộc hoặc những người khá giả ở những nước c ông nghiệp thời bấy giờ.

Trong khi đó, phụ nữ giới hạ lưu hoặc các nước nông nghiệp vẫn sử dụng những phương pháp truyền thống trước đây để "trị" những ngày "đèn đỏ".

Trong các quầy tạp hóa, những gói băng vệ sinh đặt trên kệ bên cạnh những chiếc hộp có khe nhét tiền. Khi mua hàng, phụ nữ chỉ cần đặt tiền vào trong hộp và lấy hàng mà không phải tính tiền ở quầy thu ngân hay hỏi trước với nhân viên.

Những miếng lót dùng một lần đầu tiên có dạng hình chữ nhật làm từ sợi bông gòn hoặc bằng cellucotton kèm theo một lớp thấm hút. Phần đầu và cuối lớp lót được mở rộng về phía trước và sau để gắn với vòng quai đeo hoặc với các dây buộc dưới đáy quần lót.

Miếng băng có thể trượt cả về phía sau hoặc phía trước so với vị trí ban đầu, do đó người ta nghĩ ra việc thêm một dải băng keo dính nằm ở giữa miếng băng vệ sinh để dán vào đáy quần lót.

Phải mất gần 10 năm sau, nhờ giá bán giảm và những phương pháp truyền thông hiệu quả, băng vệ sinh dùng một lần trở nên phổ biến.

Quai đeo "tuyệt chủng" những năm 80

Bao bì mẫu băng vệ sinh không quai đầu tiên vào những năm 1970

Cho tới những năm 1970 phụ nữ vẫn sử dụng quai vệ sinh được bày bán rộng rãi với bao bì bắt mắt.

Có một khoảng thời gian, do quai băng vệ sinh bất tiền, nhiều phụ nữ quay lại dùng vải màn, vải xô dùng một lần gắn kim băng gài vào quần lót hoặc dây thắt để cố định.

Do nhu cầu thực tế, công nghệ sản xuất băng vệ sinh chuyển sang một bước tiến mới khi làm ra những miếng gọn gàng với cánh dính cố định ở mặt sau và chỉ dùng một lần.

Đây chính là phiên bản gần gũi với băng vệ sinh hiện đại, chính thức ra mắt vào năm 1971 với sản phẩm đầu tiên là New Freedom.

Phát minh này góp phần "bức tử" miếng lót có dây đeo vào đầu thập niên 1980.

Từ đó đến nay, băng vệ sinh có cánh dần được cải tiến về mẫu mã và công nghệ, dần trở nên mỏng, nhẹ và tiện lợi hơn cho chị em phụ nữ với thiết kế và vật liệu làm miếng đệm thay đổi qua các năm.

Ngày nay phụ nữ ở một số quốc gia sử dụng tampon nhiều hơn băng vệ sinh - Ảnh: Odyssey

Dù phổ biến nhưng băng vệ sinh lại ít được sử dụng ở vài quốc gia như Mỹ. Năm 2017, số phụ nữ Mỹ dùng băng vệ sinh rất ít, chỉ khoảng 60,18 triệu người và dự kiến sẽ giảm xuống còn 53,04 triệu người vào năm 2020. 

Nguyên nhân do 70% phụ nữ Mỹ sử dụng tampon - một "vũ khí" trị ngày đèn đỏ xuất hiện những năm 1930.

TTO - Vụ cơ quan quản lý thị trường phối hợp với cơ quan công an bắt giữ hơn 2 tấn băng vệ sinh không nhãn mác, không đảm bảo an toàn khiến nhiều chị em phụ nữ lo lắng.