TTCT - Thô mộc, hồn nhiên, chất phác, nếu người nào nghệ thuật đó thì có lẽ nghệ thuật Việt chính là vậy... Phóng to Điêu khắc gỗ, thế kỷ 17, đình Phù Lão, huyện Lạng Giang (tỉnh Bắc Giang) 1. Phong cách chính là cách kể, cách hát, cách múa, cách vẽ, cách đẽo, cách tạc. Đề tài thì chung. Tượng Phật ở Việt Nam khác hẳn với tượng Phật của Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Lào... cũng là do cách tiếp nhận rất đặc sắc trong quá trình giao lưu với bên ngoài, như đã nêu trên của người Việt. Phong cách suy cho đến cùng chính là người. Người nào nghệ thuật đó, phong cách của nghệ thuật điêu khắc Phật giáo Việt Nam chính là bản tính người Việt. Là sự thô mộc, hồn nhiên, chất phác. Là cái sự lỏng, sự cởi mở, là buông, là hỉ xả. Là có không, không có. Kỹ mà lại không, buông chùng nhưng khối vẫn căng mọng. Tượng thờ nhưng vẫn rất đời. Chải chuốt nhưng không bóng bẩy... Cách làm thì tự nhiên, không bị cái chuyên nghiệp, tỉ mẩn, cầu kỳ làm cho khô khan, lạnh lẽo. Làm đến đâu hay đến đó. Có những pho tượng chỉ kỹ ở đôi chỗ, chỗ nào thích thì kỹ, còn thì bỏ ngỏ, phần nào thích thì làm to, không thì làm nhỏ, bất chấp quy tắc của giải phẫu cơ thể học. Có tiền thì thếp vàng trần toàn bộ, nếu không thì bạc dát phủ hoàn kim cũng không sao. Chân dung của các pho tượng không bị thần thánh hóa, không cao siêu mà gần gũi, quen thuộc. Đó cũng là triết lý Phật giáo. Dù các pho tượng đó là Thích Ca sơ sinh hay là Quan Âm toạ sơn, Quan Âm chuẩn đề hoặc Văn Thù, Phổ Hiền hay bộ ba Tam Thế cũng vậy. Phật giáo không chủ trương thần tượng hóa. Kiến tính thành Phật, tùy nhân duyên, ai ai cũng có thể trở thành Phật dù đó là người nông dân hay trí thức... Có cảm giác những nghệ nhân thời xưa phỏng theo khuôn mặt của bà con hàng xóm hoặc người trong họ mạc nhà mình mà đẽo, mà tạc, mà tô vẽ. Khác hẳn với tượng Phật của Lào, của Thái Lan trông thần thánh quá, tượng của Nhật cao to, uy nghi quá, tượng của Trung Quốc kỹ lưỡng đến mức khô khan, không còn tinh thần của đời sống. Phóng to Thạp gốm đời Trần, thế kỷ 13, họa tiết hoa cúc 2. Muốn hiểu người Việt thì cứ đi xem đình là đủ. Đặc điểm tính tình người Việt, văn hóa, lịch sử, nghệ thuật... tất tần tật là ở đó. Chẳng có đình nào giống đình nào. Do nhiều hiệp thợ cùng làm, lại không có bản vẽ, làm theo thói quen, theo tay nghề là chính. Gỗ lạt, gạch đá thứ thì mua, thứ do cung tiến. Thợ làm thuê và nhân công trong làng, nam phụ lão ấu đều có thể tham gia, có nghề hay không. Đình là của làng, phép vua không chòi xuống được nên chất dân gian của nghệ thuật đình rất đậm đặc. Tôn giáo từ bên ngoài tự đến với người Việt chính thế lại hóa hay. Khách phải nhập gia tùy tục. Đền cũng là chùa. Lẫn lộn ở chung cũng được. Không quá khắt khe, cứng nhắc, buông là chính, lỏng là chính. Điêu khắc trang trí của đình thì tứ linh, tứ quý, bát bảo trộn với cảnh sinh hoạt đời thường như tắm sen, vật nhau, săn bắn, cày bừa ngay trong nơi lý ra phải tôn nghiêm. Không chỉ long, ly, quy, phượng mà thêm hổ, báo, ngựa, thậm chí cả thạch sùng. Tất cả đều quan trọng mà cũng không quan trọng bằng chính cuộc sống với bao lo toan hi vọng, bao hạnh phúc khổ đau, bao được mất, bảy nổi ba chìm đang diễn ra hằng ngày. Đề tài thì tự do như vậy, phong cách thì thô mộc, ngô nghê, hồn nhiên, chất phác. Phóng to Điêu khắc gỗ, đình Thổ Hà, huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang) thế kỷ 17 3. Chính cái tính không triệt để, không đến đầu đến đũa, không kỹ lưỡng, thô sơ một chút, vụng về một chút mới tạo ra vẻ đẹp của gốm Việt. Từ Lý, Trần, Lê đều vậy. Hơi méo mó, hơi vẹo vọ, hơi nặng, hơi dày, hơi nghiêng, chẳng cái nào giống cái nào, đó là cái đẹp của đơn bản. Mỗi mẻ mỗi khác. Men thuốc thì đều ang áng, khuôn cốt không chính xác tuyệt đối, than củi cũng đại khái về liều lượng nên mỗi lần ra lò lại thành một màu khác nhau. Đều là men xanh ngọc Celadon nhưng lúc thì xanh ngọc nước dưa, lúc thì xanh ngọc màu nước rau muống luộc, lúc lại màu xanh ngọc bí. Không biết có phải cái tính không thích trật tự, không thích niêm luật khuôn phép cùng với cách nhìn hiện thực bằng con mắt ngây thơ, mộc mạc nên các pho tượng trong chùa Việt lại đẹp đến vậy, riêng đến vậy. Kỹ lưỡng quá, chính xác quá, phẳng phiu quá, nhẵn bóng quá, nuột nà gọn ghẽ quá thì không phải là bản tính của người Việt, không phải nghệ thuật Việt. Người Việt duy cảm hơn duy lý, trực giác hơn lý trí. Thế là cái đẹp, cái hay, cái độc đáo lại chính là do không quá cầu kỳ, nỗ lực tỉ mẩn, chăm chút, tinh xảo, khéo léo tạo nên. Tính tình của mình thế nào thì làm ra sản phẩm như vậy. Mình làm cho mình dùng phải hợp cho mình trước tiên. Thật thà và đôn hậu. Phóng to Thạp gốm đời Trần, hoa nâu (men vẽ màu nâu, men áo màu gạo nếp), họa tiết chim và hoa cúc, thế kỷ 13 Phóng to Tượng Thích Ca sơ sinh, gỗ phủ sơn, thế kỷ 19, phong cách dân gian Nam bộ Phóng to Tượng Phật thế kỷ 18, chùa Kiến Sơ, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội Phóng to Tượng gỗ phủ sơn, thế kỷ 17 Tags: Văn hóaLê Thiết CươngNghệ thuật ViệtĐiêu khắc gỗ
Tối nay, chương trình nghệ thuật Mùa xuân thống nhất diễn ra tại TP.HCM MI LY 29/04/2025 20h10 ngày 29-4, chương trình Mùa xuân thống nhất kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước diễn ra tại Công viên Sáng tạo, TP. HCM, truyền hình trực tiếp trên VTV1.
Trời chưa tắt nắng người dân đã trải bạt, dựng lều 'xí chỗ' đợi xem diễu binh mừng đại lễ 30-4 NGỌC KHẢI 29/04/2025 Từ chiều 29-4, hàng trăm người đã trải bạt, mang ghế, đồ ăn thức uống… Thậm chí có cả người dựng lều bên một số tuyến đường trung tâm TP.HCM để đợi xem diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Từ 3h sáng 30-4 cấm thêm hàng loạt đường trung tâm, người dân gửi xe ở đâu xem diễu binh? THU DUNG 29/04/2025 Đó là thông tin nhiều người dân TP.HCM quan tâm khi đi xem lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm lễ 30-4 ở khu trung tâm TP.HCM.
Trung Quốc: cháy nhà hàng dữ dội khiến 22 người chết, ông Tập Cận Bình ra chỉ thị quan trọng THANH BÌNH 29/04/2025 Đài truyền hình trung ương Trung Quốc đưa tin ít nhất 22 người chết trong vụ hỏa hoạn tại nhà hàng ở đông bắc nước này hôm nay.